Anna Hyatt Huntington
Anna Hyatt Huntington (ur. jako Anna Vaughn Hyatt 10 marca 1876 w Cambridge, Stany Zjednoczone, zm. 4 października 1973 w Redding, Stany Zjednoczone) – amerykańska rzeźbiarka, najbardziej znana z figur przedstawiających zwierzęta oraz z posągów jeździeckich. Członkini National Academy of Design, National Sculpture Society i Academy of Arts and Letters.
 Anna Hyatt Huntington | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość |
amerykańska |
| Dziedzina sztuki | |
| Epoka | |
| Muzeum artysty |
Syracuse University Art Galleries |
| Ważne dzieła | |
| |
Życiorys
edytujAnna Vaughn Hyatt urodziła się jako młodsza córka Audelli Beebe Hyatt i wybitnego paleontologa i zoologa Alpheusa Hyatta, profesora zoologii Massachusetts Institute of Technology i Boston University. Profesja i zainteresowania ojca wywarły wpływ na córkę sprawiając, że Anna Hyatt dorastała obserwując naturę oraz zachowania i zwyczaje zwierząt. Jako obserwatorka zwierząt szczególnie polubiła konie, fascynując się nimi od wczesnych lat. Zainteresowania te sprawiły, że wcześnie odkryła swoje powołanie, rzeźbiarstwo; przełomowym momentem, decydującym o zajęciu się tą dziedziną sztuki okazał się udany model psa, o wykonanie którego zwróciła się do niej starsza siostra, również rzeźbiarka. Ona też udzieliła jej pierwszych lekcji[1].
W 1898 roku Anna Vaughn Hyatt studiowała przez krótki okres w Bostonie pod kierunkiem Henry'ego Hudsona Kidsona[2]. W tym samym roku zaczęła wystawiać swoje prace[3]. Po 1900 roku swoje prace sprzedawała za pośrednictwem bostońskiego domu towarowego Shreve, Crump & Low. W 1902 roku wystawiła 25 posążków zwierząt w Boston Art Club. Po śmierci ojca w tym samym roku obie z matką przeprowadziły się do Nowego Jorku, gdzie w Bronx Zoo Anna rysowała zwierzęta[2].
W 1902 roku Anna Hyatt przez krótki okres studiowała pod kierunkiem H.E. Kitsena w Art Students League w Nowym Jorku, otrzymując pochlebne słowa krytyki ze strony Gutzona Borgluma. Studiowała między innymi z takimi artystami jak: Hermon Atkins MacNeil, George Grey Barnard, Gertrude Vanderbilt Whitney i Malvina Hoffman. Po 1906 roku zdobyła rozgłos jako znakomita rzeźbiarka zwierząt[3].
W latach 1903–1906 Anna Hyatt miała wspólną pracownię z rzeźbiarką Abastenią St. Leger Eberle. Obie pracowały razem nad rzeźbami przedstawiającymi zwierzęta, modelowanymi przez Annę i rzeźbionymi przez Abastenię. Ich rzeźba Mężczyźni i byk (1904, zniszczona) zdobyła brązowy medal na wystawie Louisiana Purchase Exhibition w Saint Louis. Inna ich rzeźba, Chłopiec i koza podczas zabawy (1905, zniszczona) została pokazana w 1905 roku na wystawie zorganizowanej przez Society of American Artists[2].
Po 1906 roku Anna Hyatt zdobyła rozgłos jako znakomita rzeźbiarka zwierząt. W latach 1906–1908 mieszkała w Europie. Ponownie udała się tam w 1910 roku zdobywając wyróżnienie za gipsowy model Joanny d’Arc. Później powróciła do Ameryki, gdzie zrealizowała wiele zamówień, kilka rzeźb monumentalnych, takich jak Joanna d'Arc (1915), znajdująca się przy Riverside Drive w Nowym Jorku. W 1923 roku została żoną (drugą z kolei) Archera Miltona Huntingtona. Archer Huntington żywo interesował się sztuką, szczególnie hiszpańską oraz kulturą, zachęcając do dzielenia swych zainteresowań również żonę. Pomimo długiej walki z gruźlicą rozpoczętej w 1927 roku, Anna Hyatt Huntington nadal aktywnie rzeźbiła i wystawiała swoje prace[3].
