Owczarki (Grudziądz): Różnice pomiędzy wersjami

Owczarki
	Dzielnica Grudziądza
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Miasto	Grudziądz
W granicach Grudziądza	2 lipca 1976
SIMC	0983400
Wysokość	17 m n.p.m.
Strefa numeracyjna	56
Kod pocztowy	86-300
Tablice rejestracyjne	CG
	Położenie na mapie Grudziądza;
	53°30′50″N 18°50′00″E/53,513889 18,833333

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 14:53, 2 kwi 2024

Owczarki (hist. Owczarka, Wosarki, niem. Wossarken^[2]) – dzielnica Grudziądza, położona w północno-wschodniej części miasta.

Położenie

Dzielnica od zachodu graniczy z dzielnicą Tarpno i wsią Świerkocin, zaś od wschodu ze wsią Kłódka. Przez Owczarki przepływa kanał Trynka, który wpływa do Jeziora Tarpno.

Podział administracyjny

Dzielnica Owczarki administracyjnie dzieli się na trzy osiedla:

Osiedle Owczarki
Osiedle Szczęśliwe
Owczarki Wschodnie

Historia

Pierwsze osadnictwo w Owczarkach datowane jest na ok. 1200 rok p.n.e., gdzie zostały odkryte groby szkieletowe^[3].

Niegdyś osada położona w pobliżu rzeki Osy, powstała na początku XVII wieku^[2]. Pierwsza wzmianka o Owczarkach notowana jest w „Inwentarzu Starostwa Grudziądzkiego” z 1603 roku, gdzie jest mowa o zasiedleniu tejże miejscowości przez menonitów za zgodą starosty gnieźnieńskiego Jana Zborowskiego na ziemie „łężne, ale nie prawie dobre”. W 1618 starosta grudziądzki Jakub Szczepański nadał w dzierżawę menonitom 15 włók wsi wraz z torfowiskiem pod Kłódką na 40 lat^[2]. Lustracja z 1664 roku donosi, że po wojnie szwedzkiej większość mieszkańców opuściła Owczarki^[4].

W 1739 roku miejscowość należała do starostwa. W 1765 roku wieś posiadała już 20 włók, użytkowane przez 14 gburów. Po objęciu terenu przez zabór pruski, w 1791 roku została podjęta decyzja o przedłużeniu dzierżawy sołtysowi Piotrowi Marsanowi i 14 innym włościanom na dalsze 40 lat, za roczny czynsz w wysokości 144 talarów. W XIX wieku do Owczarek przyłączono część obszaru sąsiedniego Stanisławowa. W 1832 roku mieszkańcy Owczarek otrzymali swoje działki na własność w zamian za czynsz w wysokości 173 talarów. W 1868 roku we wsi istniało 58 budynków, w tym 32 mieszkalnych z 264 mieszkańcami. Obszar Owczarek wynosił wtedy 2095,5 mórg^[4].

W 1910 roku liczba ludności zwiększyła się do 435 osób. W 1931 roku w Owczarkach zamieszkiwało już 577 osób na obszarze 534,2 ha. Miejscowość należała do wójtostwa Nowa Wieś. Na miejscu istniała szkoła i poczta. W ostatnich latach swojego życia mieszkał tutaj i zmarł w 1935 roku Wiktor Kulerski. W 1944 roku wieś miała powierzchnię 603 ha i liczyła 397 mieszkańców. Na przełomie lutego i marca 1945 roku znajdował się tu punkt zbiorczy, uwięzionych przez NKWD mieszkańców okolic Grudziądza, skąd wysłano ich do robót w ZSRR. 22 lipca 1972 roku została otwarta Szkoła Podstawowa nr 4. 2 lipca 1976 roku Owczarki zostały włączone w granice administracyjne miasta^[5]^[4].

Transport

Transport drogowy

Przez dzielnicę przebiega droga krajowa nr 16, łącząca województwo kujawsko-pomorskie z województwem warmińsko-mazurskim^[4].

