Robert z Chester

angielski matematyk i tłumacz

Robert z Chester lub Robertus Castrensis (ur. ?– zm. ?) – angielski skryba-arabista i matematyk z XII wieku. Jest autorem przekładu na język łaciński kilku ważnych dzieł napisanych przez arabskich naukowców z Kalifatu Kordoby.

Oryginalna strona z Al-Kitāb al-mukhtaṣar fī ḥisāb al-jabr wa-l-muqābala przed przetłumaczeniem

Działalność

edytuj

Nie są znane praktycznie żadne szczegóły z jego życia przed latami 40. XII wieku, kiedy to rozpoczął pracę naukową na Półwyspie Iberyjskim. Miejscem, do którego przybył – na prośbę opata Piotra Czcigodnego – była Segowia, wówczas już wyzwolona przez chrześcijan. Tam też spotkał się z wybitnymi dziełami arabskich naukowców: Liber de compositione alchimiae (Księga o składzie alchemii) oraz Liber algebrae et almucabola (Księga zasad redukcji i przenoszenia lub bardziej poprawnie: Kompendium obliczeń algebraicznych/algebry i analogii[1]. Pozycje te Robert przetłumaczył w – odpowiednio – 1144 i 1145.

Na uwagę zasługuje fakt, że przy tłumaczeniu Liber algebrae... Robert popełnił błąd: niewłaściwie przetłumaczył jedno ze słów bezpośrednio z arabskiego (podczas gdy był to skrócony zapis "jb" z hindi "jiva") na "sinus" (po łacinie: "zatoka"). W ten sposób wprowadził do trygonometrii – używany do dziś - termin sinus.

Robert powrócił do Anglii ok. 1150. Nie wiadomo jednak kiedy zmarł i gdzie został pochowany.

Ważniejsze dzieła

edytuj
  • Liber de compositione alchimiae (tłumaczenie);
  • Liber algebrae et almucabola (tłumaczenie);
  • De astrolabio canones[2];
  • Tractatus bonus valde de computo;
  • Liber de officio astrolabii;
  • Tabulae;
  • Canones utilitates astrolabii declarantes.

Zobacz też

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Pełny oryginalny tytuł pracy to:Al-Kitāb al-mukhtaṣar fī ḥisāb al-jabr wa-l-muqābala (zapis po arabsku: الكتاب المختصر في حساب الجبر والمقابلة)
  2. Pozycje na podstawie bazy danych: Jordanus – Międzynarodowy Katalog Średniowiecznych Manuskryptów Naukowych (eng.) – dostęp: 16 lipca 2010.