Państwo nowobabilońskie

Państwo nowobabilońskie, Chaldea – starożytne państwo na Bliskim Wschodzie, pod panowaniem dynastii chaldejskiej, ze stolicą w Babilonie. Istniało w latach 626–539 p.n.e., obejmowało obszar Mezopotamii, Syrii, Palestyny, w większości pokrywającym się z obszarem Żyznego Półksiężyca.

Państwo nowobabilońskie
626–539 p.n.e
Ustrój polityczny

monarchia despotyczna

Stolica

Babilon

Data powstania

626 p.n.e.

Data likwidacji

539 p.n.e.

Władca

Baltazar

Mapa opisywanego kraju
Chaldea – kolor ciemnozielony
brak współrzędnych

Historia

edytuj

Powstanie państwa

edytuj
Zobacz też: Bunt Chaldejczyków.

Po wiekach zależności Babilonii od Asyrii i ciągłego napływu plemion chaldejskich wytworzyła się w Babilonie nowa sytuacja polityczna. Śmierć Aszurbanipala i rozprężenie w asyryjskim imperium umożliwiła Chaldejczykowi Nabopolassarowi (626605 p.n.e.) przechwycenie władzy w Babilonie w 626 p.n.e. Zapoczątkował tym samym panowanie dynastii chaldejskiej i odrodzenie polityczne, militarne i gospodarcze Babilonii.

Umacnianie i rozkwit państwowości

edytuj

Nabopolassar sprzymierzył się z Medami w r. 614 p.n.e. i w latach 612 p.n.e. (zburzenie Niniwy i Kalchu) i 610 p.n.e. (Zdobycie Harranu) dokonał systematycznego podboju odwiecznego wroga – Asyrii. Dzieło likwidacji resztek sił asyryjskich i sprzymierzonych z nimi Egipcjan powierzone zostało synowi i następcy króla, Nabuchodonozorowi II, który w bitwie pod Karkemisz w 605 p.n.e. pokonał faraona Necho II. Dzięki temu zwycięstwu możliwy stał się podbój Syrii, Fenicji i Judei. Jednak był on utrudniony przez Egipcjan, którzy nieustannie podburzali te kraje do oporu przeciw Babilończykom. W celu przeciwdziałania temu, Nabuchodonozor II wyprawił się do Egiptu, jednak w delcie Nilu nie odniósł większych sukcesów. Powiodło się za to ze sprzymierzeńcami faraona, bowiem Tyr po 13 latach oblężenia skapitulował, a Jerozolima w latach 598 i 587 p.n.e. została zdobyta. Ludność Judei została w tym czasie uprowadzona w niewolę babilońską.

Wielkie przedsięwzięcia budowlane

edytuj
 
Brama Isztar

Za panowania Nabuchodonozora II (605562 p.n.e.) państwo nowobabilońskie osiągnęło apogeum swojej potęgi militarnej. Władca ten baczną uwagę zwrócił na gospodarkę, a dochody płynące z wojen umożliwiły mu podjęcie szeregu śmiałych i monumentalnych prac budowlanych w stolicy kraju, Babilonie. Miasto zostało otoczone podwójnym pasem murów, odbudowano ziggurat Etemenanki (jak podaje Herodot, wysoki na 90 metrów) i glazurowaną na niebiesko bramę Isztar. Powstały wiszące ogrody. Władca widział zagrożenie płynące ze strony plemion irańskich dlatego wybudował system umocnień między Eufratem a Tygrysem.

Osłabienie państwa i perski podbój

edytuj

Następcy Nabuchodonozora byli władcami nieudolnymi i słabymi. Po śmierci Labaszi-Marduka, wnuka Nabuchodonozora, tron objął Nabonid (556–539 p.n.e.), niespokrewniony z dynastią chaldejską. Ten ostatni władca babiloński faworyzował boga księżyca Sina, co spowodowało konflikt z kapłanami Marduka, którzy obawiali się utraty dochodów dla swoich świątyń. Nabonid bowiem dążył do ożywienia szlaków handlowych wiodących na północ do Harranu, a przebywając w oazie Tema w Arabii chciał wyznaczyć nowe tereny ekspansji gospodarczej Babilonii, co nie spotkało się ze zrozumieniem w kręgach kapłaństwa. Tę trudną sytuację wewnętrzną wyzyskał młody władca perski Cyrus II, który w 539 r. p.n.e. uderzył na Babilonię. Pod nieobecność starego króla obroną kraju kierował jego syn Bel-szar-usur (Baltazar), jednak został pobity pod Opis[potrzebny przypis]. Sam Babilon został zajęty bez walki, bowiem kapłani Marduka otworzyli bramy przed Persami dowodzonymi przez Gobryasza.[potrzebny przypis] W ten sposób zlikwidowane zostało ostatnie semickie państwo starożytnej Mezopotamii.

Władcy państwa nowobabilońskiego (dynastia chaldejska)

edytuj

Imiona władców pogrubiono. Przytoczone daty oznaczają okres panowania (nie życia).

 
Nabopolassar
Nabopalasar
626–605 p.n.e.
 
 
 
 
 
Nabu-kudurri-usur
Nabuchodonozor II
605–562 p.n.e.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Amel-Marduk
Amil-Marduk
562–560 p.n.e.
 
Nergal-szarra-usur
Neriglissar
Nergalszarezer
560–556 p.n.e.
 
Kaszaja
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Labaszi-Marduk
556/555 p.n.e.
Nabu-balassu-iqbi
 
Adda-guppi'
Hadad-happe
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Nabu-na’id
Nabonid
556/555–539 p.n.e.
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Bel-szar-usur
Baltazar
 
En-nigaldi-Nanna
En-ningaldi-Nanna