Przejdź do zawartości

Województwo lwowskie: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Pawski (dyskusja | edycje)
drobne techniczne
Popups: Przywrócenie wersji autora Andros64 z dnia 2012-01-09 12:24:23
Linia 26: Linia 26:
}}{{Galeria| Nazwa=Województwo lwowskie w szczegółowych danych statystycznych [[Pierwszy Powszechny Spis Ludności|spisu powszechnego z 30.IX.1921]] i [[Drugi Powszechny Spis Ludności|spisu powszechnego z 9. XII. 1931 r.]]|wielkość=265|pozycja=right
}}{{Galeria| Nazwa=Województwo lwowskie w szczegółowych danych statystycznych [[Pierwszy Powszechny Spis Ludności|spisu powszechnego z 30.IX.1921]] i [[Drugi Powszechny Spis Ludności|spisu powszechnego z 9. XII. 1931 r.]]|wielkość=265|pozycja=right
|Plik:Woj.lwowskie-Polska spis powszechny 1921.pdf|Województwo lwowskie - oficjalne dane [[GUS]] [[Pierwszy Powszechny Spis Ludności|spisu powszechnego 1921]]
|Plik:Woj.lwowskie-Polska spis powszechny 1921.pdf|Województwo lwowskie - oficjalne dane [[GUS]] [[Pierwszy Powszechny Spis Ludności|spisu powszechnego 1921]]
|Plik:Woj.lwowskie miejscowości 1921.pdf|Skorowidz miejscowości 1921 – szczegółowe dane [[GUS]] [[Pierwszy Powszechny Spis Ludności|spisu powszechnego 1921]] – województwo lwowskie
|Plik:Woj.lwowskie miejscowości 1921.pdf|Skorowidz miejscowości 1921 – szczegółowe dane [[GUS]] [[Pierwszy Powszechny Spis Ludności|spisu powszechnego 1921]]– województwo lwowskie
|Plik:Woj.lwowskie-Polska spis powszechny 1931.pdf|Województwo lwowskie - oficjalne dane [[GUS]] [[Drugi Powszechny Spis Ludności|spisu powszechnego 1931]]
|Plik:Woj.lwowskie-Polska spis powszechny 1931.pdf|Województwo lwowskie- oficjalne dane [[GUS]] [[Drugi Powszechny Spis Ludności|spisu powszechnego 1931]]
|Plik:M.Lwów-Polska spis powszechny 1931.pdf|[[Lwów|Miasto Lwów]] - oficjalne dane [[GUS]] [[Drugi Powszechny Spis Ludności|spisu powszechnego 1931]]
|Plik:M.Lwów-Polska spis powszechny 1931.pdf|[[Lwów|Miasto Lwów]] - oficjalne dane [[GUS]] [[Drugi Powszechny Spis Ludności|spisu powszechnego 1931]]
}}
}}
Linia 39: Linia 39:


== Ludność województwa lwowskiego według deklarowanej narodowości 1921 ==
== Ludność województwa lwowskiego według deklarowanej narodowości 1921 ==
* [[Polacy]]<ref>[[Respondent|Respondenci]] podający narodowość polską jako własną</ref> - 1 537 986 (56,6%)
* [[Polacy]]<ref>[[Respondent|respondenci]] podający narodowość polską jako własną</ref>- 1 537 986
* [[Rusini]]<ref>Respondenci podający narodowość rusińską jako własną</ref> - 975 268 (35,9%)
* [[Ukraińcy]]<ref>respondenci podający narodowość "rusińską" jako własną. Narodowości ukraińskiej spis nie przewidywał.</ref>- 975 268
* [[Żydzi]]<ref>Respondenci podający narodowość żydowską jako własną</ref> - 190 368 (7%)
* [[Żydzi]]<ref>respondenci podający narodowość "żydowską" jako własną</ref>- 190 368
* [[Niemcy]]<ref>Respondenci podający narodowość niemiecką jako własną</ref> - 12 436 osób.
* [[Niemcy]]<ref>respondenci podający narodowość niemiecką jako własną</ref>- 12 436 osób.


Według [[Pierwszy Powszechny Spis Ludności|Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z 30.IX. 1921]]<ref>Źródło: ''Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dnia 30 września 1921'', zeszyt: ''Województwo lwowskie'' (tabela wojewódzka, s. VIII-IX.), Warszawa 1924, wyd. [[Główny Urząd Statystyczny]]</ref>.
Według [[Pierwszy Powszechny Spis Ludności|Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z 30.IX. 1921]]<ref>Źródło: ''Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dnia 30 września 1921'', zeszyt: ''Województwo lwowskie'' (tabela wojewódzka, s. VIII-IX.), Warszawa 1924, wyd. [[Główny Urząd Statystyczny]]</ref>.
Linia 55: Linia 55:


