Henryka Maria de France

Henryka Maria Francuska
	królowa Anglii, Szkocji i Irlandii
Okres	od 1625; do 1649
Jako żona	króla Karola I Stuarta
Poprzedniczka	Anna Duńska
Następczyni	Katarzyna Bragança
	Dane biograficzne
Dynastia	Burbonowie
Data urodzenia	25 listopada 1609
Data śmierci	10 września 1669
Ojciec	Henryk IV Burbon
Matka	Maria Medycejska
Dzieci	Karol Jakub,; Karol II,; Maria,; Jakub II,; Elżbieta,; Anna,; Katarzyna,; Henryk,; Henryka Anna
	Multimedia w Wikimedia Commons

Henryka Maria Francuska, fr. Henriette-Marie de France, ang. Henrietta Maria of France (ur. 25 listopada 1609 – 10 września 1669), księżniczka francuska, królowa Anglii, Szkocji i Irlandii w latach 1625–1649 jako żona Karola I Stuarta.

Wczesne życie

Urodziła się w paryskim Luwrze jako najmłodsza córka Henryka IV i Marii Medycejskiej. Jej starszym braćmi byli późniejszy król Ludwik XIII i książę Orleanu Gaston, a starszymi siostrami Elżbieta (królowa Hiszpanii) i Krystyna Maria (księżna-regentka Sabaudii). Jej ojciec został zamordowany, kiedy Henryka miała niecały rok, a siedem lat później jej matka została wygnana z Francji. Henryka została wychowana na żarliwą katoliczkę, a za mąż wydano ją za angielskiego króla.

Ślub Henryki i Karola per procura odbył się 11 maja 1625 roku, zaraz po jego akcesji. Para spotkała się 13 czerwca 1626 roku, w St Augustine’s Church w Canterbury w hrabstwie Kent, gdzie ceremonię ślubną powtórzono. Ze względu na swoją religię, Henryka Maria nie została koronowana razem ze swoim mężem.

Królowa Anglii (Sir Peter Lely, 1660)

Henryka Maria przywiozła z Francji swój własny dwór, którego utrzymanie wiele kosztowało skarb królewski. Karol chciał oddalić dwór małżonki, a pozostawić jej jedynie spowiednika i dwie damy do towarzystwa, ale odwołał swój rozkaz. Para królewska nie była zgodna, często dochodziło między nimi do kłótni, a następnie małżonkowie unikali się przez całe tygodnie.

Królowa nie lubiła faworyta męża, księcia Buckingham, a gdy został on zamordowany przez Johna Feltona w sierpniu 1628 roku, jej stosunki z mężem uległy znacznej poprawie.

Niepopularna królowa

Jej odmowa wyrzeczenia się katolicyzmu spowodowała, że wielu ludzi odsunęło się od niej, np. William Laud, arcybiskup Canterbury i Thomas Wentworth, earl Strafford. Jednak kiedy w Anglii miała wybuchnąć wojna domowa, Henryka szukała funduszy, żeby wesprzeć swojego męża. Konflikt rozpoczął się w sierpniu 1642 roku, a Henryki nie było wtedy w Anglii. Wysyłała pieniądze rojalistom, ale nie powróciła do kraju aż do następnego roku, gdy razem z oddziałami i bronią wylądowała w Bridlington w Yorkshire i wsparła rojalistów walczących w północnej Anglii. Kilka miesięcy później połączyła się z królem w Oksfordzie. Kiedy król odniósł ostateczną porażkę i odmówił podpisania konstytucji, Henryka razem z córką Henryką Anną i synami uciekła w lipcu 1644 roku do Francji (najstarszy – Karol osiadł w Hadze, w Holandii). Jej mąż Karol został ścięty w 1649 roku, a Oliver Cromwell ogłosił się Lordem Protektorem.

Wygnanie i wdowieństwo

Henryka Maria (Antoon van Dyck, 1632/1635)

Królowa zamieszkała w Paryżu, gdzie wokół niej zbierali się rojaliści z Anglii, powróciła do kraju dopiero po restauracji monarchii w październiku 1660 roku i zamieszkała w Somerset House w Londynie. W 1665 roku powróciła do Francji, gdzie ufundowała klasztor w Chaillot i tam osiadła. Zmarła w Château de Colombes. Została pochowana w królewskiej nekropoli − bazylice Saint-Denis koło Paryża.

Imieniem Henryki Marii nazwano jeden ze stanów w Stanach Zjednoczonych – Maryland (łac. Terra Mariae). Również przylądek Cape Henrietta Maria w Zatoce Hudsona, w północnej części Ontario został nazwany na jej cześć.

Potomstwo

Karol Jakub (1629), książę Kornwalii
Karol II (1630–1685), król Anglii i Szkocji
Maria (1631–1660), poślubiła Wilhelma II Orańskiego
Jakub II (1633–1701), król Anglii i Szkocji
Elżbieta (1635–1650)
Anna (1637–1640)
Katarzyna (1639)
Henryk (1640–1660), książę Gloucester
Henryka Anna (1644–1670), poślubiła Filipa I Orleańskiego