Transport kolejowy

Na terenie dzielnicy znajduje się zbudowana w 1883 roku stacja kolejowa Grudziądz Owczarki, przez którą przebiega linia kolejowa nr 207. Do 2013 roku na stacji zatrzymywały się pociągi osobowe przewoźnika Arriva obsługujące relacje Grudziądz-Malbork-Grudziądz i Toruń Główny-Malbork-Toruń Główny (przez Grudziądz). Po przejęciu przez Przewozy Regionalne (POLREGIO) obsługiwane są przewozy na trasie Grudziądz-Malbork-Grudziądz. W latach 2008-2023 zrezygnowano z zatrzymywania się na tej stacji z powodów czasowych i ekonomicznych. Od 2023 ponownie pociągi pasażerskie zatrzymują się na tej stacji.

Komunikacja miejska i gminna

Dojazd autobusami komunikacji miejskiej linią 3. Przy ulicy Dębowej zlokalizowane są dwie pętle autobusowe (przy dworcu PKP Owczarki): pętla "Dębowa/Dworzec" i 2 kilometry dalej pętla "Dębowa", gdzie bieg kończy i zaczyna linia 3. Przez ulicę Kwidzyńską kursuje Gminna Komunikacja Autobusowa linie G5, G6, G10.

Ważniejsze obiekty

Kościół Najświętszej Maryi Panny Wspomożenia Wiernych
Szkoła Podstawowa Nr 4 im. Zbigniewa Kruszelnickiego ps. "Wilk"
Park dworski majątku Owczarki
Stacja kolejowa Grudziądz Owczarki
Rzeka Osa i kanał Trynka
Supermarket Biedronka
Restauracja "McDonalds's"

Przypisy

↑ Dz.U. z 1976 r. nr 24, poz. 144
↑ ^a ^b ^c Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. VII, dir.icm.edu.pl, s. 767 (pol.).
↑ AndrzejA. Sobolewski AndrzejA., Śladami starych, nieczynnych cmentarzy Grudziądza i okolic, „Biuletyn Koła Miłośników Dziejów Grudziądza”, Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa, 22 grudnia 2016 (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d EdwardE. Wiśniewski EdwardE., Historia wsi Owczarki i Dragacz, „Biuletyn Koła Miłośników Dziejów Grudziądza”, Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa, 26 września 2007 (pol.).
↑ Historia szkoły, [w:] Szkoła Podstawowa Nr 4, sp-4.cba.pl, 10 października 2013 (pol.).

Bibliografia

ZbigniewZ. Otremba ZbigniewZ., Miejscowości powiatu grudziądzkiego, Gdańsk: wyd. Regnum, 2002, ISBN 83-907707-7-6, OCLC 830373351 .

[znies-1] Dz.U. z 1976 r. nr 24, poz. 144

[:1-2] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. VII, dir.icm.edu.pl, s. 767 (pol.).

[3] AndrzejA. Sobolewski AndrzejA., Śladami starych, nieczynnych cmentarzy Grudziądza i okolic, „Biuletyn Koła Miłośników Dziejów Grudziądza”, Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa, 22 grudnia 2016 (pol.).

[:0-4] EdwardE. Wiśniewski EdwardE., Historia wsi Owczarki i Dragacz, „Biuletyn Koła Miłośników Dziejów Grudziądza”, Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa, 26 września 2007 (pol.).

