Partia Rewolucyjno-Instytucjonalna: Różnice pomiędzy wersjami

Partia Rewolucyjno-Instytucjonalna
	; {{{opis logo}}}
Państwo	{{{państwo}}}
Lider	Beatriz Paredes Rangel
Adres siedziby	Av. Insurgentes Norte #59, Col. Buenavista; Meksyk
	[strona oficjalna strona oficjalna (edomex) Strona internetowa]

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 20:56, 13 gru 2012

Partia Rewolucyjno-Instytucjonalna (Partido Revolucionario Institucional, PRI) – meksykańska partia polityczna powstała 4 marca 1929 roku pod nazwą Partii Narodowo-Rewolucyjnej. 30 marca 1938 zmieniła nazwę na Partię Rewolucji Meksykańskiej, a obecna nazwa została ustalona 18 stycznia 1946 roku. Wydarzeniem, które bezpośrednio poprzedziło powstanie PNR było zabójstwo nowo wybranego prezydenta Alvaro Obregona. Początkowo jako siła stabilizująca Meksyk po kilkunastu latach wojen domowych, z czasem doprowadziła do powstania systemu monopartyjnego o zabarwieniu autorytarnym.

Historia

Władzę PRI zrodziła rewolucja i seria wojen domowych, które w 1910 roku wybuchły przeciwko rządom dyktatora Porfirio Díaza. Zakończyły się one nieudanym powstaniem Cristeros, a trwały do 1929 roku i były niezwykle krwawe. Na kilkanaście milionów ówczesnych Meksykanów zginął milion. Zakończeniem wojen domowych miało okazać się ustanowienie przez prezydenta Plutarco Eliasa Callesa jednej silnej partii państwowej, Partii Rewolucyjno-Instytucjonalnej.

Zinstytucjonalizowano rewolucję, by po latach zamętu powstrzymać groźbę permanentnej wojny domowej. Powstał rząd, w którym państwo zlało się z partią – nie mającą skrajnej ideologii, nie niszczącą, która wciągała do władzy burżuazję, a po nacjonalizacjach – zwłaszcza przemysłu naftowego – oddała pole własności prywatnej w gospodarce. W równym stopniu też była partią ludowej, anty-arystokratycznej i antyklerykalnej rewolucji, uwłaszczyła miliony chłopów, zorganizowała robotników w związkach zawodowych.

Partia PRI cechowała się ideowym synkretyzmem, łącząc nacjonalizm, (antyjankesizm), socjalizm, ideologie ludowe; nie stworzyła własnej ideologii. Ideologię zastąpiły niekontrolowana władza oraz ogromne środki finansowe^{[potrzebny przypis]}. Ów paternalistyczno-ludowy system, zwano potworem-filantropem (Octavio Paz) albo dyktaturą doskonałą (Mario Vargas Llosa), utrzymał się aż do lat 70. XX wieku. Zapewniał bezkonfliktowe przekazywanie władzy i gospodarczy wzrost średnio o 5% rocznie, co kontrastowało z sytuacją w Brazylii, Argentynie, Peru czy sąsiedniej Gwatemali, którymi wstrząsały wojny partyzanckie, paramilitarne szwadrony śmierci i represje generałów.

System rządów partii PRI uległ pewnym przeobrażeniom na skutek protestów studenckich w 1968, a także późniejszego kryzysu naftowego w 1982. PRI została zmuszona do przestawienia gospodarki z państwowej autarkii na otwartą, bardziej prywatną i konkurencyjną. Pomimo licznych nieprawidłowości w przeprowadzanym procesie prywatyzacji (np. rozkradanie majątku państwowego przez ludzi związanych z partią rządzącą), liczba państwowych przedsiębiorstw uległa radykalnemu zmniejszeniu.

W 1989 roku grupa byłych działaczy PRI na czele założyła Partię Rewolucyjno-Demokratyczną. W latach 90. rządy PRI podkopane zostały ostatecznie przez afery, ujawnienie mafijnych związków władzy i potężnych karteli narkotykowych, serię zabójstw politycznych oraz załamanie gospodarcze z 1994. W jego wyniku pracę straciło półtora miliona ludzi, a dochody spadły o 30%. W 1998 roku doszło do kolejnego rozłamu w wyniku którego powstała centrolewicowa Convergencia.

