Schronisko pod Wielkim Połomem: Różnice pomiędzy wersjami

Schronisko pod Wielkim Połomem
	; Schronisko pod Wielkim Połomem (po prawej) i Kamenná chata (marzec 1939)
Państwo	Czechy
Pasmo	Beskid Śląsko-Morawski, Karpaty
Wysokość	944 m n.p.m.
Data otwarcia	1924
Data zamknięcia	1960
Właściciel	Klub Czechosłowackich Turystów (1924–1938); Polskie Towarzystwo Tatrzańskie (1938–1939)
	Położenie na mapie Beskidu Śląskiego Schronisko pod Wielkim Połomem
	Położenie na mapie Karpat Schronisko pod Wielkim Połomem
	49°30′38,056″N 18°41′48,440″E/49,510571 18,696789

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 09:02, 29 kwi 2024

Schronisko pod Wielkim Połomem – nieistniejące górskie schronisko turystyczne, położone w Beskidzie Śląsko-Morawskim w Czechach. Budynek znajdował się na wysokości 944 m n.p.m., na wschód od szczytu Wielkiego Połomu.

Historia

Inicjatorem powstania schroniska był Klubu Czechosłowackich Turystów – oddział w Orłowej-Łazach. Był to drewniany budynek w stylu wałaskim^[1]^[2] według projektu architektów Kolářa i Rubiego z Ostrawy^{[potrzebny przypis]}. Koszt budowy wyniósł 484 650 koron, a oficjalne otwarcie nastąpiło 10 sierpnia 1924 r.^[3] Obiekt mieścił dwie sale jadalne, duży pokój gościnny, kuchnię, spiżarkę, toalety, sześć pokojów z 12–15 łóżkami (według innych danych: 35 łóżek)^[3], a w piwnicy dwie dodatkowe sale przeznaczone na noclegi zbiorowe z 40–60 siennikami. Budynek okalała obszerna przeszklona weranda^[1].

Zainteresowanie schroniskiem było tak duże, że w latach 1928–1929 roku w jego bezpośrednim sąsiedztwie powstał budynek hotelu Kamenná chata z 23 pokojami sypialnymi. Kompleks oferował wówczas 130 noclegów na łóżkach. Obejmował także wodociąg, wieżę ciśnień, lodownię i zabudowania gospodarcze^[1], a także skocznię narciarską^[3].

W 1930 roku najemcą został Antonín Kučera, a oba budynki nazywano wspólnie Kučerową chatą. W 1935 roku oferowały łącznie 82 miejsca noclegowe na łóżkach^[3].

Po zajęciu przez Polskę Zaolzia jesienią 1938 roku dotychczasowy czeski dzierżawca zabrał ze schroniska całe wyposażenie, pozostawiając w nim gołe ściany^[4]. Obiekt przekazano Oddziałowi Górnośląskiemu Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Katowicach, a jego gospodarzem został Ryszard Gasz, prowadzący również schronisko na Przysłopie pod Baranią Górą. W momencie wybuchu II wojny światowej w schronisku dobiegał końca remont generalny^[1].

Schronisko istniało do 2 maja 1960 roku, kiedy to strawił je pożar. Na jego fundamentach postawiono drewniany budynek hotelu „Tetřev” wykorzystywany następnie przez liczne grupy szkolne. Ten jednak z uwagi na zły stan techniczny został rozebrany w 2009 roku^[3]. Tuż obok stoi wieża widokowa Tetřev.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d RyszardR. Bogdziewicz RyszardR., Schroniska karpackie od Beskidu Śląskiego do Czarnohory w latach 1874–1945, wyd. I, Lublin: Drukarnia i Wydawnictwo Akademickie WSSP im. Wincentego Pola, 2012, s. 137, ISBN 978-83-60594-24-7, OCLC 956614813 (pol.).
↑ KazimierzK. Sosnowski KazimierzK., Górski świat Zaolzia : Nowe polskie szlaki turystyczne, „Polska Zachodnia” (298), 30 października 1938, s. 6 (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e JaromírJ. Polášek JaromírJ., JiřinaJ. Polášková JiřinaJ., Historie beskydské turistiky, Šmíra-Print, 2009, ISBN 978-80-904336-8-7 . [za:] Chata Velký Polom, kamennachata.cz [zarchiwizowane 2018-08-28] (cz.).
↑ MieczysławM. Orłowicz MieczysławM., Wrażenia z Beskidów Jabłonkowskich, KazimierzK. Saysse-Tobiczyk, AdamA. Zieliński (red.), „Jedziemy” (19), Wydawnictwo Ligi Popierania Turystyki, 28 maja 1939, s. 7 (pol.).

Bibliografia

Schronisko górskie KČST na Wielkim Połomie (Chata KČST Velký Polom). fotokresy.pl. [dostęp 2019-07-25]. (pol.).

Velký Polom, Kamenná chata, Tetřev. penzionvbeskydech.blogspot.com, 2017-04-01. [dostęp 2019-07-25]. (cz.).

