Sziwa Asar be-Tamuz
Sziwa Asar be-Tam(m)uz[1] (hebr. שבעה עשר בתמוז, dosł. „siedemnasty tamuz”[2]; jid. שבֿעה־עשׂר־בתּמוז Sziwoser-betamez) – post, obowiązujący Żydów w siedemnastym dniu miesiąca tamuz i rozpoczynający trzytygodniową żałobę trwającą do święta Tisza be-Aw[1].
Post ten, zachowywany od wschodu do zachodu słońca, ma upamiętniać wyłom w murach Jerozolimy, dokonany przez Babilończyków po osiemnastu miesiącach oblegania miasta przez Nabuchodonozora II. Nastąpiło to w 586 r. p.n.e. i doprowadziło ostatecznie do zburzenia Pierwszej Świątyni[1][2]. Zgodnie z Biblią, wyłomu tego dokonano w dziewiątym dniu miesiąca tamuz (Księga Jeremiasza 52, 6–7[3]), jednak według Talmudu jest to błędna data, która pojawiła się w wyniku zamętu po zburzeniu Pierwszej Świątyni[2].
Dzień 17 tamuz łączony jest także z innymi nieszczęśliwymi wydarzeniami w historii Żydów[1][2]:
- W 70 r. n.e. rzymskie wojska Tytusa oblegające Jerozolimę dokonały wyłomu w murach miasta, co doprowadziło do zburzenia Drugiej Świątyni.
- Według tradycji talmudycznej w tym dniu roku Mojżesz potłukł tablice przymierza, a także na ten dzień przypadł koniec składania porannych i wieczornych ofiar w Świątyni Jerozolimskiej.
Po nadejściu Mesjasza dzień postu Sziwa Asar be-Tamuz ma się zamienić w radosne święto[2].
Przypisy
edytujBibliografia
edytuj- Magdalena Bendowska: Sziwa Asar be-Tam(m)uz. W: Polski słownik judaistyczny. Dzieje – kultura – religia – ludzie. Oprac. Zofia Borzymińska i Rafał Żebrowski. T. 2: L–Ż. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2003, s. 632, seria: Słowniki. ISBN 83-7255-175-8. [dostęp 2022-03-21].
- Tamuz, siedemnasty. W: Alan Unterman: Encyklopedia tradycji i legend żydowskich. Tłum. Olga Zienkiewicz. Wyd. czwarte. Warszawa: Książka i Wiedza, 2003, s. 284. ISBN 83-05-13302-8.