Dziura normandzka

Le trou normand, czyli dosłownie normandzka dziura, to stary francuski zwyczaj gastronomiczny polegający na wypiciu małego kieliszka calvadosu [[1]] albo zjedzeniu niewielkiej porcji [[2]] jabłkowego polanego calvadosem w trakcie posiłku, między jednym daniem a drugim. Dotyczy to zwłaszcza obfitych posiłków podczas świąt czy uroczystości weselnych. Ma na celu pobudzenie apetytu, wzmocnienie trawienia i przygotowanie żołądka na przyjęcie kolejnych potraw.

Geneza

Trudno dokładnie określić, kiedy zwyczaj ten, wywodzący się ze starszego coup du milieu ("kieliszek pośrodku posiłku"), wszedł w użycie. Zdaniem Jeana Collin, profesora [w Caen] i członka Grand Ordre du Trou Normand, des Calvados, Cidres et Pommeau aluzje do trou normand można znaleźć w dziełach dziewiętnastowiecznych normandzkich pisarzy, m.in. w powieści Gustawa Flauberta Bouvard et Pécuchet (1881). W tym okresie trou normand pojawia się w kartach restauracji. Później nazwę tę zaczęto zastępować peryfrazami: „uśmiech ochrzczonego”, „róża komunikanta” czy „pocałunki nowożeńców”. Wersja normandzkiej dziury z wykorzystaniem [[3]] pojawiła się dopiero w latach 60. XX wieku. Obecnie wielu restauratorów odchodzi od tradycji podawania normandzkiej dziury.

Warianty regionalne

Dziura normandzka ma swoje warianty w innych częściach Francji, polegające na wykorzystaniu regionalnych trunków. W przypadku trou gascon jest to [[4]] lub [[5]], trou lorrain - [[6]] z mirabelek oraz eau-de-vie lub [[7]] z mirabelek, trou bourguignon - [[8]] jabłkowy, cytrynowy lub malinowy oraz marc de Bourgogne, [[9]] lub fine de Bourgogne, trou champenois - [[10]] jabłkowy lub grejpfrutowy oraz marc de champagne, [[11]] lub [[12]].

Bractwo

Tradycyjnych metod produkcji calvadosu i kultury jego picia wraz z rytuałem trou normand od 1997 roku strzeże normandzkie bractwo Grand Ordre du Trou Normand, des Calvados, Cidres et Pommeau. Bractwo kontynuuje tradycje starszego stowarzyszenia - Confrérie des Chevaliers du Trou Normand założonego w 1966 roku w Vimoutiers. Dewizą bractwa jest hasło "Bois peu mais bon" ("pij mało lecz dobrze"), a hymn głosi:

Ami lève ton verre Car voici le moment D’un trait et sans manière De faire le Trou Normand Calvados pure eau-de-vie Tu nous aides à digérer Et dans notre confrérie Tu es l'âme des chevaliers A faire le trou normand

[Przyjacielu, unieś kieliszek bo oto nadszedł czas, by jednym haustem i bez zbędnych gestów zrobić trou normand Calvadosie, czysta okowito, ty nam pomagasz w trawieniu W naszym bractwie kawalerom dodaje sił dodaje trou normand'']

W kinie

W filmie [dbajcie o żony] (La Zizanie, 1978) przemysłowiec Guillaume Daubray-Lacaze (w tej roli [de Funès]) podczas obiadu proponuje swoim japońskim gościom trou normand, opisując ten rytuał jako "stary francuski zwyczaj, tak jak harakiri jest starym zwyczajem japońskim".

Bibliografia

Jean Collin, Notre Trou Normand, Editions de la Lieutenance, Honfleur 2003. serwis Vive la cuisine! (http://vivelacuisine.pl/artykul/300-le-trou-normand-normandzka-dziura)