[RB-1] RyszardR. Bogdziewicz RyszardR., Schroniska karpackie od Beskidu Śląskiego do Czarnohory w latach 1874–1945, wyd. I, Lublin: Drukarnia i Wydawnictwo Akademickie WSSP im. Wincentego Pola, 2012, s. 137, ISBN 978-83-60594-24-7, OCLC 956614813 (pol.).

[KS-2] KazimierzK. Sosnowski KazimierzK., Górski świat Zaolzia : Nowe polskie szlaki turystyczne, „Polska Zachodnia” (298), 30 października 1938, s. 6 (pol.).

[KCh-3] JaromírJ. Polášek JaromírJ., JiřinaJ. Polášková JiřinaJ., Historie beskydské turistiky, Šmíra-Print, 2009, ISBN 978-80-904336-8-7 . [za:] Chata Velký Polom, kamennachata.cz [zarchiwizowane 2018-08-28] (cz.).

[MO-4] MieczysławM. Orłowicz MieczysławM., Wrażenia z Beskidów Jabłonkowskich, KazimierzK. Saysse-Tobiczyk, AdamA. Zieliński (red.), „Jedziemy” (19), Wydawnictwo Ligi Popierania Turystyki, 28 maja 1939, s. 7 (pol.).

[5] słowacka część Beskidu Żywieckiego – Oravské Beskydy

[1]

[2]

[3]

[4]

