Siedemnaście mgnień wiosny

Siedemnaście mgnień wiosny (ros. Семнадцать мгновений весны) – radziecki serial telewizyjny z 1973 na podstawie jednej z powieści Juliana Siemionowa, w reżyserii Tatiany Lioznowej. Autorem scenariusza i tekstu narratora filmu był sam Siemionow. Serial liczył 12 odcinków, których akcja rozgrywa się w ciągu 17 dni (stąd tytuł). Realizowano go głównie na Łotwie, a Ryga udawała miasta szwajcarskie.

Siedemnaście mgnień wiosny
Семнадцать мгновений весны
Ilustracja
Zdjęcie Stirlitza na grobie Tichonowa
Gatunek

przygodowy, wojenny

Kraj produkcji

ZSRR

Oryginalny język

rosyjski

Główne role

Wiaczesław Tichonow

Muzyka tytułowa

Iosif Kobzon

Liczba odcinków

12

Liczba serii

1

Nagrody

1976 – Nagroda Państwowa RFSRR

Produkcja
Produkcja

Studio Filmowe im. Gorkiego

Reżyseria

Tatiana Lioznowa

Scenariusz

Julian Siemionow

Narracja

Jefim Kopieljan

Muzyka

Micheil Tariwerdijew

Zdjęcia

Piotr Katajew

Scenografia

Borys Dulienkow

Czas trwania odcinka

65-79 min

Pierwsza emisja
Data premiery

11 sierpnia 1973

Strona internetowa
Aerografia na współczesnym samochodzie

W Polsce premiera serialu odbyła się 19 lutego 1974 roku.

Obsada

edytuj

Powstały dwie polskie aktorskie wersje „Siedemnastu mgnień wiosny”. Pierwsza to polski dubbing radzieckiego serialu, a druga to dwuczęściowy spektakl Teatru Sensacji „Kobra” z 1973 roku w reżyserii Andrzeja Zakrzewskiego. Odcinki nosiły tytuły: Walizka Katherine i W pułapce. W obu wersjach postać głównego bohatera – SS Standartenführera Maxa Otto von Stirlitza odtwarzał Piotr Pawłowski.

Polski dubbing

edytuj

Wersja polska: Studio Opracowań Filmów w Warszawie
Reżyseria:

Dialogi polskie:

Konsultacja tekstu: Marian Podkowiński
Operator dźwięku: Roman Błocki
Montaż:

  • Henryka Meldner (odc. 1-2, 5, 8, 10, 12),
  • Danuta Sierant (odc. 3, 6, 11),
  • Halina Kucharska (odc. 4),
  • Anna Łukasik (odc. 7, 9)

Kierownik grupy: Waldemar Szczepański
W wersji polskiej udział wzięli:

Lektor: Krystyna Loska

Wersja polska – Teatr Sensacji „Kobra” z 1973 roku

edytuj

Wykonawcy:

oraz:

i inni

Fabuła

edytuj

Akcja filmu rozpoczyna się 12 lutego i trwa do 24 marca 1945 w upadającej III Rzeszy (głównie Berlinie). Ukazuje siedemnaście wybranych z tego okresu, pełnych napięcia dni (stąd tytuł serialu). Maksym Maksymowicz Isajew działa w Berlinie jako tajny agent wywiadu radzieckiego Standartenführer Max Otto von Stirlitz. Przeniknął w szeregi wywiadu SS – SD. Pracuje w Głównym Urzędzie Bezpieczeństwa Rzeszy. Główny motyw filmu to realizacja zadania jakie Stirlitz otrzymuje z Moskwy: dowiedzieć się, który z przywódców III Rzeszy próbuje nawiązać rokowania z aliantami zachodnimi w Szwajcarii. Uzyskać dowody, że takie rozmowy się toczą, aby zapobiec zawarciu separatystycznego pokoju pomiędzy hitlerowcami a mocarstwami zachodnimi, przede wszystkim Amerykanami. Isajew dzięki swojej niebywałej inteligencji, opanowaniu i łutowi szczęścia wykonuje zadania. Nie obywa się to jednak bez przeszkód; zanim do tego dojdzie, musi zmierzyć się z szefem RSHA Kaltenbrunerem, który mając wobec niego podejrzenia, zleca jego obserwację, oraz z szefem Gestapo Müllerem, który wszczyna wobec niego śledztwo, a nawet na krótko aresztuje. Na domiar złego jego radiotelegrafista ginie w jednym z nalotów, przerywając łączność Stirlitza z centralą w Moskwie. Ciężarna żona radiotelegrafisty – Katia – trafia do szpitala, a stamtąd na Gestapo.

Osoby historyczne w filmie

edytuj

Odcinek 1

edytuj

Połowa lutego 1945. Berlin. III Rzesza dogorywa, ale odcięty w swoim bunkrze Hitler wciąż roi o ostatecznym zwycięstwie. Tymczasem jego najwyżsi dowódcy planują rozpocząć tajne negocjacje z Zachodem...

Odcinek 2

edytuj

Stirlitz dostaje rozkaz z centrali w Moskwie: za wszelką cenę ma się dowiedzieć, kto spośród hitlerowskich przywódców chce rozmawiać z Zachodem o kapitulacji. Później musi zdemaskować go jako zdrajcę...

