Bitwa pod Unorycą
Bitwa pod Unorycą – walki polskiego 63 pułku piechoty z pododdziałami sowieckich 506, 507 i 505 pułków strzelców toczone nad Berezyną w okresie wojny polsko-bolszewickiej.
| Wojna polsko-bolszewicka | |||
| Czas |
12 czerwca 1920 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce |
pod Unorycą | ||
| Terytorium | |||
| Wynik |
zwycięstwo Polaków | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Przebieg działań
edytujSytuacja ogólna
edytuj14 maja 1920 ruszyła sowiecka ofensywa wojsk Frontu Zachodniego Michaiła Tuchaczewskiego[1]. 15 Armia Augusta Korka i Grupa Północna Jewgienija Siergiejewa uderzyły na pozycje oddziałów polskich 8 Dywizji Piechoty i 1 Dywizji Litewsko-Białoruskiej w ogólnym kierunku na Głębokie. Wykonująca uderzenie pomocnicze 16 Armia Nikołaja Sołłohuba[2] zaatakowała oddziały 4 Armii gen. Stanisława Szeptyckiego i podjęła próbę sforsowania Berezyny pod Murawą[a] i Żukowcem[b] oraz pod Żarnówkami[c] i Niehoniczami[d][3][4]. Wobec skomplikowanej sytuacji operacyjnej, 23 maja rozpoczął się ogólny odwrót wojsk polskich w kierunku zachodnim[5]. Po zatrzymaniu sowieckiej ofensywy Armia Rezerwowa gen. Kazimierza Sosnkowskiego, przy współudziale oddziałów 1. i 4 Armii, zepchnęła przeciwnika na linię rzek Auta i górna Berezyna. W pierwszej dekadzie czerwca front polsko-sowiecki na Białorusi ustabilizował się.
Działania pod Unorycą
edytujW ostatniej fazie polskiej kontrofensywy nad Berezyną 63 pułk piechoty rozmieścił swoje pododdziały w okolicach ujścia Berezyny do Dniepru. W swoim rejonie obrony obsadził brzeg obu rzek placówkami w sile jednego–dwóch plutonów każda[6].
Nocą z 11 na 12 czerwca około 600-osobowy sowiecki oddział wypadowy złożony z żołnierzy 506, 507 i 505 pułku strzelców przeprawił się przez Dniepr w kolanie rzeki, między wioskami Unoryca i Ozierszczyzna i uderzył na placówkę 11 kompanii 63 pułku piechoty[6]. Placówka wycofała się do Unorycy, gdzie kwaterowały dwa odwodowe plutony kompanii wraz z jej dowódcą ppor. Langem[7]. Kompania już całością sił zorganizowała obronę wioski, by nie dopuścić przeciwnika do przecięcia traktu Horwal – Rzeczyca stanowiącego główną oś zaopatrzenia dla oddziałów 15 Wielkopolskiej Dywizji Piechoty[6]. Dowódca III/63 pp ppor. Franciszek Sierocki wzmocnił obronę Unorycy swoimi odwodami[8]. Były to trzy plutony piechoty, pluton ckm oraz 4 bateria 7 pułku artylerii polowej. Wykorzystując opieszałe działanie sowieckiego oddziału wypadowego, por. Lange na czele wszystkich zgrupowanych w Unorycy pododdziałów przeszedł do natarcia. Po słabym oporze część źle dowodzonego oddziału sowieckiego wycofała się za Dniepr, a większość rozpoczęła odwrót wzdłuż prawego brzegu rzeki na Rzeczycę[9]. Pod Ozierszczyzną Sowieci trafili na stanowiska 10 kompanii 22 pułku piechoty. Część z nich poddała się, a część próbowała przepłynąć Dniepr. Oddział sowiecki został w większości zniszczony[10][6]. Obok podporucznika Langego w walce odznaczył się specjalnie chorąży Józef Jasiński z kompanii szturmowej 63 pp[11].
Bilans walk
edytujPod Unorycą III batalion 63 pułku piechoty we współdziałaniu z kompanią 22 pułku piechoty pokonał o wiele liczniejszą sowiecką grupę wypadową. Polacy wzięli około 150 jeńców i zdobyli trzy ckm-y. Straty własne: dwóch poległych, dwunastu rannych i jeden zaginiony[11][6].
Uwagi
edytuj- ↑ Obecnie Мурава, rejon berezyński.
- ↑ Żukowiec, nad rzeką Berezyną, gm. Dymitrowicze, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIV: Worowo – Żyżyn, Warszawa 1895, s. 847., obecnie Жукавец, rejon berezyński.
- ↑ Żarnówki, wś przy ujściu rzeki Żarnówki do Berezyny, powiat ihumeński, gm. Pohost, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 626., obecnie Жорнаўка, rejon berezyński.
- ↑ Niehnicze ob. Niehoncze, powiat ihumeński, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 76., obecnie Нягонічы, rejon berezyński.
Przypisy
edytuj- ↑ Wysocki (red.) 2005 ↓, s. 33.
- ↑ Cisek, Paduszek i Rawski 2010 ↓, s. 42.
- ↑ Odziemkowski 2004 ↓, s. 33.
- ↑ Odziemkowski 2004 ↓, s. 45.
- ↑ Wysocki (red.) 2005 ↓, s. 34.
- ↑ a b c d e Odziemkowski 2004 ↓, s. 422.
- ↑ Tomaszewski 1929 ↓, s. 16.
- ↑ Tomaszewski 1929 ↓, s. 17.
- ↑ Kowalczewski 1930 ↓, s. 42.
- ↑ Kowalczewski 1930 ↓, s. 43.
- ↑ a b Tomaszewski 1929 ↓, s. 18.
Bibliografia
edytuj- Janusz Cisek, Konrad Paduszek, Tadeusz Rawski: Wojna polsko-sowiecka 1919–1921. Warszawa: Wojskowe Centrum Edukacji Obywatelskiej, 2010.
- Bronisław Kowalczewski: Zarys historii wojennej 22-go pułku piechoty. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1930, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Janusz Odziemkowski: Leksykon wojny polsko – rosyjskiej 1919 – 1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8.
- Aleksander Tomaszewski: Zarys historji wojennej 63-go toruńskiego pułku piechoty. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Wiesław Wysocki (red.): Szlakiem oręża polskiego; vademecum miejsc walk i budowli obronnych. T. 2, „Poza granicami współczesnej Polski”. Warszawa: Wydawnictwo „Gamb”, 2005. ISBN 83-7399-050-X.