[A]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
 {{Schronisko turystyczne infobox
  |nazwa           = Schronisko pod Wielkim Połomem
- |zdjęcie         = Kamenná chata, Moravskoslezské Beskydy.JPG
+ |zdjęcie         = Wielki polom.jpg
- |opis zdjęcia    = Podpiwniczenie schroniska pod Wielkim Połomem, w tle Kamenná chata
+ |opis zdjęcia    = Schronisko pod Wielkim Połomem (po prawej) i&nbsp;Kamenná chata (marzec 1939)
  |państwo         = CZE
  |pasmo           = [[Beskid Śląsko-Morawski]], [[Karpaty]]
@@ Linia 8: / Linia 8: @@
  |data otwarcia   = 1924
  |data zamknięcia = 1960
- |właściciel      = [[Klub Czechosłowackich Turystów]] (1924-1938)<br> [[Polskie Towarzystwo Tatrzańskie]] (1938-1939)
+ |właściciel      = [[Klub Czechosłowackich Turystów]] (1924–1938)<br> [[Polskie Towarzystwo Tatrzańskie]] (1938–1939)
  |kod mapy        = Beskid Śląski
  |współrzędne     = 49.510571 ”N 18.696789 ”E
@@ Linia 17: / Linia 17: @@
 == Historia ==
+Inicjatorem powstania schroniska był [[Klub Czechosłowackich Turystów|Klubu Czechosłowackich Turystów]] – oddział w [[Łazy (Orłowa)|Orłowej-Łazach]]. Był to drewniany budynek w stylu [[Wołoszczyzna Morawska|wałaskim]]{{r|RB|KS}} według projektu architektów Kolářa i Rubiego z [[Ostrawa|Ostrawy]]{{fakt|data=2024-04}}. Koszt budowy wyniósł 484 650 [[korona czechosłowacka|koron]], a oficjalne otwarcie nastąpiło 10 sierpnia 1924 r.{{r|KCh}} Obiekt mieścił dwie sale jadalne, duży pokój gościnny, kuchnię, spiżarkę, toalety, sześć pokojów z 12–15 łóżkami (według innych danych: 35 łóżek){{r|KCh}}, a w piwnicy dwie dodatkowe sale przeznaczone na noclegi zbiorowe z 40–60 [[siennik]]ami. Budynek okalała obszerna przeszklona weranda{{r|RB}}.
-[[File:Wielki polom.jpg|thumb|250px|left|Schronisko pod Wielkim Połomem (po prawej) oraz Kamenná chata - marzec 1939]]
-Obiekt powstał w 1924 roku z inicjatywy [[Klub Czechosłowackich Turystów|Klubu Czechosłowackich Turystów]] według projektu architektów Kolářa i Rubiego z [[Ostrawa|Ostrawy]]. Dysponował 35 miejscami noclegowymi. Zainteresowanie schroniskiem było tak duże, że w 1929 roku w jego bezpośrednim sąsiedztwie powstał budynek hotelu [[Kamenná chata]].
+Zainteresowanie schroniskiem było tak duże, że w latach 1928–1929 roku w jego bezpośrednim sąsiedztwie powstał budynek hotelu [[Kamenná chata]] z 23 pokojami sypialnymi. Kompleks oferował wówczas 130 noclegów na łóżkach. Obejmował także wodociąg, wieżę ciśnień, lodownię i zabudowania gospodarcze{{r|RB}}, a także skocznię narciarską{{r|KCh}}.
-Po zajęciu przez Polskę [[Zaolzie|Zaolzia]] jesienią 1938 roku obiekt przekazano [[Katowice|katowickiemu]] oddziałowi [[Polskie Towarzystwo Tatrzańskie|Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego]], a jego gospodarzem został Ryszard Gasz, prowadzący również [[Schronisko PTTK Przysłop pod Baranią Górą|schronisko na Przysłopie pod Baranią Górą]].
+W 1930 roku najemcą został Antonín Kučera, a oba budynki nazywano wspólnie ''Kučerową chatą''. W 1935 roku oferowały łącznie 82 miejsca noclegowe na łóżkach{{r|KCh}}.
-Budynek istniał do 2 maja 1960 roku, kiedy to strawił go pożar. Na jego miejscu postawiono drewniany budynek hotelu „Tetřev”, który jednak został rozebrany w 2009 roku. Obok stoi wieża widokowa [[Tetřev]].
+Po zajęciu przez Polskę [[Zaolzie|Zaolzia]] jesienią 1938 roku dotychczasowy czeski dzierżawca zabrał ze schroniska całe wyposażenie, pozostawiając w nim gołe ściany{{r|MO}}. Obiekt przekazano Oddziałowi Górnośląskiemu [[Polskie Towarzystwo Tatrzańskie|Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego]] w Katowicach, a jego gospodarzem został Ryszard Gasz, prowadzący również [[Schronisko PTTK Przysłop pod Baranią Górą|schronisko na Przysłopie pod Baranią Górą]]. W momencie wybuchu II wojny światowej w schronisku dobiegał końca remont generalny{{r|RB}}.
+Schronisko istniało do 2 maja 1960 roku, kiedy to strawił je pożar. Na jego fundamentach postawiono drewniany budynek hotelu „Tetřev” wykorzystywany następnie przez liczne grupy szkolne. Ten jednak z uwagi na zły stan techniczny został rozebrany w 2009 roku{{r|KCh}}. Tuż obok stoi wieża widokowa [[Tetřev]].
+== Przypisy ==
+{{Przypisy|
+<ref name=RB>{{Cytuj | autor = Ryszard Bogdziewicz | tytuł = Schroniska karpackie od Beskidu Śląskiego do Czarnohory w latach 1874–1945 | wydanie = I | miejsce = Lublin | wydawca = Drukarnia i Wydawnictwo Akademickie WSSP im. Wincentego Pola | data = 2012 | isbn = 978-83-60594-24-7 | oclc = 956614813 | język = pl | s = 137}}</ref>
+<ref name=MO>{{Cytuj |autor = [[Mieczysław Orłowicz]] |tytuł = Wrażenia z Beskidów Jabłonkowskich |url = https://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/publication/691457/edition/653433/content |redaktor = [[Kazimierz Saysse-Tobiczyk]], [[Adam Kazimierz Zieliński|Adam Zieliński]] |czasopismo = [[Jedziemy (czasopismo)|Jedziemy]]|numer = 19 |wydawca = Wydawnictwo Ligi Popierania Turystyki |data = 1939-05-28 |s = 7 |język = pl}}</ref>
+<ref name=KS>{{Cytuj |autor = [[Kazimierz Ignacy Sosnowski|Kazimierz Sosnowski]] | tytuł = Górski świat Zaolzia : Nowe polskie szlaki turystyczne | url = https://www.bibliotekacyfrowa.pl/Content/30818/PDF/document.pdf | czasopismo = [[Polska Zachodnia]] | numer = 298 | data = 1938-10-30 | s = 6 | język = pl}}</ref>
+<ref name="KCh">{{Cytuj | autor = Jaromír Polášek, Jiřina Polášková | tytuł = Historie beskydské turistiky | wydawca = Šmíra-Print | data = 2009 | isbn = 9788090433687}} [za:] {{Cytuj | tytuł = Chata Velký Polom | opublikowany = kamennachata.cz | język = cs | archiwum = https://web.archive.org/web/20180828055632/http://kamennachata.cz/chata-velky-polom/ | zarchiwizowano = 2018-08-28}}</ref>
+}}
 == Bibliografia ==
 * {{Cytuj stronę | url = https://fotokresy.pl/Lomna_Dolna_Doln_Lomn/b278725,Schronisko_gorskie_KST_na_Wielkim_Polomie_Chata_KST_Velk_Polom.html | tytuł = Schronisko górskie KČST na Wielkim Połomie (Chata KČST Velký Polom) | data dostępu = 2019-07-25 | opublikowany = fotokresy.pl | język = pl}}
 * {{Cytuj stronę | url = http://penzionvbeskydech.blogspot.com/2017/04/chata-byla-slavnostne-otevrena-klubem.html | tytuł = Velký Polom, Kamenná chata, Tetřev | data dostępu = 2019-07-25 | opublikowany = penzionvbeskydech.blogspot.com | data = 2017-04-01 | język = cs}}