Gardoty: Różnice pomiędzy wersjami
53°23′35″N 22°17′26″E/53,393056 22,290556| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Anulowanie wersji 61936404 autorstwa Piotrekgardocki (dyskusja), potrzebne źródło Znacznik: Anulowanie edycji |
m ludność, teryt, poczta, źródła/przypisy |
||
| Linia 11: | Linia 11: | ||
|miejscowość podstawowa = |
|miejscowość podstawowa = |
||
|wysokość = 140 |
|wysokość = 140 |
||
|liczba ludności = 99{{ |
|liczba ludności = 99{{r|pwl|nsp}} |
||
|rok = 2011 |
|rok = 2011 |
||
|strefa numeracyjna = 86 |
|strefa numeracyjna = 86 |
||
|kod pocztowy = 18-423 |
|kod pocztowy = 18-423{{r|poczta}} |
||
|tablice rejestracyjne = BLM |
|tablice rejestracyjne = BLM |
||
|SIMC = 0404157 |
|SIMC = 0404157{{r|teryt}} |
||
|kod mapy = Przytuły (gmina) |
|kod mapy = Przytuły (gmina) |
||
|współrzędne = 53°23′35″N 22°17′26″E |
|współrzędne = 53°23′35″N 22°17′26″E |
||
| Linia 22: | Linia 22: | ||
|www = |
|www = |
||
}} |
}} |
||
'''Gardoty''' – [[wieś]] w [[Polska|Polsce]] położona w [[Województwo podlaskie|województwie podlaskim]], w [[Powiat łomżyński|powiecie łomżyńskim]], w [[Przytuły (gmina)|gminie Przytuły]] |
'''Gardoty''' – [[wieś]] w [[Polska|Polsce]] położona w [[Województwo podlaskie|województwie podlaskim]], w [[Powiat łomżyński|powiecie łomżyńskim]], w [[Przytuły (gmina)|gminie Przytuły]]{{r|teryt|roz}}. |
||
== Charakterystyka == |
== Charakterystyka == |
||
| Linia 64: | Linia 64: | ||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
||
{{Przypisy| |
{{Przypisy| |
||
<ref name=nsp>{{cytuj stronę | url = http://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5670/21/1/1/1_miejscowosci_ludnosc_nsp2011.xlsx|tytuł = GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r. |
* <ref name=pwl>{{Polska w liczbach|id=|nazwa=Wieś w liczbach|data dostępu=2021-03-17}}</ref> |
||
* <ref name=nsp>{{cytuj stronę | url = http://stat.gov.pl/download/gfx/portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5670/21/1/1/1_miejscowosci_ludnosc_nsp2011.xlsx|tytuł = GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.}}</ref> |
|||
* <ref name=poczta>[http://kody.poczta-polska.pl Poczta Polska. Wyszukiwarka kodów pocztowych]</ref> |
|||
* <ref name=teryt>[http://eteryt.stat.gov.pl/eTeryt/rejestr_teryt/udostepnianie_danych/baza_teryt/uzytkownicy_indywidualni/wyszukiwanie/wyszukiwanie.aspx?contrast=default GUS. Wyszukiwarka TERYT]</ref> |
|||
* <ref name=roz>''Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części'' ({{Dziennik Ustaw|2013|200}})</ref> |
|||
}} |
|||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
Wersja z 18:21, 17 mar 2021
| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
140 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
86 |
| Kod pocztowy |
18-423[3] |
| Tablice rejestracyjne |
BLM |
| SIMC |
0404157[4] |
Położenie na mapie gminy Przytuły  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu łomżyńskiego  | |
| 53°23′35″N 22°17′26″E/53,393056 22,290556
| |
Gardoty – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie łomżyńskim, w gminie Przytuły[4][5].
Charakterystyka
Gardoty to wieś łańcuchowa. 5 czerwca 2010 roku w Gardotach były zameldowane 74 osoby. Miejscowość jest przypisana do rzymskokatolickiej parafii Nawiedzenia NMP w Romanach.
Wieś graniczy z miejscowościami: Mroczki, Doliwy, Obrytki, Grzymki, Wilamowo. Przez miejscowość przebiega droga powiatowa nr 1825B. Powierzchnia terenów należących do Gardot wynosi 3,06 km².
Mieszkańcy zajmują się rolnictwem, głównie uprawą roślin i hodowlą zwierząt.