== Ludność województwa lwowskiego według deklarowanego języka ojczystego 1931==
== Ludność województwa lwowskiego według deklarowanego języka ojczystego 1931==
* [[Polacy]]<ref>[[Respondent|Respondenci]] podający [[język polski]] jako ojczysty</ref> – 1 805 000 (57,7%; )
* [[Polacy]]<ref>[[Respondent|respondenci]] podający [[język polski]] jako ojczysty</ref>– 1 805 000
* [[Ukraińcy]]<ref>Respondenci podający [[język ukraiński]] jako ojczysty. ''"Choć zdawano sobie powszechnie sprawę, że język rusiński niczym nie różni się od języka ukraińskiego, to jego wyodrębnienie stwarzało możliwość określenia się osób, które pozostawały jeszcze na etapie grupy językowo-etnicznej"'', [[Grzegorz Hryciuk]], ''Przemiany narodowościowe i ludnościowe w Galicji Wschodniej i na Wołyniu w latach 1931-1948'', Toruń 2005, Wyd. Adam Marszałek , ISBN 83-7441-121-X s. 74, Por. też Tabela 8. ''Ludność województwa stanisławowskiego w 1931 r. wg języka ojczystego i wyznania'', Tabela 9. ''Ludność województwa stanisławowskiego w 1931 r. wg języka ojczystego i wyznania'', Tabela 10. ''Ludność wschodniej części województwa lwowskiego w 1931 r. wg języka ojczystego i wyznania'' w: Grzegorz Hryciuk, ''Przemiany narodowościowe...'' s. 78-80</ref><ref>''"Naród nie jest społecznością homogeniczną, stąd też w przypadku ukraińskiego etnosu zamieszkującego terytorium II Rzeczypospolitej możemy wyróżnić następujące grupy prezentujące różny stopień świadomości i samoidentyfikacji: 1. Ukraińcy świadomi swej odrębności narodowej, kultywujący swą odrębność i manifestujący ją na zewnątrz; 2. Ukraińcy o ugruntowanej świadomości narodowej, ograniczający ją jednak do sfery rodzinnej i konfesyjne; 3. Ukraińcy o niewykształconej świadomości narodowej, zachowujący poczucie odrębności na poziomie etnicznym oraz utrzymujący więź ze swym wyznaniem, słabo znający język literacki, ale modlący się po ''rusku'' (Rusini)"''; [[Robert Potocki]], ''Polityka państwa polskiego wobec zagadnienia ukraińskiego w latach 1930-1939'', Lublin 2003, wyd. [[Instytut Europy Środkowo-Wschodniej]], ISBN 83-917615-4-1, s. 45</ref> – 579 500 (18,5%)
* [[Ukraińcy]]<ref>respondenci podający [[język ukraiński]] i "ruski" jako ojczysty. "'''Choć zdawano sobie powszechnie sprawę, że język rusiński niczym nie różni się od języka ukraińskiego, to jego wyodrębnienie stwarzało możliwość określenia się osób, które pozostawały jeszcze na etapie grupy językowo-etnicznej'''.", [[Grzegorz Hryciuk]] ''Przemiany narodowościowe i ludnościowe w Galicji Wschodniej i na Wołyniu w latach 1931-1948'', Toruń 2005, Wyd. Adam Marszałek , ISBN 83-7441-121-X s. 74, Por. też Tabela 8. ''Ludność województwa stanisławowskiego w 1931 r. wg języka ojczystego i wyznania'', Tabela 9. ''Ludność województwa stanisławowskiego w 1931 r. wg języka ojczystego i wyznania'', Tabela 10. ''Ludność wschodniej części województwa lwowskiego w 1931 r. wg języka ojczystego i wyznania'' w: Grzegorz Hryciuk ''Przemiany narodowościowe'' s. 78-80.</ref><ref>"Naród nie jest społecznością homogeniczną, stąd też w przypadku ukraińskiego etnosu zamieszkującego terytorium II Rzeczypospolitej możemy wyróżnić następujące grupy prezentujące różny stopień świadomości i samoidentyfikacji: 1. Ukraińcy świadomi swej odrębności narodowej, kultywujący swą odrębność i manifestujący ją na zewnątrz; 2. Ukraińcy o ugruntowanej świadomości narodowej, ograniczający ją jednak do sfery rodzinnej i konfesyjne; 3. '''Ukraińcy o niewykształconej świadomości narodowej, zachowujący poczucie odrębności na poziomie etnicznym oraz utrzymujący więź ze swym wyznaniem, słabo znający język literacki, ale modlący się po ''rusku'' (Rusini)'''"; [[Robert Potocki]], ''Polityka państwa polskiego wobec zagadnienia ukraińskiego w latach 1930-1939'', Lublin 2003, wyd. [[Instytut Europy Środkowo-Wschodniej]], ISBN 83-917615-4-1, s. 45.</ref> – 1 067 000
* [[Rusini]]<ref>[[Respondent|Respondenci]] podający [[język ruski]] jako ojczysty</ref> - 487 700 (15,6%)
* [[Żydzi]]<ref>respondenci podający [[jidisz]] i [[język hebrajski]] jako ojczysty</ref> 232 900
* [[Żydzi]]<ref>Respondenci podający [[jidisz]] i [[język hebrajski]] jako ojczysty</ref> – 232 900 (7,5%)
* [[Niemcy]]<ref>respondenci podający [[język niemiecki]] jako ojczysty</ref> – 12 100 osób.
* [[Niemcy]]<ref>Respondenci podający [[język niemiecki]] jako ojczysty</ref> – 12 100 osób.


