Holandia Północna

Holandia Północna
Noord-Holland
	prowincja
	; Haarlem, miasto w Holandii Północnej
Herb	Flaga
	Hymn: 'Ik houd van het groen in je wei'
Państwo	Holandia
Siedziba	Haarlem
Komisarz królewski	Johan Remkes
Powierzchnia	4091,76 km²; w tym ląd 2671
Populacja (2017); • liczba ludności	; 2 813 466
• gęstość	1053,3
	Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gmin	48
	Położenie na mapie Holandii;
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 4 maj 2018, była oparta na tej wersji.

Artykuł ten został zgłoszony do umieszczenia na stronie głównej w rubryce „Czy wiesz”.
Pomóż nam go sprawdzić: oceń zgłoszoną nominację.

Holandia Północna (nid. Noord-Holland, zachodniofryz. Noard-Holland) – prowincja w północno-zachodniej Holandii ze stolicą w Haarlem. Położona nad Morzem Północnym. Ma powierzchnię 4091,76 km² (ląd 2671 km²) i w 2017 r. liczyła 2 813 466 mieszkańców, będąc drugą co do liczby ludności prowincją Holandii^[1]. Największym miastem jest Amsterdam, główny cel turystyczny i siedziba międzynarodowych organizacji w prowincji^[1].

Geografia

Holandia Północna położona jest głównie na szerokim półwyspie nad Morzem Północnym, z otwartym morzem na zachodzie, akwenem przybrzeżnym Morza Wattowego na północnym wschodzie i jeziorami powstałymi z przedzielenia dawnej zatoki Zuiderzee: Markermeer i IJsselmeer na wschodzie. Należą też do niej położona na północ od półwyspu wysepka Noorderhaaks oraz wyspa Texel z gminą miejską o tej samej nazwie, pierwsza od zachodu i największa w archipelagu Wysp Zachodniofryzyjskich: w ten sposób od północy Holandia Północna graniczy z fryzyjską wyspą Vlieland.

Od południa prowincja graniczy z Holandią Południową i prowincją Utrechtu, od wschodu przez wodę i tamę Houtribdijk z Flevolandem, a od północnego zachodu ponownie z prowincją Fryzji przez wodę i tamę Afsluitdijk.

Holandia Północna zawiera szereg regionów wydzielanych z powodów historycznych lub innych, wśród nich: Amstelland (region rzeki Amstel), obszar Gooi (Het Gooi), wydarty wodzie w XIX wieku polder Haarlemmermeer, region rzeki Zaan oraz fragment konurbacji Randstad^[2].

Historia

Prowincja Holandii Północnej obejmuje północną część historycznego Hrabstwa Holandii (z podbitą Fryzją Zachodnią) i jest wynikiem wielu przekształceń, podziałów i połączeń. Jej tereny wchodziły w skład Republiki Batawskiej (w przybliżeniu departamenty: Texel, Amstel i Delf) oraz Królestwa Holandii, po reformie administracyjnej 1807 roku odpowiadał im w przybliżeniu Departament Amstellandu. Po pokonaniu Francuzów, w 1814 roku została utworzona prowincja Holandii, posiadająca jednak dwóch gubernatorów, dla części północnej i południowej^[3].

Holandia Północna jako prowincja o tej nazwie została utworzona w 1840 roku w wyniku podziału prowincji Holandii (będącej częścią Królestwa Zjednoczonych Niderlandów, a potem Królestwa Niderlandów) na Holandię Południową i Północną. W efekcie jednoczesnego przyłączenia do mniejszej części północnej terytoriów Fryzji Zachodniej powstała prowincja Holandii Północnej zawiera, obok części historycznej Holandii, część historycznej Fryzji^[4]^[3]. Nie był to jednak koniec zmian, np. wyspy Vlieland i Terschelling zostały zwrócone Fryzji w 1942 roku, a w 1950 roku prowincji Overijssel oddano dawną wyspę Urk (obecnie w Flavolandzie)^[3].

Gminy

Holandia Północna podzielona jest na 48 gmin^[5].

Statystyki

Według oficjalnych statystyk, prowincję zamieszkiwało 2 813 466 mieszkańców (2017) w 1 300 093 domostwach (2016). W 2015 r. produkt prowincji brutto wyniósł 141 784 mln euro^[6].

Religie w 2015 r. (od 18. roku życia):^[7]

Żadna – 62,9%
Katolicyzm – 16,3%
Holenderski Kościół Reformowany – 2,9%
Kościoły reformowane – 1,6%
Kościół Protestancki w Holandii (zjednoczone kościoły reformowane i luterański) – 3,4%
Islam - 6,6%
Judaizm - 0,3%
Hinduizm - 0,6%
Buddyzm - 0,6%
Inne - 4,7%

Mimo unii kościołów, wielu wiernych wciąż nie zidentyfikowało się z nowym połączonym Kościołem Protestanckim w Holandii^[7].

Przypisy

↑ ^a ^b NoordHolland, Province of Noord-Holland [online], www.noord-holland.nl [dostęp 2018-04-21] (ang.).
↑ Regions in North Holland [online], www.visitholland.nl [dostęp 2018-04-21] (ang.).
↑ ^a ^b ^c North Holland [online], www.visitholland.nl [dostęp 2018-04-21] (ang.).
↑ Holandia Północna [online], Holandia bez tajemnic, 11 listopada 2014 [dostęp 2018-04-21] (pol.).
↑ Overzicht gemeenten. Provincie Noord-Holland. [dostęp 2018-04-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-08)]. (niderl.).
↑ NoordHolland, Noord-Holland in cijfers [online], www.noord-holland.nl [dostęp 2018-04-21] (niderl.).
↑ ^a ^b HansH. Schmeets HansH., De religieuze kaart van Nederland, 2010–2015 [online], CBS Centraal Bureau voor de Statistiek, 2016 (niderl.).

[:1-1] NoordHolland, Province of Noord-Holland [online], www.noord-holland.nl [dostęp 2018-04-21] (ang.).

[2] Regions in North Holland [online], www.visitholland.nl [dostęp 2018-04-21] (ang.).

[:0-3] North Holland [online], www.visitholland.nl [dostęp 2018-04-21] (ang.).

[4] Holandia Północna [online], Holandia bez tajemnic, 11 listopada 2014 [dostęp 2018-04-21] (pol.).

[5] Overzicht gemeenten. Provincie Noord-Holland. [dostęp 2018-04-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-08)]. (niderl.).

[6] NoordHolland, Noord-Holland in cijfers [online], www.noord-holland.nl [dostęp 2018-04-21] (niderl.).

[:2-7] HansH. Schmeets HansH., De religieuze kaart van Nederland, 2010–2015 [online], CBS Centraal Bureau voor de Statistiek, 2016 (niderl.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]