W 1931 roku Huntingtonowie założyli w Murrells Inlet w stanie Karolina Południowa rezerwat przyrody i ogród rzeźby Brookgreen Gardens, w którym wystawiono kilkaset amerykańskich rzeźb z XIX i pierwszych dekad XX wieku; wśród nich znalazły się liczne prace Anny Hyatt Huntington, jak Diana na polowaniu z 1922 roku, za którą National Academy of Design przyznała jej w tym samym roku Saltus Medal i przyjęła w poczet swoich członków. W 1940 roku Huntingtonowie przekazali w darze Akademii własną rezydencję przy Fifth Avenue[2].
Oboje bardzo interesowali się ekologią i ochroną dzikiej przyrody. Kierując się tymi względami przekazali 5 200 ha terenów leśnych w Adirondack jako darowiznę na rzecz State University of New York College of Environmental Science and Forestry. Później dodali jeszcze 800 ha[4].
Sam Archer Milton Huntington założył w 1904 roku w Nowym Jorku Hispanic Society of America, którą to organizację aktywnie wspierała Anna oraz, w 1930 roku, Mariner's Museum w Newport News w stanie Wirginia[3]. W 1932 roku Anna Huntington została, jako pierwsza kobieta, członkinią Academy of Arts and Letters. W 1936 roku Akademia zorganizowała na jej cześć pamiątkową wystawę[2].
W 1937 roku Huntingtonowie przenieśli się z Nowego Jorku do Haverstraw, a w 1940 roku osiedli na farmie w pobliżu Bethel, w stanie Connecticut. Tu Anna Huntington zainteresowała się chartami szkockimi i ich hodowlą, zdobywając również w tej dziedzinie szereg nagród, choć jej głównym zajęciem była nadal działalność artystyczna. W 1972 roku choroba zmusiła ją do zaprzestania pracy; wkrótce potem, w 1973 roku artystka zmarła[3]. Pochowana została na Woodlawn Cemetery[5] (Bronx, Nowy Jork).
Twórczość
edytuj
Działalność artystyczna Anny Hyatt Huntington rozciąga się na przestrzeni siedemdziesięciu lat. Jej ogólne podejście do rzeźby było kontynuacją tradycji francuskiego naturalizmu, reprezentowanego przez takich twórców jak: Emmanuel Frémiet, Antoine-Louis Barye i Alexandre Falguière. Mimo że ulubionymi tematami artystki były zwierzęta, zarówno dzikie jak i domowe, tworzyła ona również popiersia portretowe oraz pełne wigoru studia postaci ludzkich[6].
Szczególnie dobrze znane są heroiczne, jeździeckie posągi Anny Hyatt Huntington, w tym Cyd (wykonany dla Sewilli w 1927 roku, którego repliki obecne są w kilku miejscach, w tym w Hispanic Society of America w Nowym Jorku[2]), Młody Andrew Jackson (Andrew Jackson State Park, Lancaster, Karolina Południowa), Generał Israel Putnam (Putnam Memorial Park, Redding, Connecticut) i Niosący pochodnię (Ciudad Universitaria, Madryt). Jej ostatnią wielką rzeźbą przedstawiającą jeźdźca był konny pomnik kubańskiego działacza narodowego José Martí, stojący w nowojorskim Central Parku; prace nad tym dziełem artystka rozpoczęła w połowie lat 50., ale z powodu napiętych stosunków między Stanami Zjednoczonymi a Kubą został on odsłonięty dopiero w 1965 roku[3].
Nagrody i odznaczenia
edytujAnna Huntington otrzymała w ciągu swojej kariery wiele nagród i wyróżnień, w tym:
- 1915 – srebrny medal na San Francisco Exposition[3];
- 1917 – złoty medal w Filadelfii[3];
- 1920 – Saltus Medal for Merit National Academy of Design za model Joanny d'Arc[7];
- 1922 – Saltus Medal for Merit National Academy of Design za Dianę na polowaniu[7][2];
- 1922 – Legia Honorowa[6];
- 1928 – Julia A. Shaw Memorial Prize National Academy of Design za Walczącego byka[7];
- 1929 – Order (Wielki Krzyż) Alfonsa XII[6];
- 1930 – złoty medal American Academy of Arts and Letters[6];
- Medal of Honor National Sculpture Society[6];
- 1948 – Elizabeth N. Watrous Gold Medal National Academy of Design za Don Kichota[7];
- 1958 – Elizabeth N. Watrous Gold Medal National Academy of Design za Igrające młode klacze[7];
- 1958 – Unión de Mujeres Americanas wybrała Annę Hyatt Huntington „Woman of the Americas” („Kobietą [obu] Ameryk”)[6];
- 1960 – Who's Who in America wybrał Annę Hyatt Huntington „Outstanding Woman of 1960” („Wybitną kobietą roku 1960”)[6].