Według [[Drugi Powszechny Spis Ludności|Drugiego Powszechnego Spisu Ludności z 9. XII. 1931 r.]]<ref>Źródło: [[Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej|''Mały Rocznik Statystyczny 1938'']] s. 22, tabela 14</ref>
Według [[Drugi Powszechny Spis Ludności|Drugiego Powszechnego Spisu Ludności z 9. XII. 1931 r.]]<ref>źródło: [[Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej|''Mały Rocznik Statystyczny 1938'']] s. 22, tabela 14. i [[Grzegorz Hryciuk]] ''Przemiany narodowościowe i ludnościowe w Galicji Wschodniej i na Wołyniu w latach 1931-1948'', Toruń 2005, Wyd. Adam Marszałek , ISBN 83-7441-121-X, Tabela 10. ''Ludność wschodniej części województwa lwowskiego w 1931 r. wg języka ojczystego i wyznania'' s.80.</ref>


== Ludność województwa lwowskiego według deklarowanego wyznania 1931==
== Ludność województwa lwowskiego według deklarowanego wyznania 1931==
Linia 67: Linia 66:
* [[Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-ukraińskiego|wyznanie greckokatolickie]] - 1 305 300
* [[Kościół katolicki obrządku bizantyjsko-ukraińskiego|wyznanie greckokatolickie]] - 1 305 300
* [[judaizm]] - 342 400
* [[judaizm]] - 342 400
* [[protestantyzm]] ([[luteranizm]], [[kalwinizm]] i in.) - 13 100 osób.
* [[protestantyzm]] ([[luteranizm]],[[kalwinizm]] i in.) - 13 100 osób.

Według [[Drugi Powszechny Spis Ludności|Drugiego Powszechnego Spisu Ludności z 9. XII. 1931 r.]]<ref>źródło: [[Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej|''Mały Rocznik Statystyczny 1938'']] s. 24, tabela 15.</ref>


Według [[Drugi Powszechny Spis Ludności|Drugiego Powszechnego Spisu Ludności z 9. XII. 1931 r.]]<ref>Źródło: [[Rocznik Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej|''Mały Rocznik Statystyczny 1938'']] s. 24, tabela 15.</ref>


== Podział administracyjny ==
== Podział administracyjny ==

Wersja z 13:59, 11 sty 2012

Szablon:Województwo II RP infobox

Województwo lwowskie w szczegółowych danych statystycznych spisu powszechnego z 30.IX.1921 i spisu powszechnego z 9. XII. 1931 r.
Województwo lwowskie - oficjalne dane GUS spisu powszechnego 1921
Skorowidz miejscowości 1921 – szczegółowe dane GUS spisu powszechnego 1921– województwo lwowskie
Województwo lwowskie- oficjalne dane GUS spisu powszechnego 1931
Miasto Lwów - oficjalne dane GUS spisu powszechnego 1931
Stosunki etniczne w województwie lwowskim na tle granic powiatów
Urząd Wojewódzki Lwowski we Lwowie - widok współczesny

Województwo lwowskiewojewództwo II Rzeczypospolitej istniejące w latach 19201944 (utworzone 23 grudnia 1920[1]) ze stolicą we Lwowie oraz w okrojonej postaci w latach 19441945 (18 sierpnia 1945 przekształcone w województwo rzeszowskie). Innymi głównymi miastami województwa były Lwów, Borysław, Drohobycz, Jarosław, Krosno, Przemyśl, Rawa Ruska, Rzeszów, Sambor, Sanok i Żółkiew[2]. Powierzchnia województwa wynosiła 28,4 tys. km². Województwo liczyło 27 powiatów, 58 miast, 252 gminy wiejskie (stan na 30.9.1934).

Ludność

Ludność województwa liczyła 2.718.014[3] mieszkańców (30.09.1921) oraz 3.128.000 mieszkańców (9.12.1931).

Ludność województwa lwowskiego według deklarowanej narodowości 1921

Według Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z 30.IX. 1921[8].

Ludność województwa lwowskiego według deklarowanego wyznania 1921

Według Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z 30.IX. 1921[9].

Ludność województwa lwowskiego według deklarowanego języka ojczystego 1931

Według Drugiego Powszechnego Spisu Ludności z 9. XII. 1931 r.[15]

Ludność województwa lwowskiego według deklarowanego wyznania 1931

Według Drugiego Powszechnego Spisu Ludności z 9. XII. 1931 r.[16]


Podział administracyjny

Powierzchnia powiatów według stanu na 1939 r., w przypadku wcześniejszego zniesienia lub zmiany przynależności wojewódzkiej powiatu na ostatni rok istnienia w ramach danego województwa. Liczba ludności na podstawie spisu powszechnego z 1931 r., w przypadku powiatów zniesionych lub przeniesionych przed tą datą, dane ze spisu powszechnego z 1921 r.

