HAT-P-15
HAT-P-15 (Berehynia[4]) – gwiazda w gwiazdozbiorze Perseusza. Według pomiarów sondy Gaia opublikowanych w 2018 roku jest odległa od Słońca o ok. 630 lat świetlnych. Obiega ją co najmniej jedna planeta pozasłoneczna.
Dane obserwacyjne (J2000) | |||||
Gwiazdozbiór | |||||
---|---|---|---|---|---|
Rektascensja |
04h 24m 59,535s[1] | ||||
Deklinacja |
+39° 27′ 38,31″[1] | ||||
Paralaksa (π) | |||||
Odległość | |||||
Wielkość obserwowana (pasmo V) |
|||||
Ruch własny (RA) | |||||
Ruch własny (DEC) |
−9,377 ± 0,089 mas/rok[1] | ||||
Prędkość radialna |
31,21 ± 0,65 km/s[1] | ||||
Charakterystyka fizyczna | |||||
Rodzaj gwiazdy | |||||
Typ widmowy |
G5[1] | ||||
Masa | |||||
Promień | |||||
Metaliczność [Fe/H] | |||||
Wielkość absolutna | |||||
Jasność | |||||
Wiek |
6,8 +2,5−1,6[2] | ||||
Temperatura | |||||
Alternatywne oznaczenia | |||||
|
Nazwa
edytujGwiazda ma nazwę własną Berehynia, pochodzącą od brzegini, bóstwa związanego z wodą i brzegami w wierzeniach słowiańskich. Nazwa została wyłoniona w konkursie zorganizowanym w 2019 roku przez Międzynarodową Unię Astronomiczną w ramach stulecia istnienia organizacji. Sto państw zyskało prawo nazwania gwiazd i okrążających je planet, uczestnicy z Ukrainy mogli wybrać nazwę dla tej gwiazdy. Wybrane nazwy miały być powiązane tematycznie i związane z Ukrainą. Spośród nadesłanych propozycji zwyciężyła nazwa Berehynia dla gwiazdy i Tryzub dla planety[4].
Charakterystyka
edytujHAT-P-15 to żółty karzeł, gwiazda podobna do Słońca; należy do typu widmowego G5[1]. Ma temperaturę około 5570 K[3]. Jej masa jest nieznacznie większa od masy Słońca, a promień o ok. 8% większy od promienia Słońca[3]. Jest najprawdopodobniej starsza od Słońca, jej wiek ocenia się na 6,8 miliarda lat[3]. Jest niewidoczna gołym okiem, jej obserwowana wielkość gwiazdowa to ok. 12,4m[1].
W 2010 roku odkryto krążącą wokół tej gwiazdy planetę HAT-P-15 b[2] (Tryzub[4]). Planeta jest gazowym olbrzymem o masie około dwukrotnie większej od masy Jowisza, ale obiegającym gwiazdę w odległości 0,096 au (dziesięciokrotnie bliżej niż przebiega orbita Ziemi w Układzie Słonecznym), czyli tzw. gorącym jowiszem[3].
Towarzysz | Masa [ MJ ] |
Promień [ RJ ] |
Okres orbitalny [ d ] |
Półoś wielka [ au ] |
Ekscentryczność |
b[3][2] (Tryzub) | 1,946 ± 0,066 | 1,072 ± 0,043 | 10,863502 ± 2,7×10–5 | 0,0964 ± 0,00014 | 0,190 ± 0,019 |
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i j HAT-P-15 w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ a b c d e f g h i G. Kovács i inni, HAT-P-15b: A 10.9-day Extrasolar Planet Transiting a Solar-type Star, „The Astrophysical Journal”, 724 (2), 2010, s. 866, DOI: 10.1088/0004-637X/724/2/866, arXiv:1005.5300 (ang.).
- ↑ a b c d e f g h HAT-P-15 w serwisie The Extrasolar Planets Encyclopaedia (ang.)
- ↑ a b c Ukraine – Approved Names. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2019-12-17. [dostęp 2021-05-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-05-11)]. (ang.).