Toomas Hendrik Ilves

Toomas Hendrik Ilves

Data i miejsce urodzenia	26 grudnia 1953 Sztokholm
Prezydent Estonii
Okres	od 9 października 2006 do 10 października 2016
Przynależność polityczna	Partia Socjaldemokratyczna
Poprzednik	Arnold Rüütel
Następca	Kersti Kaljulaid
Odznaczenia

Toomas Hendrik Ilves (wym. [ˈtoːmɑs ˈhendrik ˈilves]; ur. 26 grudnia 1953 w Sztokholmie) – estoński polityk, dyplomata, przewodniczący Partii Socjaldemokratycznej w latach 2001–2002, prezydent Estonii w latach 2006–2016.

Życiorys

Urodził się w Szwecji w rodzinie uchodźców z zajętej przez Związek Radziecki Estonii. Ukończył studia z zakresu psychologii na Columbia University i University of Pennsylvania.

W latach 80. pracował jako dziennikarz w Radiu Wolna Europa. Po odzyskaniu przez Estonię niepodległości był ambasadorem w USA, Kanadzie i Meksyku. W latach 1996–1998 po raz pierwszy sprawował urząd ministra spraw zagranicznych. W 1998 wstąpił do partii agrarnej, przekształconej w partię ludową Rahvaerakond (której przewodniczył w latach 1998–1999), przy udziale której powstał blok wyborczy Umiarkowani i następnie Estońska Partia Umiarkowanych. W wyborach w 1999 Toomas Hendrik Ilves uzyskał mandat do Riigikogu, wkrótce ponownie stanął na czele ministerstwa spraw zagranicznych w koalicyjnym rządzie Marta Laara. Funkcję tę pełnił do 2002, powracając do pracy w Zgromadzeniu Państwowym. Rok wcześniej został przewodniczącym swojego ugrupowania (w 2003 przekształconego w Partię Socjaldemokratyczną), ustąpił już w 2002 po porażce w wyborach samorządowych.

W 2003 został obserwatorem w Parlamencie Europejskim, po akcesji Estonii do UE od maja do lipca 2004 pełnił funkcję europosła. W pierwszych estońskich wyborach w 2004 uzyskał mandat eurodeputowanego. Zasiadał w grupie Partii Europejskich Socjalistów, był wiceprzewodniczącym Komisji Spraw Zagranicznych.

23 września 2006 został wybrany na prezydenta Estonii z poparciem socjaldemokratów, Estońskiej Partii Reform i konserwatystów. W kolegium elektorskim, zwołanym po nieudanych głosowaniach w parlamencie, otrzymał 174 głosy, pokonując urzędującego prezydenta Arnolda Rüütela (162 głosy).

29 sierpnia 2011 parlament wybrał go na kolejną kadencję prezydencką. Jego kandydaturę poparło 73 deputowanych, podczas gdy 23 zagłosowało na Indreka Taranda; jeden głos był pusty, dwa były nieważne. Toomas Hendrik Ilves uzyskał wymagane poparcie co najmniej 2/3 głosów (68 głosów) już w pierwszej turze głosowania (poparcia udzieliły mu te same ugrupowania co pięć lat wcześniej). Zakończył urzędowanie 10 października 2016.

Odznaczenia i wyróżnienia

• Order Orła Białego (Polska, 2014)
• Order Podwójnego Białego Krzyża I klasy (Słowacja, 2015)
• Medal Kuriera z Warszawy (Polska, 2024)

Bibliografia

• Toomas Hendrik Ilves: Biography. president.ee. [dostęp 2016-08-22]. (ang.).