Historia
Spory o terytoria północno-wschodnie
Tereny północno-wschodnie, współczesnej Polski już w VI-V w p.n.e. należały do plemion bałtyskich (głównie Prusowie, Jaćwingowie i Litwini). Stanowiły one w dużej mierze niezaludnioną puszczę. Pod koniec X wieku Jaćwingowie stali się odrębnym plemieniem, które zasięgiem obejmowało tereny na północ od Narwi. Pod koniec XIII wieku zakon krzyżacki całkowicie pozbawił Jaćwingów tych ziem. W latach 1283–1412 tereny były obiektem sporu między Królestwem Polskim a zakonem krzyżackim. W tym okresie ludność cywilna podlegająca zakonowi oraz koronie tworzyła niestałe osady trudniąc się zbiorem miodu, siana oraz pozostałych płodów puszczy. Świadectwem na to są nazwy fizjograficzne, które pozostały do dziś. W związku z tym, Gardoty miały powstać między potokami: Białystok, Obrytka, Słucz, Kamiennystok i Kubra (nazwa pojaćwieska).
Powstanie wsi
Pierwsza wzmianka o Gardotach pojawiła się na początku XV wieku. Założycielem wsi był polski szlachcic Gardota. Gardoty powstały w wyniku nadania ziemi, przez księcia mazowieckiego Janusza I Starszego. Gardota otrzymał wówczas nadanie 10 włók [≈ 1,8 km²], w ziemi wiskiej na północno-wschodniej rubieży Księstwa Mazowieckiego. Wieś powstała na terenie niestałej osady. Stanowiła prywatny majątek szlachecki. Do 1548 roku wieś należała do powiatu wąsockiego, następnie do powiatu radziłowskiego w ziemi wiskiej województwa mazowieckiego.
Materiałem potwierdzającym nadanie jest skan ze 120 karty z Metryk Książęcych.
Interpretacja nadania z 1420 roku, według regestów:
Książę Janusz nadał Gardocie z Gadomca (pow. przasnyski) z Rodu Rolów, 10 włók (między Rciszewem nadanym Falisławowi a Mroczkami-Kamiennymstokiem nadanym Mikołajowi) w ziemi wiskiej z wyjątkiem barci. Powstała tu wieś Gardoty nazwana imieniem właściciela. Mieszkali w niej potomkowie Gardotowie, nazwani później Gardockimi. Jeszcze w XVII wieku można spotkać niezmienione nazwisko Gardota. Gardoccy herbu Rola już w XV wieku byli bardzo rozrodzeni. Jeszcze w XVII wieku, sami zasiedlali swoją wieś. Zajmowali się bartnictwem i rzemiosłem. W pierwszym i drugim pokoleniu wieś stanowiła jeden majątek, w trzecim wieś została podzielona na sześć majątków. Jednym z pierwszych potomków Gardoty był Marcin z Gardot, właściciel wsi Gardoty. Zajmował się on bartnictwem.
Z niewyjaśnionych przyczyn, herbem rodziny Gardockich został herb Jacyna.
Zabory
W wyniku III rozbioru Polski wieś znalazła się pod zaborem pruskim (1795–1918).
Okres międzywojenny i II wojna światowa
W latach 1921–1939 wieś leżała w województwie białostockim, w powiecie kolneńskim (od 1932 w powiecie łomżyńskim), w gminie Przytuły.
Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku zamieszkiwały tu 152 osoby w 28 budynkach mieszkalnych[6]. Miejscowość należała do miejscowej parafii rzymskokatolickiej w m. Roamny. Podlegała pod Sąd Grodzki w Stawiskach i Okręgowy w Łomży; właściwy urząd pocztowy mieścił się w m. Jedwabne[7].
W wyniku napaści ZSRR na Polskę we wrześniu 1939 gmina znalazła się pod okupacją sowiecką. 2 listopada została włączona do Białoruskiej SRR. 4 grudnia 1939 włączona do nowo utworzonego obwodu białostockiego. Od czerwca 1941 roku pod okupacją niemiecką. 22 lipca 1941 r. włączona w skład Landkreis Lomscha, Bezirk Bialystok III Rzeszy[8].
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Wieś w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-03-17], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Poczta Polska. Wyszukiwarka kodów pocztowych
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 46.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 428.
- ↑ Karte: Landkreis Lomscha 1. 8. 1944 - Städte und Amtsbezirke [online], www.territorial.de [dostęp 2020-04-13].
Bibliografia
- Czesław Brodzicki, Początki osadnictwa Wizny i ziemi wiskiej na tle wydarzeń historycznych w tym regionie Polski (do 1529 roku), Warszawa 1994
- Franciszek Czaykowski, Regestr Diesezjów, czyli właściciele ziemscy w Koronie 1783 – 1784 z przypisami i wstępem Krzysztofa Chłapowskiego i Sławomira Górzyckiego, Warszawa 2006
- Michał Gnatowski, Henryk Majecki, Studia i materiały do dziejów powiatu grajewskiego, Tom I, Warszawa 1975