Członkostwo
edytujAnna Huntington była członkinią Amerykańskiej Akademii Sztuki i Literatury, National Academy of Design i National Sculpture Society[3].
Zbiory
edytujPrace Anny Hyatt Huntington znajdują się w zbiorach ponad 200 amerykańskich muzeów oraz w parkach i ogrodach na całym świecie. W Stanach Zjednoczonych największy zbiór jej rzeźb znajduje się w zbiorach Syracuse University. Pierwsze swoje dzieło, rzeźbę z brązu Diana z łukiem i psem[a], artystka przekazała tej uczelni jeszcze w latach 30. Kolejne darowizny miały miejsce w latach 60.; były wśród nich popiersia Don Kichota i figurki jeźdźców[8].
W 1974 roku, już po śmierci Anny Hyatt Huntington, Syracuse University otrzymał darowiznę, składającą się z 6 wielkowymiarowych rzeźb jej autorstwa oraz dużej ilości mniejszych rzeźb, wykonanych przez nią z brązu, aluminium, kamienia, gipsu i gliny. Największą z rzeźb wielkowymiarowych jest mierzący 4,2 m wysokości posąg Abe Lincoln na koniu (1963), ustawiony w listopadzie 1974 roku na terenie głównego kampusu State University of New York College of Environmental Science and Forestry, gdzie znajduje się na zasadzie wypożyczenia stałego z Syracuse University. Pozostałe rzeźby wielkowymiarowe to: L’Orage, Św. Franciszek z Asyżu, Joanna d'Arc (replika z brązu), Ojciec Cañas i Collis Potter Huntington[9].
Dokumentacja Anny Hyatt Huntington (korespondencja, rękopisy, fotografie, katalogi, materiały drukowane) znajduje się w zbiorach Syracuse University[3] oraz w Archives of American Art[10].
Uwagi
edytuj- ↑ Znaną też jako Diana na polowaniu.
Przypisy
edytuj- ↑ Eden 1975a ↓, s. 4–5.
- ↑ a b c d e f g Tolles 1999 ↓, s. 600.
- ↑ a b c d e f g h i j Syracuse University Libraries: Anna Hyatt Huntington Papers. An inventory of her papers at Syracuse University. library.syr.edu. [dostęp 2014-08-12]. (ang.).
- ↑ Eden 1975b ↓, s. 15.
- ↑ Find a Grave: Anna Vaughn Hyatt Huntington. www.findagrave.com. [dostęp 2014-08-12]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Eden 1975b ↓, s. 13.
- ↑ a b c d e National Academy of Design: Artists & Architects. Anna Hyatt Huntington 1876-1973. www.nationalacademy.org. [dostęp 2014-08-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-07-28)]. (ang.).
- ↑ Eden 1975b ↓, s. 15–16.
- ↑ Eden 1975b ↓, s. 17.
- ↑ Archives of American Art: Anna Hyatt-Huntington papers, 1902-1967. www.aaa.si.edu. [dostęp 2014-08-12]. (ang.).
Bibliografia
edytuj- Myrna Garvey Eden. The Significance of the Equestrian Monument "Joan of Arc" in the Artistic Development of Anna Hyatt Huntington. „The Courier”. Nr 4. XII, 1975. Syracuse University. (ang.).
- Myrna Garvey Eden. The Sculpture of Anna Hyatt Huntington in the Syracuse University Art Collection. „The Courier”. Nr 4. XII, 1975. Syracuse University. (ang.).
- Thayer Tolles: American Sculpture in the Metropolitan Museum of Art: Volume II. A catalogue of works by artists born between 1865 and 1885. New York: Metropolitan Museum of Art, 1999. ISBN 0-87099-923-0. (ang.).