PRI utrzymywała się przy władzy przez 71 lat (Meksyk, obok ZSRR, miał najdłużej trwający ustrój w XX wieku) wygrywając wybory 14 razy z rzędu. Kres jej monopolowi przyniosły wybory w 2000 roku, kiedy po raz pierwszy urząd prezydenta objął kandydat innego ugrupowania, konserwatywnej Partii Akcji Narodowej (Partido Acción Nacional, PAN), Vicente Fox Quesada. Zdobył on 43% głosów, pokonując kandydata PRI Francisco Labastida.

Wybory generalne w 2012 okazały się triumfem PRI, partia zdobyła urząd prezydenta, stanowisko to objął Enrique Peña Nieto^[1].

Poparcie

**Wyniki w wyborach parlamentarnych od 1991**^[2]
Wybory	Poparcie (Okręgi wielomandatowe)	Zmiana punktów procentowych	Okręgi wielomandatowe	Okręgi jednomandatowe	Suma	Zmiana
1991	61,5%	-	30	290	320	-
1994	48,62%	12,88	23	277	300	20
1997	38,48%	10,14	74	164	238	62
2000	36,55%	1,93	80	131	211	27
2003	23,21%	13,34	?	?	211	11
2006	?	?	41	63	104	118
2009	?	?	53	184	237	133

[1] Meksyk.Oficjalne potwierdzenie wygranej Nieto w wyborach prezydenckich

[2] IPU PARLINE database: MEXICO (Cámara de Diputados), Elections in 2006

[1]

[2]

@@ Linia 23: / Linia 23: @@
 == Historia ==
-Władzę PRI zrodziła rewolucja i seria wojen domowych, które w [[1910]] roku wybuchły przeciwko rządom dyktatora [[Porfirio Díaz]]a. Zakończyły się one nieudanym [[powstanie Cristero|powstaniem Cristeros]], a trwały do [[1929]] roku i były niezwykle krwawe. Na kilkanaście milionów ówczesnych Meksykanów zginął milion. Zakończeniem wojen domowych miało okazać się ustanowienie przez prezydenta [[Plutarco Elías Calles|Plutarco Eliasa Callesa]] jednej silnej partii państwowej, Partii Rewolucyjno-Instytucjonalnej<ref name=kaczmarski>{{cytuj pismo | autor = [[Krzysztof Kaczmarski]] | tytuł = Viva Cristo Rey. Powstanie cristeros w Meksyku 1926-1929 | czasopismo = [[Glaukopis]] | wolumin = 2/3 | data = 2005 | url = http://glaukopis.pl/pdf/2-3/artykul-2-3.pdf | strony = 57}}</ref>.
+Władzę PRI zrodziła rewolucja i seria wojen domowych, które w [[1910]] roku wybuchły przeciwko rządom dyktatora [[Porfirio Díaz]]a. Zakończyły się one nieudanym [[powstanie Cristero|powstaniem Cristeros]], a trwały do [[1929]] roku i były niezwykle krwawe. Na kilkanaście milionów ówczesnych Meksykanów zginął milion. Zakończeniem wojen domowych miało okazać się ustanowienie przez prezydenta [[Plutarco Elías Calles|Plutarco Eliasa Callesa]] jednej silnej partii państwowej, Partii Rewolucyjno-Instytucjonalnej.
 Zinstytucjonalizowano rewolucję, by po latach zamętu powstrzymać groźbę permanentnej wojny domowej. Powstał rząd, w którym państwo zlało się z partią – nie mającą skrajnej ideologii, nie niszczącą, która wciągała do władzy burżuazję, a po nacjonalizacjach – zwłaszcza przemysłu naftowego – oddała pole własności prywatnej w gospodarce. W równym stopniu też była partią ludowej, anty-arystokratycznej i antyklerykalnej rewolucji, uwłaszczyła miliony chłopów, zorganizowała robotników w związkach zawodowych.
@@ Linia 105: / Linia 105: @@
 | style="text-align:center" |[[Plik:Green Arrow Up Darker.svg|10px]] 133
 |}
-== Krytyka ==
-Historycy [[Krzysztof Kaczmarski]] i [[Brian van Hove]] uważają, że PRI powstała jako „amalgamat masonów, socjalistów, komunistów i chciwych oportunistów”{{r|kaczmarski}}<ref>{{cytuj pismo | autor = [[Brian van Hove]] | tytuł = Blood-Drenched Altars | czasopismo = Faith & Reason | wolumin = XX, nr 2 | język = en | data = 1994 | url = http://www.ewtn.com/library/homelibr/fr94204.txt}}</ref>.
 {{Przypisy}}