Powiat Pow.km² Mieszk. Miasto powiatowe Mieszk.
Województwo lwowskie
bóbrecki 891 97.100 Bóbrka 5.441
brzozowski 684 83.200 Brzozów 4.242
cieszanowski (do 1922) 4 1136 86.549 Cieszanów 4 2.248
dobromilski 994 94.000 Dobromil 5.531
drohobycki 1499 194.400 Drohobycz 32.300
gródecki 889 85.000 Gródek Jagielloński 12.942
jarosławski 1337 148.000 Jarosław 22.330
jaworowski 977 86,800 Jaworów 10.690
kolbuszowski 873 69.600 Kolbuszowa 3.112
krośnieński ¹ 934 113.400 Krosno 12.125
liski (od 1931 leski) 5 1832 111.600 Lisko (od 1931 Lesko) 5 3.943
lubaczowski (od 1923) 4 1146 87.300 Lubaczów 4 6.245
lwowski 1276 142.800 Lwów 312.200
Lwów miasto 67 312.200 Lwów 312.200
łańcucki 889 97.700 Łańcut 7.535
mościski 755 89.500 Mościska 4.770
niżański 973 64.200 Nisko 5.461
przemyski 1002 162.500 Przemyśl 51.000
przeworski 415 61.400 Przeworsk 5.941
rawski 1401 122.100 Rawa Ruska 11.146
rudecki 670 79.200 Rudki 3.649
rzeszowski ¹ 1270 185.100 Rzeszów 26.900
samborski ² 1133 133.800 Sambor 21.900
sanocki 1282 114.200 Sanok 14.262
sokalski 1324 109.100 Sokal 12.135
starosamborski (do 1932) ² 689 82.135 Stary Sambor 4.867
strzyżowski (do 1932) ¹ 524 56.400 Strzyżów 3.060
tarnobrzeski 949 72.200 Tarnobrzeg 3.643
turczański (od 1931) ³ 1829 114.400 Turka 10.145
żółkiewski 1111 95.500 Żółkiew 10.348
¹ 1 kwietnia 1932 r. zniesiono powiat strzyżowski a jego terytorium włączono do powiatów rzeszowskiego i krośnieńskiego (Dz.U. z 1932 r. nr 6, poz. 36).
² 1 kwietnia 1932 r. zniesiono powiat starosamborski a jego terytorium włączono do powiatu samborskiego (Dz.U. z 1932 r. nr 6, poz. 36).
³ 17 kwietnia 1931 roku przyłączono do woj. lwowskiego powiat turczański z woj. stanisławowskiego (Dz.U. z 1931 r. nr 34, poz. 238).
4 1 stycznia 1923 przeniesiono siedzibę urzędu starostwa powiatu cieszanowski z Cieszanowa do Lubaczowa a nazwę powiatu zmieniono na powiat lubaczowski (M.P. z 1922 r. nr 282, poz. 204)
5 4 marca 1931 zmieniona nazwę Liska na Lesko i przez to powiatu liskiego na powiat leski (M.P. z 1931 r. nr 51, poz. 86)

Wojewodowie lwowscy w II Rzeczypospolitej

Okręgowi Delegaci Rządu RP 1939-1944

Miasta i miasteczka

Synteza

W latach międzywojennych istniały trzy rodzaje jednostek osadniczych o charakterze topograficznie miejskim miasto, miasteczko i osada miejska. Na terenie woj. lwowskiego występowały dwie formy (miasta i miasteczka).

Określenie miasto miało w latach międzywojennych trojakie znaczenie. Mogło odnosić się wyłącznie do charakteru prawnego miejscowości (a więc typu jednostki administracyjnej), co nie znaczyło automatycznie że "miasto administracyjne" faktycznie posiadało prawa miejskie. Podstawą zaliczenia danej miejscowości do grupy miast było tzw. kryterium administracyjne, jako najwięcej odpowiadające rozwojowi stosunków i życia. Mimo że większość miast prawnych prawa miejskie posiadała, wiele z nich miało zaledwie prawa miasteczka a niektóre miasta (Nisko, Borysław, Tustanowice) były wręcz wsiami [3].

Odwrotnie wiele miasteczek a nawet 11 miast (np. Dynów, Bircza, Dubiecko itd.) – a więc faktycznie posiadających prawa miasteczka bądź prawa miejskie – były gminami wiejskimi (chodzi tu o gminy jednostkowe sprzed komasacji w gminy zbiorowe w 1934 roku) [3]. Jednostki te w ogólnych publikacjach nie są zaliczane do miast (a więc nie wpływają na liczbę miast województwa), co jednak lekceważy fakt posiadania praw miasteczka/praw miejskich (poniższa tabela je uwzględnia z zachowaną dystynkcją).

Wreszcie, niektóre miejscowości posiadały w nazwie wyraz Miasto - pisany wielką literą - mimo braku praw miejskich (np. Pruchnik Miasto, Waręż Miasto, Tartaków Miasto). Wyraz ten stanowił integralną część nazwy miejscowości (choć nie przesądzał bynajmniej jej charakteru topograficznego) aby odróżnić ją od innej (topograficznie wiejskiej) miejscowości o identycznej nazwie w tej samej okolicy (np. Pruchnik-Wieś, Waręż-Wieś, Tartaków-Wieś) [3].

Miasta prawne galicyjskie (województwa krakowskie, lwowskie, stanisławowskie i tarnopolskie) należały do trzech kategorii:

  • miasta o własnym statucie
  • miasta rządzące się ustawą z 13 marca 1889 roku[19]
    • miasta należące do tej kategorii posiadały wszystkie przywileje miast (prawa miejskie), z wyjątkiem miasteczka Buczacz
  • miasta rządzące się ustawą z 3 lipca 1896 roku[20]
    • miasta należące do tej największej kategorii posiadały najczęściej przywileje a) miasteczek, rzadziej b) miast a czasem wyjątkowo (7 miejscowości) niektóre były c) wsiami

