Piromorfit

Piromorfit
	Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny	Pb5 [Cl/(PO4)3]; fosforan ołowiu
Twardość w skali Mohsa	3,5-4
Przełam	nierówny,; muszlowy
Łupliwość	brak
Układ krystalograficzny	heksagonalny
Gęstość	6,7–7 g/cm³
	Właściwości optyczne
Barwa	zielona, żółtawa, brunatna,; rzadko:; bezbarwna, biała
Rysa	biała
Połysk	tłusty,; diamentowy
	Multimedia w Wikimedia Commons

Piromorfit (pyromorfit) – minerał z gromady fosforanów. Należy do grupy minerałów rzadkich, rozpowszechnionych tylko w niektórych rejonach Ziemi.

Nazwa pochodzi od gr. pyr = ogień i morphe = postać, forma, kształt.

Charakterystyka

Właściwości

Zazwyczaj tworzy kryształy o pokroju słupa heksagonalnego zakończonego bipiramidą, niekiedy kryształy mają zarysy beczułkowate. Występuje w skupieniach ziarnistych, pręcikowych, promienistych, naskorupieniach. Jest kruchy i przezroczysty, czasami bywa czerwony lub pomarańczowy (domieszki tlenku chromu). Jest izostrukturalny (izomorficzny) z mimetezytem, apatytem, wanadynitem. Często tworzy pseudomorfozy po galenie i cerusycie. Minerał ogrzany w płomieniach ognia zachowuje swój pierwotny kształt.

Występowanie

Powstaje jako minerał wtórny w strefie utleniania kruszców ołowiu.

Miejsca występowania:

Na świecie: Rosja, Kazachstan, Australia, USA, Kanada, Niemcy, Słowacja, Wielka Brytania, Włochy.

W Polsce: został znaleziony w kopalniach cynku i ołowiu koło Bytomia oraz na Dolnym Śląsku – Góry Sowie, Góry Kaczawskie.

Zastosowanie

ma znaczenie naukowe – wskaźnik kruszcowych złóż ołowiu,
cenny dla kolekcjonerów,
ruda ołowiu zawiera 75% Pb.

Bibliografia

Leksykon Przyrodniczy - Minerały i kamienie szlachetne, „Horyzont”, 2002 r.
J. Parafiniuk: Minerały systematyczny katalog 2004, TG ”Spirifer”, W-wa 2005
A. Bolewski: Mineralogia szczegółowa, Wyd. Geolog., 1965 r.
O. Medenbach, C. Sussieck-Fornefeld: Minerały, „Świat Książki”, 1996 r.
W. Schumann: Minerały świata, O. Wyd. ”Alma - Press”, 2003 r.