Ignacy Wyssogota Zakrzewski
Ignacy Wyssogota Zakrzewski herbu Wyssogota (ur. w 1745 roku w Starym Białczu[1], zm. 15 lutego 1802 roku w Żelechowie) – pierwszy prezydent Warszawy, chorąży poznański 1790-1795, stolnik poznański 1787–1790, podczaszy poznański 1786–1787, poseł na Sejm Czteroletni, wolnomularz, odznaczony Orderem Orła Białego (1792) i Orderem Świętego Stanisława (1792)[2].
| |
 Wyssogota | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
1745 |
| Data i miejsce śmierci |
27 kwietnia 1802 |
| Ojciec | |
| Matka |
Izabela Radomicka |
| Żona |
Konstancja Wyssogota-Zakrzewska |
| Dzieci |
Marianna Wyssogota-Zakrzewska, Agnieszka Wyssogota-Zakrzewska, Tadeusz Wyssogota-Zakrzewski |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys
edytujBył synem Izydora Wyssogota-Zakrzewskiego, kasztelanica santockiego i Izabelli, córki Władysława Radomickiego, wojewody poznańskiego.
Członek konfederacji Andrzeja Mokronowskiego w 1776 roku[3]. Poseł na Sejm 1776 roku z ziemi wschowskiej[4]. Poseł na sejm 1786 roku i sędzia sejmowy z województwa kaliskiego[5]. Posłował z województwa poznańskiego na Sejm Czteroletni w 1788 roku[6]. W 1791 był współzałożycielem Zgromadzenia Przyjaciół Konstytucji Rządowej. 16 kwietnia 1792 roku, na pierwszych wyborach władz miejskich po Konstytucji 3 maja, został okrzyknięty prezydentem Warszawy, lecz wkrótce, już 18 maja, Targowica pozbawiła go tej funkcji. Był członkiem sprzysiężenia, przygotowującego wybuch powstania kościuszkowskiego[7], w kwietniu 1794 po wypędzeniu Rosjan ze stolicy w wyniku insurekcji warszawskiej objął ponownie prezydenturę. 17 kwietnia stanął na czele Rady Zastępczej Tymczasowej. Wszedł następnie do Rady Najwyższej Narodowej jako szef jej Wydziału Żywności. Nagrodzony złotą obrączką Ojczyzna Obrońcy Swemu nr 12[8]. Po upadku powstania został uwięziony w Petersburgu, zwolniony w 1796. Resztę życia spędził w swoim majątku w Żelechowie, gdzie został także pochowany na tamtejszym cmentarzu. Na nagrobku znajduje się napis zawierający dwa błędy. Podana jest błędna data jego śmierci (powinno być 1802, a nie 1801). Napis podaje także, że Wyssogota-Zakrzewski był prezesem Rady Nieustającej. Nie jest to prawda, gdyż był członkiem Rady Tymczasowej.[potrzebny przypis]
Dla uczczenia jego pamięci jedna z pierzei Rynku Starego Miasta w Warszawie nosi nazwę Strony Zakrzewskiego. Wcześniej nazywała się Zamkowa.
Przypisy
edytuj- ↑ a b Jerzy Kwiatek: Polska – Urokliwy świat małych miasteczek. Wyd. 3. Warszawa: Sport i Turystyka - MUZA SA, 2006, s. 466. ISBN 83-7319-993-4.
- ↑ Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, 2008, s. 265.
- ↑ Volumina Legum, t. VIII, Petersburg 1860, s. 528.
- ↑ Series Senatorow y Posłow Na Seym Ordynaryiny Warszawski 1776. Roku : Z wyrazeniem Ich Rezydencyi gdzie ktory stoi / zbiorem Seb. Kaź. Jabłońskiego, 1776, [b.n.s].
- ↑ Konstytucye Seymu Wolnego Ordynaryinego Warszawskiego Szescio-Niedzielnego Roku Panskiego MDCCLXXXVI. Dnia 2. Miesiąca Pazdziernika Odprawiaiącego Się, Warszawa 1786, s. 6.
- ↑ Kalendarzyk narodowy y obcy na rok ... 1792. ..., Warszawa 1791, s. 314.
- ↑ Bartłomiej Szyndler, Powstanie kościuszkowskie 1794, Warszawa 1994, s. 33.
- ↑ Gazeta Rządowa, nr 69 11 września 1794 roku, s. 277
Bibliografia
edytuj- Andrzej Zahorski, Ignacy Wyssogota Zakrzewski – prezydent Warszawy, Wydawnictwo PWN, 1963