13 lipca 1933 roku weszła w życie ustawa o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego, stanowiąca znoszenie miast o liczbie mieszkańców niższej niż 3000 w drodze rozporządzeń Rady Ministrów, a większych miast w drodze ustawodawczej[21]. Ustawa z 3 lipca 1896 roku przestała obowiązywać w ciągu roku od wejścia w życie ustawy (czyli do lipca 1934) przez co miasta i miasteczka rządzące się ustawą z 1896 roku i liczące powyżej 3000 mieszkańców zostały automatycznie podniesione do rangi miast objętych ustawą z 1889 roku[22]. Tak więc 31 miast/miasteczek rządzących się ustawą z 1896 roku i liczących w 1933 roku mniej niż 3000 mieszkańców, a także 8 (9[23]) gmin miejskich będących wsiami (niezależnie od liczby ludności) zostałyby według nowego prawa przekształcone w gminy wiejskie. Jednakże indywualnymi rozporządzeniami za miasta uznano 20 mniejszych miast[24] oraz wszystkie wsie[23] stanowiące gminy miejskie[25]. Równocześnie do rzędu miast podniesiono także trzy dotychczasowe gminy wiejskie[26]. Na mocy ustawy z 1933 łącznie 12 miejscowości (w tym jedna wieś) utraciło status gmin miejskich[27].

W poniższej sortowalnej tabeli umieszczono wszystkie miasta i miasteczka województwa lwowskiego obu typów z podziałem na charakter prawny (rodzaj jednostki administracyjnej) i przywileje (prawa miejskie/miasteczka).

Wykaz

Stan ludności: na 30 września 1921 roku (niezależnie od statusu jednostki w 1921 roku)
Główne źródło: Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej - Tom XIII - Województwo Lwowskie, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1924
Źródła uzupełniające: Dzienniki Ustaw, przedstawione w przypisach