[5] Historia szkoły, [w:] Szkoła Podstawowa Nr 4, sp-4.cba.pl, 10 października 2013 (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ Linia 37: / Linia 37: @@
  |opis mapy                    =
  |kod mapy                     = Grudziądz
- |współrzędne                  =
+ |współrzędne                  = 53°30'50″N 18°50'00″E
  |commons                      =
  |wikicytaty                   =
@@ Linia 43: / Linia 43: @@
  |www                          =
 }}
-'''Owczarki''' ([[język niemiecki|niem.]] ''Wossarken'') – [[Dzielnica miasta|dzielnica]] [[Grudziądz|Grudziądza]], włączona 2 lipca 1976 roku w granice administracyjne miasta<ref>{{Cytuj |tytuł = Szkoła Podstawowa Nr 4 - Historia Szkoły |data dostępu = 2022-09-12 |opublikowany = sp-4.cba.pl |url = http://sp-4.cba.pl/historia}}</ref>.
+'''Owczarki''' (hist. ''Owczarka'', ''Wosarki'', [[język niemiecki|niem.]] ''Wossarken''<ref name=":1">{{Cytuj |tytuł = Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich |wolumin = VII |s = 767 |opublikowany = dir.icm.edu.pl |url = http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_VII/767 |język = pl}}</ref>) – [[Dzielnica miasta|dzielnica]] [[Grudziądz|Grudziądza]], położona w północno-wschodniej części miasta.
 == Położenie ==
-Dzielnica położona jest w północno-wschodniej części miasta. Od zachodu graniczy z dzielnicą [[Tarpno (Grudziądz)|Tarpno]] i wsią [[Świerkocin (województwo kujawsko-pomorskie)|Świerkocin]], zaś od wschodu ze wsią [[Kłódka (województwo kujawsko-pomorskie)|Kłódka]]. Przez Owczarki przepływa [[kanał Trynka]], który wpływa do [[Tarpno (jezioro)|Jeziora Tarpno]].
+Dzielnica od zachodu graniczy z dzielnicą [[Tarpno (Grudziądz)|Tarpno]] i wsią [[Świerkocin (województwo kujawsko-pomorskie)|Świerkocin]], zaś od wschodu ze wsią [[Kłódka (województwo kujawsko-pomorskie)|Kłódka]]. Przez Owczarki przepływa [[kanał Trynka]], który wpływa do [[Tarpno (jezioro)|Jeziora Tarpno]].
 == Podział administracyjny ==
@@ Linia 56: / Linia 56: @@
 == Historia ==
+Pierwsze osadnictwo w Owczarkach datowane jest na ok. 1200 rok [[Przed naszą erą|p.n.e.]], gdzie zostały odkryte groby szkieletowe<ref>{{Cytuj |autor = Andrzej Sobolewski |tytuł = Śladami starych, nieczynnych cmentarzy Grudziądza i okolic |czasopismo = Biuletyn Koła Miłośników Dziejów Grudziądza |data = 2016-12-22 |opublikowany = Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa |url = https://kpbc.umk.pl/Content/221439/PDF/Biuletyn%20KMDG%202016%2042(495),%20Sobolewski%20A.,%20%C5%9Aladami%20starych%20nieczynnych%20cmentarzy%20Grudzi%C4%85dza%20i%20okolic%20wersja%20na%20odczyt.pdf |język = pl}}</ref>.
-Niegdyś [[wieś]] położona w pobliżu rzeki [[Osa (rzeka)|Osy]], powstała na początku [[XVII wiek]]u. W roku [[1609]] w Owczarkach zamieszkali [[Mennonici|menonici]], którym w [[1618]] starosta grudziądzki Jakub Szczepański nadał w dzierżawę na 40 lat 15 [[Włóka (miara powierzchni)|włók]]. Ze sprawozdania w [[1664]] roku wynika, że po [[potop szwedzki|wojnie szwedzkiej]] większość mieszkańców opuściła miejscowość. W [[1739]] roku wieś należała do starostwa.
+Niegdyś [[osada]] położona w pobliżu rzeki [[Osa (rzeka)|Osy]], powstała na początku [[XVII wiek]]u<ref name=":1" />. Pierwsza wzmianka o Owczarkach notowana jest w „Inwentarzu Starostwa Grudziądzkiego” z 1603 roku, gdzie jest mowa o zasiedleniu tejże miejscowości przez [[Olędrzy|menonitów]] za zgodą starosty gnieźnieńskiego [[Jan Zborowski|Jana Zborowskiego]] na ziemie „łężne, ale nie prawie dobre”. W 1618 starosta grudziądzki Jakub Szczepański nadał w dzierżawę menonitom 15 [[Włóka (miara powierzchni)|włók]] wsi wraz z [[Torfowisko|torfowiskiem]] pod [[Kłódka (województwo kujawsko-pomorskie)|Kłódką]] na 40 lat<ref name=":1" />. [[Lustracje|Lustracja]] z 1664 roku donosi, że po [[potop szwedzki|wojnie szwedzkiej]] większość mieszkańców opuściła Owczarki<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Edward Wiśniewski |tytuł = Historia wsi Owczarki i Dragacz |czasopismo = Biuletyn Koła Miłośników Dziejów Grudziądza |data = 2007-09-26 |opublikowany = Kujawsko-Pomorska Biblioteka Cyfrowa |url = https://kpbc.umk.pl/dlibra/publication/219062/edition/217785 |język = pl}}</ref>.
-W [[XIX wiek]]u do Owczarek przyłączono część obszaru sąsiedniego Stanisławowa. W [[1931]] roku w Owczarkach zamieszkiwało 577 osób. W [[1935]] w tej wsi zmarł [[Wiktor Kulerski (starszy)|Wiktor Kulerski]].