Odcinek 3

edytuj

Stirlitz próbuje zorientować się, kto z hitlerowskiego dowództwa chce rozmawiać z Zachodem. Spotyka się ze swoimi łącznikami i przekazuje wiadomości do centrali w Moskwie. Musi jednak uważać, bo od pewnego czasu na rozkaz szefa RSHA Kaltenbrunera jest śledzony...

Odcinek 4

edytuj

Wojska radzieckie zbliżają się do Koenigsberga. Himmler nakazuje natychmiast ewakuować z miasta generała SS Wolfa, który ma w Szwajcarii prowadzić rozmowy z szefem amerykańskich specsłużb Allanem Dullesem. Tymczasem radziecka radiotelegrafistka i zarazem łączniczka Stirlitza wpada w ręce Gestapo...

Odcinek 5

edytuj

Generał SS Wolf jedzie do Berna. W ośrodku wywiadu amerykańskiego prowadzi pertraktacje z Zachodem celem zawarcia separatystycznego pokoju. Stirlitz próbuje za wszelką cenę storpedować te rozmowy...

Odcinek 6

edytuj

Stirlitz werbuje do współpracy pastora Schlagga. Ma on pojechać do Szwajcarii by przekonać wywiady państw zachodnich, że generał Wolf jest prowokatorem. Tymczasem w Berlinie Gestapo próbuje ustalić czyją łączniczką jest schwytana radiotelegrafistka...

Odcinek 7

edytuj

Wśród najwyższych przywódców niemieckich narasta wzajemna nieufność. Gestapo za wszelką cenę próbuje zdemaskować radzieckiego szpiega. Stirltz wywozi do Berlina cennego współpracownika, jednak już w Szwajcarii wpada on w zasadzkę. Stirlitz interweniuje u szefa SD Schellenberga, twierdząc, że działania jego podwładnych szkodzą interesom III Rzeszy...

Odcinek 8

edytuj

Po powrocie z Berna Stirlitz zastaje w swoim domu wysłannika szefa Gestapo Müllera, który proponuje mu ucieczkę z Niemiec. Radziecki agent orientuje się, że jest to prowokacja, obezwładnia intruza i przekazuje w ręce Gestapo. Wkrótce Müller dowiaduje się, że odciski palców znalezione na radiostacji radzieckiej radiotelegrafistki należą do Stirlitza...

Odcinek 9

edytuj

Gestapo poddaje brutalnym przesłuchaniom radziecką radiotelegrafistkę, chcąc wydobyć od niej informacje i nazwisko jej szefa oraz kody szyfrogramów, ale dziewczyna milczy. Tymczasem Stirlitz rozpracowuje kontakty Martina Bormanna i próbuje zablokować niemieckie prace nad bronią nuklearną...

Odcinek 10

edytuj

Stirlitz, wezwany przez SS na przesłuchanie, zostaje aresztowany. Mueller domagają się od niego wyjaśnienia, w jaki sposób odciski jego palców znalazły się na walizce z radiostacją radzieckiej agentki. Tymczasem trwają poszukiwania radiotelegrafistki, której udało się uciec...

Odcinek 11

edytuj

Po licznych wyjaśnieniach i konfrontacjach Stirlitz zostaje zwolniony, a śledztwo Gestapo w jego sprawie – zamknięte. Stirlitz, który nie wie, że radiotelegrafistka uciekła, próbuje ustalić co się z nią dzieje...

Odcinek 12

edytuj

Stirlitz wraz z radiotelegrafistką przedostają się do Szwajcarii. Przekazują do centrali informacje o tajnych rozmowach Niemców z przedstawicielami Zachodu. Mołotow wysyła oficjalną notę protestacyjną do sojuszników, Stalin pisze ostry list do Roosevelta...

Dane techniczne

edytuj

Film został nakręcony na taśmie czarno-białej. Składa się z 12 odcinków trwających od 65 do 79 minut. W materiał fabularny wmontowano liczne fragmenty dokumentalnych kronik filmowych z okresu wojny.

W 2009 zakończyły się trzyletnie prace nad kolorowaną wersją serialu zlecone przez RTR. Brało w nich udział ok. 600 specjalistów z kilku krajów, a koszt wyniósł 3 tys. dolarów za jedną minutę. Odcinki trwały ok. 50 min każdy. Wersja kolorowa serialu wywołała liczne kontrowersje. Głównymi zarzutami jej krytyków było zniszczenie dokumentalnej wymowy filmu poprzez pokolorowanie dzieła, które przez 35 lat, na swój sposób samo stało się dokumentem. Krytykowano fakt ponownej redakcji kultowych wstawek: „Materiały do przeanalizowania” i „Teczki personalne” funkcjonariuszy RSHA, które zostały zredagowane na nowo (a i tak z błędami)[2].

Kolorową wersję sparodiowano w programie telewizyjnym Bolszaja Raznica[3].

  1. Prawdziwe nazwisko Stirlitza brzmiało Wsiewołod Władimirowicz Władimirow. „Maksym Maksymowicz Isajew” było jego nazwiskiem operacyjnym w ewidencji radzieckiego wywiadu.
  2. W serialu jej nazwisko nie zostaje wypowiedziane.

Przypisy

edytuj
  1. Streszczenia zaczerpnięte z wydania serialu na DVD przez tygodnik Naj w 2004.
  2. „Siemnadcat’ mgnowienij wiesny” raskrasziwali wrucznuju. [dostęp 2010-01-10]. (ros.).
  3. Большая разница – Цветной Штирлиц.

Linki zewnętrzne

edytuj