Herb Miejscowość Charakter prawny Przywileje Powiat Liczba mieszk.
Babice nad Sanem Gmina wiejska Miasteczko przemyski 1105
Baligród Gmina wiejska Miasteczko liski 1260
Baranów Miasto Miasteczko [28] tarnobrzeski 1792
Bełz Miasto Miasto sokalski 4148
Bircza Gmina wiejska Miasto [29] dobromilski 1929
Błażowa Miasto Miasteczko[30] rzeszowski 5123
Borysław [31] Miasto Wieś [32] drohobycki 16099
Bóbrka Miasto Miasto bóbrecki 4391
Brzozdowce Gmina wiejska Miasteczko bóbrecki 2376
Brzozów Miasto Miasto brzozowski 4160
Bukowsko [33] Gmina wiejska Miasto [29] sanocki 726
Chodorów Miasto Miasteczko [30] bóbrecki 4206
Chyrów Miasto Miasteczko [30] starosamborski[34][35] 2654
Cieszanów Miasto Miasteczko [28] cieszanowski [36] 2248
Czudec Gmina wiejska Miasteczko strzyżowski [37] 940
Dobromil Miasto Miasto dobromilski 3431
Drohobycz Miasto Miasto drohobycki 26736
Dubiecko Gmina wiejska Miasto [29] przemyski 1793
Dukla Miasto Miasteczko [28] krośnieński 2082
Dynów Gmina wiejska Miasto [29] brzozowski 2727
Felsztyn Gmina wiejska Miasteczko starosamborski [34] 1195
Fredropol Gmina wiejska Miasteczko przemyski 302
Frysztak Gmina wiejska Miasteczko strzyżowski [38] 1357
Głogów Miasto Miasteczko [28] rzeszowski 2291
Gródek Jagielloński Miasto Miasto gródecki 10491
Hussaków Gmina wiejska Miasteczko mościski 973
Jaćmierz Gmina wiejska Miasto [29] sanocki 620
Janów [39] Miasto Miasteczko [28] gródecki 1808
Jarosław Miasto Miasto jarosławski 19973
Jaryczów Nowy Miasto Miasto [40] lwowski 2139
Jasienica Gmina wiejska Miasteczko brzozowski 2090
Jaśliska Gmina wiejska Miasto [29] sanocki 876
Jawornik Polski [41] Gmina wiejska Miasteczko rzeszowski 991
Jaworów Miasto Miasto jaworowski 8910
Jedlicze Gmina wiejska Miasteczko krośnieński 782
Kańczuga Miasto Miasteczko [28] przeworski 2396
Kolbuszowa Miasto Miasteczko[30] kolbuszowski 2900
Komarno Miasto Miasto rudecki 5009
Korczyna Gmina wiejska Miasteczko krośnieński 4519
Krakowiec Miasto Miasteczko [28] jaworowski 1389
Krasiczyn Gmina wiejska Miasteczko przemyski 424
Krosno Miasto Miasto krośnieński 6287
Krukienice Gmina wiejska Miasteczko mościski 1619
Krystynopol Gmina wiejska Miasteczko sokalski 2805
Krzywcza Gmina wiejska Miasteczko przemyski 928
Kukizów Gmina wiejska Miasteczko lwowski 742
Kulików Miasto Miasteczko [30] żółkiewski 2886
Laszki Murowane [42] Gmina wiejska Miasteczko starosamborski [34] 478
Leżajsk Miasto Miasteczko [30] łańcucki 5063
Lisko Miasto Miasto liski 3806
Lipsko Gmina wiejska Miasteczko cieszanowski [36] 1099
Lubaczów Miasto Miasto cieszanowski [36] 5303
Lubycza Królewska [43] Gmina wiejska Miasteczko rawski 710
Lutowiska Gmina wiejska Miasteczko liski 2125
Lwów Miasto Miasto miasto Lwów [44] 219388
Łańcut Miasto Miasteczko [30] łańcucki 4518
Magierów Gmina wiejska Miasteczko rawski 2473
Majdan Gmina wiejska Miasteczko kolbuszowski 2014
Mosty Wielkie Miasto Miasteczko [30] żółkiewski 3795
Mościska Miasto Miasto mościski 4751
Mrzygłód Gmina wiejska Miasto [29] sanocki 675
Narol Gmina wiejska Miasteczko cieszanowski [36] 1817
Nawarja [45] Gmina wiejska Miasteczko lwowski 1084
Niebylec Gmina wiejska Miasteczko strzyżowski [37] 550
Niemirów Miasto Miasteczko [30] rawski 2463
Nisko Miasto Wieś [46] niżański 4749
Niżankowice Miasto [47] Miasteczko przemyski 1865
Nowe Miasto Gmina wiejska Miasto [29] dobromilski 794
Nowotaniec Gmina wiejska Miasto [29] sanocki 524
Oleszyce Gmina wiejska Miasteczko cieszanowski [36] 2917
Płazów Gmina wiejska Miasteczko cieszanowski [36] 786
Potylicz Gmina wiejska Miasteczko rawski 3371
Pruchnik [48] Gmina wiejska Miasteczko jarosławski 1697
Przemyśl Miasto Miasto przemyski 47958
Przeworsk Miasto Miasto przeworski 3371
Radomyśl nad Sanem Gmina wiejska Miasteczko tarnobrzeski 1121
Radymno Miasto Miasteczko [28] jarosławski 1907
Rawa Ruska Miasto Miasteczko [30] rawski 8970
Rozwadów Miasto Miasteczko [30] tarnobrzeski 2700
Rudki Miasto Miasteczko [30] rudecki 3452
Rudnik Miasto Miasteczko [30] niżański 2959
Rybotycze Gmina wiejska Miasto [29] dobromilski 1262
Rymanów Miasto Miasto sanocki 3546
Rzeszów Miasto Miasto rzeszowski 24942
Sambor Miasto Miasto samborski 19417
Sądowa Wisznia Miasto Miasto mościski 4207
Sanok Miasto Miasto sanocki 9638
Sieniawa Miasto Miasteczko [49] jarosławski 1824
Sokal Miasto Miasto sokalski 10183
Sokołów Miasto Miasteczko [30] kolbuszowski 3515
Stara Sól Miasto [50] Miasto starosamborski [34] 1170
Stary Sambor Miasto Miasto starosamborski [34] 4314
Strzeliska Nowe Gmina wiejska Miasteczko bóbrecki 1844
Strzyżów Miasto Miasteczko [30] strzyżowski [37] 2188
Szczerzec Miasto Miasto [40] lwowski 936
Tarnobrzeg Miasto Miasteczko [30] tarnobrzeski 3169
Tartaków [51] Gmina wiejska Miasteczko sokalski 1486
Turka [52] Miasto [52] Miasteczko [52][30] turczański 10030
Tustanowice Miasto Wieś [53] drohobycki 13240
Tyczyn Miasto Miasteczko [30] rzeszowski 3095
Tyrawa Wołoska Gmina wiejska Miasteczko sanocki 1444
Uhnów Miasto Miasteczko [30] rawski 3575