+W 1739 roku miejscowość należała do [[Starostwo|starostwa]]. W 1765 roku wieś posiadała już 20 włók, użytkowane przez 14 [[Gburzy|gburów]]. Po objęciu terenu przez [[zabór pruski]], w 1791 roku została podjęta decyzja o przedłużeniu dzierżawy sołtysowi Piotrowi Marsanowi i 14 innym włościanom na dalsze 40 lat, za roczny czynsz w wysokości 144 [[Talar|talarów]]. W [[XIX wiek]]u do Owczarek przyłączono część obszaru sąsiedniego Stanisławowa. W 1832 roku mieszkańcy Owczarek otrzymali swoje działki na własność w zamian za czynsz w wysokości 173 talarów. W 1868 roku we wsi istniało 58 budynków, w tym 32 mieszkalnych z 264 mieszkańcami. Obszar Owczarek wynosił wtedy 2095,5 [[Morga|mórg]]<ref name=":0" />.
-W [[1944]] roku Owczarki zamieszkiwało 397 osób. W [[1945]] znajdował się tu punkt zbiorczy uwięzionych przez [[NKWD]] mieszkańców rejonu grudziądzkiego.
+W 1910 roku liczba ludności zwiększyła się do 435 osób. W 1931 roku w Owczarkach zamieszkiwało już 577 osób na obszarze 534,2 [[Hektar|ha]]. Miejscowość należała do wójtostwa [[Nowa Wieś (powiat grudziądzki)|Nowa Wieś]]. Na miejscu istniała szkoła i poczta. W ostatnich latach swojego życia mieszkał tutaj i zmarł w 1935 roku [[Wiktor Kulerski (starszy)|Wiktor Kulerski]]. W 1944 roku wieś miała powierzchnię 603 ha i liczyła 397 mieszkańców. Na przełomie lutego i marca 1945 roku znajdował się tu punkt zbiorczy, uwięzionych przez [[NKWD]] mieszkańców okolic Grudziądza, skąd wysłano ich do robót w ZSRR. 22 lipca 1972 roku została otwarta Szkoła Podstawowa nr 4. 2 lipca 1976 roku Owczarki zostały włączone w granice administracyjne miasta<ref>{{Cytuj |rozdział = Historia szkoły |tytuł = Szkoła Podstawowa Nr 4 |data = 2013-10-10 |opublikowany = sp-4.cba.pl |url = http://sp-4.cba.pl/historia |język = pl}}</ref><ref name=":0" />.
-== Komunikacja ==
+== Transport ==
-=== Komunikacja miejska i gminna ===
+=== Transport drogowy ===
-Dojazd autobusami komunikacji miejskiej linią 3. Przy ulicy Dębowej zlokalizowane są dwie pętle autobusowe (przy dworcu [[Grudziądz Owczarki|PKP Owczarki]]): pętla "Dębowa/Dworzec" i 2 kilometry dalej pętla "Dębowa", gdzie bieg kończy i zaczyna linia 3. Przez ulicę Kwidzyńską kursuje [[Gminna Komunikacja Publiczna w Grudziądzu|Gminna Komunikacja Autobusowa]] linie G5, G6, G10.
+Przez dzielnicę przebiega [[Droga krajowa nr 16 (Polska)|droga krajowa nr 16]], łącząca [[województwo kujawsko-pomorskie]] z [[Województwo warmińsko-mazurskie|województwem warmińsko-mazurskim]]<ref name=":0" />.
 === Transport kolejowy ===
-Na terenie dzielnicy znajduje się stacja kolejowa [[Grudziądz Owczarki]], przez którą przebiega [[linia kolejowa nr 207]]. Do 2013 roku na stacji zatrzymywały się pociągi osobowe przewoźnika [[Arriva RP|Arriva]] obsługujące relacje [[Grudziądz (stacja kolejowa)|Grudziądz]]-[[Malbork (stacja kolejowa)|Malbork]]-Grudziądz i [[Toruń Główny]]-Malbork-Toruń Główny (przez Grudziądz). Po przejęciu przez [[Przewozy Regionalne|Przewozy Regionalne (POLREGIO)]] obsługiwane są przewozy na trasie Grudziądz-Malbork-Grudziądz. W latach 2008-2023 zrezygnowano z zatrzymywania się na tej stacji z powodów czasowych i ekonomicznych. Od 2023 ponownie pociągi pasażerskie zatrzymują się na tej stacji.
+Na terenie dzielnicy znajduje się zbudowana w 1883 roku stacja kolejowa [[Grudziądz Owczarki]], przez którą przebiega [[linia kolejowa nr 207]]. Do 2013 roku na stacji zatrzymywały się pociągi osobowe przewoźnika [[Arriva RP|Arriva]] obsługujące relacje [[Grudziądz (stacja kolejowa)|Grudziądz]]-[[Malbork (stacja kolejowa)|Malbork]]-Grudziądz i [[Toruń Główny]]-Malbork-Toruń Główny (przez Grudziądz). Po przejęciu przez [[Przewozy Regionalne|Przewozy Regionalne (POLREGIO)]] obsługiwane są przewozy na trasie Grudziądz-Malbork-Grudziądz. W latach 2008-2023 zrezygnowano z zatrzymywania się na tej stacji z powodów czasowych i ekonomicznych. Od 2023 ponownie pociągi pasażerskie zatrzymują się na tej stacji.
+=== Komunikacja miejska i gminna ===
+Dojazd autobusami komunikacji miejskiej linią 3. Przy ulicy Dębowej zlokalizowane są dwie pętle autobusowe (przy dworcu [[Grudziądz Owczarki|PKP Owczarki]]): pętla "Dębowa/Dworzec" i 2 kilometry dalej pętla "Dębowa", gdzie bieg kończy i zaczyna linia 3. Przez ulicę Kwidzyńską kursuje [[Gminna Komunikacja Publiczna w Grudziądzu|Gminna Komunikacja Autobusowa]] linie G5, G6, G10.
 == Ważniejsze obiekty ==

