Równica (szczyt)
Równica – szczyt górski o wysokości 884,6 m n.p.m.[2] w Paśmie Równicy w Beskidzie Śląskim, położony pomiędzy dolinami Wisły i Brennicy.
.jpg) Równica widziana z Orłowej (2023) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Położenie | |
| Pasmo | |
| Wysokość |
884,6 m n.p.m. |
| Wybitność |
249,6[1] m |
Położenie na mapie Beskidu Śląskiego  | |
Położenie na mapie Karpat  | |
 49°43′28,85″N 18°51′23,43″E/49,724681 18,856508
| |
Nazwa góry nawiązuje do „równego”, prawie zupełnie poziomego i długiego na ok. 1 km odcinka grzbietu na południowy wschód od szczytu, widocznego zarówno z Ustronia Polany, jak i z Brennej. W postaci Rownicze nazwa góry wymieniana była już w dokumentach z 1566 r., zaś w drugiej połowie XVII w. ...na łące Równica funkcjonował już szałas[3].
Stoki i sam wierzchołek są porośnięte lasami, głównie bukowymi i mieszanymi. Podszczytowa polana o wystawie południowo-zachodniej była w przeszłości żywym ośrodkiem pasterskim[4]. Ludomir Sawicki, prowadzący badania nad pasterstwem na Śląsku Cieszyńskim, w 1913 r. zanotował na Równicy szałas, w którym 3 wspólników z Ustronia pasło 266 owiec i 10 krów[5], a także drugi szałas, położony pod szczytem od strony wschodniej (istniała tam kiedyś hala Szlapówka[6], dziś już zupełnie zarośnięta), na którym 5 wspólników z Brennej pasło 200 owiec i 10 krów[5].
W dolnej części polany, na lokalnym wypłaszczeniu formującego się krótkiego, bocznego grzbietu, na wysokości 758 m n.p.m., znajduje się dawne schronisko PTTK na Równicy otwarte w 1928 r., którego wygląd nawiązuje do architektury regionalnej. Wewnątrz mieści się placówka GOPR[7].
Od 4 lipca 1934 do schroniska prowadzi ogólnodostępna droga z Ustronia. Budowała ją w latach 1933–1934 młodzież z Ochotniczych Drużyn Roboczych (informuje o tym skromna płyta pamiątkowa, wykuta w miejscowym piaskowcu i umieszczona przy placyku na końcu drogi). W 1966 r. w związku z budową ośrodka wypoczynkowego w Jaszowcu droga ta, pierwotnie brukowana, otrzymała nawierzchnię asfaltową[3]. Na szczycie Równicy oraz obok schroniska znajdują się węzły znakowanych szlaków turystycznych, którymi dotrzeć można do centrum Ustronia, Ustronia Polany, Skoczowa, Brennej i na Przełęcz Salmopolską. Przebiega tędy Główny Szlak Beskidzki[8]. Można tutaj dojechać również samochodem, są parkingi i bufety[9].
Spod szczytu rozciąga się rozległa panorama Beskidu Śląskiego ze szczytami Czantorii Wielkiej, Małej, Tułu, Skrzycznego, Soszowa Wielkiego, Baraniej Góry, Malinowskiej Skały[3].
Grzbietem Równicy biegnie granica między Brenną i Ustroniem[10]. U zachodnich podnóży Równicy, na Zawodziu, duży ośrodek sanatoryjny Uzdrowiska Ustroń. U podnóży południowych, w dolinie potoku Jaszowiec, duży ośrodek wczasowy zwany również Jaszowcem.
Na zachodnich stokach Równicy, przy szlaku czerwonym z Ustronia (Główny Szlak Beskidzki), przy tzw. „Kamieniu” jeden z tzw. „leśnych kościołów” – miejsce nabożeństw protestanckich, odprawianych pod gołym niebem w czasach prześladowań religijnych[6] w XVII i XVIII w. i ponownie w naszych czasach.
Szlaki turystyczne
edytuj
ze Skoczowa – 3:30 godz., z powrotem 3 godz.
z Ustronia (centrum) – 1:30 godz., z powrotem 1 godz.- z Ustronia Polany – 1:30 godz., z powrotem 1 godz.
z Brennej – 1:45 godz., z powrotem 1.15 godz.
z Trzech Kopców przez Orłową – 3:15 godz., z powrotem 2:45 godz.
z Ustronia Polany przez Ustroń Dobkę i Trzy Kopce – 5:15 godz.[11]
Przypisy
edytuj- ↑ Analiza wybitności polskich szczytów w Karpatach (nad przełęczą pod [[Świniorka|Świniorką]]) [online].
- ↑ Geoportal. Mapa topograficzna [online] [dostęp 2023-06-06].
- ↑ a b c Mirosław Barański, Beskid Śląski. Pasma Klimczoka i Równicy. Przewodnik turystyczny, Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1995 (Polskie góry (2)), s. 144–145, 259, ISBN 83-7005-360-2.
- ↑ Franciszek Popiołek, Historia osadnictwa w Beskidzie Śląskim, Katowice: Wydawnictwa Instytutu Śląskiego, 1939 (Pamiętnik Instytutu Śląskiego, XIII), s. 228.
- ↑ a b Ludomir Sawicki, Szałaśnictwo na Śląsku Cieszyńskim, „Materiały antropologiczno-archeologiczne i etnograficzne”, 14, Akademia Umiejętności, Kraków, 1919, s. 179 (pol.).
- ↑ a b Kazimierz Sosnowski, Przewodnik po Beskidach Zachodnich. Tom I. Beskid Śląski i Żywiecki, wyd. 4, Kraków: Wydawnictwo Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie, 1948, s. 135,137.
- ↑ Tomasz Biesik, Schroniska górskie dawniej i dziś. Beskid Mały i Beskid Śląski, Bielsko-Biała: Wyd. „Logos” Agnieszka Korzec-Biesik, 2013, s. 170–180, ISBN 978-83-925599-3-1.
- ↑ Wybór źródeł do dziejów Ustronia, tom 2.
- ↑ Mirosław Barański, Beskid Śląski, Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2007, s. 190–194, ISBN 978-83-89188-71-7.
- ↑ Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2023-06-06].
- ↑ Beskid Śląski i Żywiecki. Mapa 1:50 000, Kraków: Compass, 2011, s. 2, ISBN 978-83-7605-084-3.
Linki zewnętrzne
edytuj- Historia schroniska na Równicy. cotg.gory.info. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-01-20)].