Ulanów Miasto [54] Miasteczko niżański 2192
Ustrzyki Dolne Miasto Miasteczko [30] liski 3234
Waręż [55] Gmina wiejska Miasteczko sokalski 955
Wielkie Oczy Gmina wiejska Miasteczko jaworowski 1550
Winniki [56] Gmina wiejska [56] Wieś [56] lwowski 3603
Zarszyn Gmina wiejska Miasto [29] sanocki 975
Żołynia [57] Gmina wiejska Miasteczko łańcucki 954
Żółkiew Miasto Miasto żółkiewski 7867
  1. Dz.U. z 1920 r. nr 117, poz. 768 - Ustawa z dnia 3 grudnia 1920 r. o tymczasowej organizacji władz administracyjnych II instancji (województw) na obszarze b. Królestwa Galicji i Lodomerji z W. Ks. Krakowskiem oraz na wchodzących w skład Rzeczypospolitej Polskiej obszarach Spisza i Orawy
  2. Eugenjusz Romer, Powszechny atlas geograficzny, Lwów-Warszawa 1928, mapa 47
  3. a b c d Wg publikacji: Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej - Tom XIII - Województwo Lwowskie, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1924
  4. respondenci podający narodowość polską jako własną
  5. respondenci podający narodowość "rusińską" jako własną. Narodowości ukraińskiej spis nie przewidywał.
  6. respondenci podający narodowość "żydowską" jako własną
  7. respondenci podający narodowość niemiecką jako własną
  8. Źródło: Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dnia 30 września 1921, zeszyt: Województwo lwowskie (tabela wojewódzka, s. VIII-IX.), Warszawa 1924, wyd. Główny Urząd Statystyczny
  9. Źródło: Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dnia 30 września 1921, zeszyt: Województwo lwowskie (tabela wojewódzka, s. VIII-IX.), Warszawa 1924, wyd. Główny Urząd Statystyczny
  10. respondenci podający język polski jako ojczysty
  11. respondenci podający język ukraiński i "ruski" jako ojczysty. "Choć zdawano sobie powszechnie sprawę, że język rusiński niczym nie różni się od języka ukraińskiego, to jego wyodrębnienie stwarzało możliwość określenia się osób, które pozostawały jeszcze na etapie grupy językowo-etnicznej.", Grzegorz Hryciuk Przemiany narodowościowe i ludnościowe w Galicji Wschodniej i na Wołyniu w latach 1931-1948, Toruń 2005, Wyd. Adam Marszałek , ISBN 83-7441-121-X s. 74, Por. też Tabela 8. Ludność województwa stanisławowskiego w 1931 r. wg języka ojczystego i wyznania, Tabela 9. Ludność województwa stanisławowskiego w 1931 r. wg języka ojczystego i wyznania, Tabela 10. Ludność wschodniej części województwa lwowskiego w 1931 r. wg języka ojczystego i wyznania w: Grzegorz Hryciuk Przemiany narodowościowe s. 78-80.
  12. "Naród nie jest społecznością homogeniczną, stąd też w przypadku ukraińskiego etnosu zamieszkującego terytorium II Rzeczypospolitej możemy wyróżnić następujące grupy prezentujące różny stopień świadomości i samoidentyfikacji: 1. Ukraińcy świadomi swej odrębności narodowej, kultywujący swą odrębność i manifestujący ją na zewnątrz; 2. Ukraińcy o ugruntowanej świadomości narodowej, ograniczający ją jednak do sfery rodzinnej i konfesyjne; 3. Ukraińcy o niewykształconej świadomości narodowej, zachowujący poczucie odrębności na poziomie etnicznym oraz utrzymujący więź ze swym wyznaniem, słabo znający język literacki, ale modlący się po rusku (Rusini)"; Robert Potocki, Polityka państwa polskiego wobec zagadnienia ukraińskiego w latach 1930-1939, Lublin 2003, wyd. Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, ISBN 83-917615-4-1, s. 45.
  13. respondenci podający jidisz i język hebrajski jako ojczysty
  14. respondenci podający język niemiecki jako ojczysty
  15. źródło: Mały Rocznik Statystyczny 1938 s. 22, tabela 14. i Grzegorz Hryciuk Przemiany narodowościowe i ludnościowe w Galicji Wschodniej i na Wołyniu w latach 1931-1948, Toruń 2005, Wyd. Adam Marszałek , ISBN 83-7441-121-X, Tabela 10. Ludność wschodniej części województwa lwowskiego w 1931 r. wg języka ojczystego i wyznania s.80.
  16. źródło: Mały Rocznik Statystyczny 1938 s. 24, tabela 15.
  17. Statut z dnia 14 października 1870 roku – Dz. Ust. Kraj. L. 79
  18. Statut z dnia 6 października 1901 roku – Dz. Ust. Kraj. L. 108
  19. Dz. Ust. Kraj. L. 24
  20. Dz. Ust. Kraj. L. 51
  21. Ustawa z dnia 23 marca 1933 r. o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorjalnego (Dz.U. z 1933 r. nr 35, poz. 294, Art. 33)
  22. Adam Janusz Mielcarek: Podziały terytorialno - administracyjne II Rzeczypospolitej w zakresie administracji zespolonej. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2008.
  23. a b W Dz.U. z 1933 r. nr 81, poz. 596 Jaworzno traktowane jest jako wieś (gmina), natomiast Skorowidz Miejscowości woj. krakowskiego z 1921 traktuje je jako miasteczko podlegające ustawie z 1896 roku, a serwis internetowy Miasta Jaworzno wspomina o statusie miasta obowiązującym od 21 września 1901 (str. 9)
  24. W tarnopolskim: Husiatyn (Dz.U. z 1934 r. nr 25, poz. 187, we lwowskim: Baranów, Cieszanów, Dukla, Głogów, Janów, Jaryszczów Nowy, Kańczuga, Krakowiec, Radymno, Szczerzec (Dz.U. z 1934 r. nr 28, poz. 232) i Sieniawa (Dz.U. z 1934 r. nr 45, poz. 395) oraz w krakowskim: Kalwaria, Limanowa, Muszyna, Radomyśl Wielki, Sędziszów, Tuchów, Wilamowice i Zator (Dz.U. z 1934 r. nr 28, poz. 233). Wyjątkowo tylko miasteczko Żabno (liczące ok. 2500 mieszkańców w 1933) nie wymagało osobnego rozporządzenia