Części miasta wg TERYT	Chełmińskie Przedmieście Czerwony Dwór Franciszkowo Mniszek Osiedle Letniskowe-Mniszek Osiedle Podleśne-Mniszek Owczarki Pastwiska Rządz Strzemięcin Tarpno Tuszewo Węgrowo Wielkie Tarpno
Dzielnice	Chełmińskie Przedmieście Kuntersztyn Lotnisko Mniszek Owczarki Pastwisko Rudnik Rządz Sadowo Stare Miasto Strzemięcin Śródmieście Tarpno Tuszewo Węgrowo
Osiedla	Abisynia Dębowe Wzgórze Franciszkowo Kwidzyńskie Przedmieście Małe Tarpno Mały Kuntersztyn Nowe Tarpno Nowy Rządz Osada Tarpno Osiedle Batorego Osiedle Chełmińskie Osiedle Kawalerii Polskiej Osiedle Lotnisko Osiedle Mikołaja Kopernika Rządz Osiedle Tysiąclecia Osiedle Wyzwolenia Owczarki Owczarki Wschodnie Rządz Przemysłowy Stare Lotnisko Stary Rządz Tarpno Tarpno Drugie Toruńskie Przedmieście Tuszewo Północne Tuszewo Południowe Wielki Kuntersztyn Wielkie Tarpno
Części miasta o charakterze zieleni miejskiej	Czerwony Dwór Las Komunalny Nadbrzeże Wiślane Park Miejski