Zenon Komender
Zenon Komender, ps. Wacław Tomczyński, Zaremba, Dobosz (ur. 21 października 1923 w Częstochowie, zm. 12 kwietnia 1993 w Warszawie) – polski mechanik, ekonomista, polityk, publicysta. Zastępca przewodniczącego Rady Państwa (1985–1989), wiceprezes Rady Ministrów (1982–1985), minister handlu wewnętrznego i usług (1981–1982), poseł na Sejm PRL V, VI, VII, VIII i IX kadencji, uczestnik obrad Okrągłego Stołu.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
21 października 1923 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
12 kwietnia 1993 |
| Zastępca przewodniczącego Rady Państwa | |
| Okres |
od 6 listopada 1985 |
| Przynależność polityczna | |
| Wiceprezes Rady Ministrów | |
| Okres |
od 21 lipca 1982 |
| Przynależność polityczna | |
| Minister handlu wewnętrznego i usług | |
| Okres |
od 31 października 1981 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
      
| |
Życiorys
edytuj
Podczas II wojny światowej należał do Szarych Szeregów, był też żołnierzem Narodowej Organizacji Wojskowej i ZWZ-AK, w latach 1944–1945 więziony przez władze Związku Radzieckiego. Po powrocie do Polski studiował na Politechnice Wrocławskiej. W 1946 roku został aresztowany za działalność w konspiracyjnym Stronnictwie Narodowym i skazany na 9 lat więzienia. Po odbyciu kary, w okresie 1953–1956 pracował w przedsiębiorstwach budowlanych na Wybrzeżu Gdańskim; w latach 1962–1981 sprawował kierownicze funkcje w Zjednoczonych Zespołach Gospodarczych Inco-Veritas. Od 1956 działał w Stowarzyszeniu „Pax”, od 1965 wchodził w skład prezydium zarządu głównego, w latach 1956–1962 był szefem organizacji wojewódzkich w Katowicach i Gdańsku, w latach 1980–1982 wiceprzewodniczącym, następnie do 1989 przewodniczącym zarządu głównego[1].
Od 1981 do 1982 był ministrem handlu wewnętrznego i usług (w 1982 członkiem Prezydium Rządu); w latach 1982–1985 wicepremierem, w okresie 1982–1986 przewodniczył Radzie ds. Rodziny przy Radzie Ministrów. W latach 1985–1989 zajmował stanowisko zastępcy przewodniczącego Rady Państwa. Od 1969 do 1989 sprawował mandat posła na Sejm PRL V, VI, VII, VIII i IX kadencji. W latach 1982–1989 był przewodniczącym Koła Poselskiego „Pax” (w Sejmie VIII i IX kadencji). Członek Prezydium Tymczasowej Rady Krajowej Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego w 1982[2].
W 1983 wybrany na wiceprzewodniczącego Krajowej Rady Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej. W latach 1983–1988 przewodniczący Rady Obywatelskiej Budowy Pomnika Szpitala Centrum Zdrowia Matki Polki[3]. W latach 1986–1988 członek prezydium Społecznego Komitetu Odnowy Starego Miasta Zamościa[4]. W latach 1988–1990 wchodził w skład Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa[5], od 1989 przewodniczył działającej przy tej radzie Komisji ds. Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Stalinowskich. Uczestniczył w obradach Okrągłego Stołu. Pochowany na cmentarzu Bródnowskim w Warszawie (kwatera 35K-1-25).
- Order Sztandaru Pracy II klasy
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- Złoty Krzyż Zasługi
- Medal 30-lecia Polski Ludowej
- Złoty Order „Gwiazda Przyjaźni między Narodami” (Niemiecka Republika Demokratyczna, 1983)[7]
- Order Przyjaźni (Czechosłowacja, 1988)[8]
Publikacje
edytuj- O program rozwoju społeczno-ekonomicznego, Warszawa 1970
- Pracą pokoleń, Warszawa 1977
- Refleksje nad przebytą drogą, Warszawa 1986
- Zgodnie z realiami, t. 1. Wybór publicystyki społeczno-gospodarczej, lata 1959–1970, Warszawa 1988
Przypisy
edytuj- ↑ Plany pracy Departamentu IV MSW. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2007, s. 269. ISBN 978-83-60464-30-4.
- ↑ „Dziennik Polski”, r. XXXVIII, nr 223 (11 807), Kraków, 20 grudnia 1982, s. 2.
- ↑ „Dziennik Łódzki”, nr 104 (10320), 27–29 maja 1983, s. 5.
- ↑ Andrzej Kędziora, Społeczny Komitet Odnowy Starego Miasta, Zamościopedia, 26 października 2014.
- ↑ Skład Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa 1988–2011. radaopwim.gov.pl.
- ↑ Profil na stronie Biblioteki Sejmowej.
- ↑ Odznaczenie NRD dla Z. Komendera, „Dziennik Bałtycki”, nr 218, 25 października 1983, s. 2.
- ↑ Seznamy nositelů státních vyznamenání [online], Archív KPR (cz.).