  25. We lwowskim: Borysław (Dz.U. z 1933 r. nr 62, poz. 467) i Winniki (Dz.U. z 1933 r. nr 81, poz. 595) oraz w krakowskim: Jaworzno, Krynica, Krzeszowice, Szczakowa i Zakopane (Dz.U. z 1933 r. nr 81, poz. 596)
  26. W tarnopolskim: Chorostków (Dz.U. z 1934 r. nr 14, poz. 116), Mielnica i Tłuste (Dz.U. z 1934 r. nr 25, poz. 186)
  27. W tarnopolskim: Jagielnica i Jazłowiec, we lwowskim: Niżankowice, Stara Sól i Ulanów oraz w krakowskim: Brzostek, Ciężkowice, Czarny Dunajec (wieś), Lanckorona, Uście Solne, Wiśnicz Nowy i Wojnicz
  28. a b c d e f g h do 30 marca 1934 prawa miasteczka; prawa miejskie od 31 marca 1934 - Dz.U. z 1934 r. nr 28, poz. 232
  29. a b c d e f g h i j k W 1934 roku zniesienie praw miejskich na mocy Ustawy o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego (Dz.U. z 1933 r. nr 35, poz. 294) w drodze rozporządzenia (automatycznie)
  30. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t W 1934 roku prawa miejskie na mocy Ustawy o częściowej zmianie ustroju samorządu terytorialnego (Dz.U. z 1933 r. nr 35, poz. 294) w drodze rozporządzenia (automatycznie)
  31. 14 czerwca 1930 do Borysławia włączono Tustanowice (jednostka o identycznym statusie prawnym) - Dz.U. z 1930 r. nr 44, poz. 375
  32. mimo posiadania charakteru prawnego gminy miejskiej, Borysław nie mając praw miejskich był formalnie wsią; prawa miejskie otrzymał 14 sierpnia 1933 - Dz.U. z 1933 r. nr 62, poz. 467
  33. oficjalnie Bukowsko Miasto, aby odróżnić je od miejscowości (i gminy) Bukowsko Wieś
  34. a b c d e od 1 kwietnia 1932 w powiecie samborskim (po zniesieniu powiatu starosamborskiego) - Dz.U. z 1932 r. nr 6, poz. 36
  35. 15 czerwca 1934 miasto włączone do powiatu dobromilskiego - Dz.U. z 1934 r. nr 48, poz. 427
  36. a b c d e f 1 stycznia 1923 zmieniono nazwę i siedzibę powiatu cieszanowskiego (siedziba w Cieszanowie) na powiat lubaczowski (siedziba w Lubaczowie)
  37. a b c od 1 kwietnia 1932 w powiecie rzeszowskim (po zniesieniu powiatu strzyżowskiego) - Dz.U. z 1932 r. nr 6, poz. 36
  38. od 1 kwietnia 1932 w powiecie krośnieńskim (po zniesieniu powiatu strzyżowskiego) - Dz.U. z 1932 r. nr 6, poz. 36
  39. obecnie Iwano-Frankowe
  40. a b do 30 marca 1934 prawa miasteczka; prawa miejskie od 31 marca 1934 - Dz.U. z 1934 r. nr 28, poz. 232 - jednakże w wykazie miejscowości rządzących się ustawą z 1889 i 1896 r. (w głównym źródle z 1921) Jaryczów Nowy i Szczerzec są opisane jako miasta, nie jako miasteczka
  41. lub Jawornik Szklarski
  42. oficjalnie Laszki Murowane Miasteczko, aby odróżnić je od miejscowości (i gminy) Laszki Murowane Wieś
  43. oficjalnie Lubycza Królewska Miasteczko, aby odróżnić je od miejscowości (i gminy) Lubycza Królewska Wieś (lub Lubycza Kameralna)
  44. powiat grodzki
  45. obecnie Nawaria
  46. mimo posiadania charakteru prawnego gminy miejskiej, Nisko nie mając praw miejskich było formalnie wsią; prawa miejskie otrzymało 20 października 1933 - Dz.U. z 1933 r. nr 81, poz. 594
  47. 1 sierpnia 1934 miasto zdegradowane do statusu gminy wiejskiej - Dz.U. z 1934 r. nr 64, poz. 548
  48. oficjalnie Pruchnik Miasto (mimo nieposiadania praw miejskich), aby odróżnić je od miejscowości (i gminy) Pruchnik Wieś
  49. do 1 czerwca 1934 prawa miasteczka; prawa miejskie od 2 czerwca 1934 - Dz.U. z 1934 r. nr 45, poz. 395
  50. 1 sierpnia 1934 miasto zdegradowane do statusu gminy wiejskiej - Dz.U. z 1934 r. nr 64, poz. 553
  51. oficjalnie Tartaków Miasto (mimo nieposiadania praw miejskich), aby odróżnić je od miejscowości (i gminy) Tartaków Wieś
  52. a b c w 1921 Turka wraz z całym powiatem turczańskim należała do województwa stanisławowskiego; 17 kwietnia 1931 powiat turczański przyłączono do województwa lwowskiego - Dz.U. z 1931 r. nr 34, poz. 238 (liczba mieszkańców pobrana analogicznie ze skorowidzu miejscowości woj. stanisławowskiego (30 września 1921)
  53. mimo posiadania charakteru prawnego gminy miejskiej, Tustanowice nie mając praw miejskich były formalnie wsią; 14 cerwca 1930 Tustanowice zostały włączone do Borysławia (jednostki o identycznym statusie prawnym) - Dz.U. z 1930 r. nr 44, poz. 375
  54. 1 sierpnia 1934 miasto zdegradowane do statusu gminy wiejskiej - Dz.U. z 1934 r. nr 64, poz. 648
  55. oficjalnie Waręż Miasto (mimo nieposiadania praw miejskich), aby odróżnić je od miejscowości (i gminy) Waręż Wieś
  56. a b c w 1921 roku Winniki były zarówno gminą wiejską jak i wsią (brak praw miejskich); status miasta (gmina miejska) otrzymały 1 stycznia 1924 (Dz.U. z 1924 r. nr 26, poz. 259, a prawa miejskie dopiero 20 października 1933 (Dz.U. z 1933 r. nr 81, poz. 595)
  57. oficjalnie Żołynia Miasteczko, aby odróżnić je od miejscowości (i gminy) Żołynia Wieś

Bibliografia, literatura

Zobacz też

Szablon:Podział II RP