Wikipedia

Mátyás Tóth

Mátyás Tóth (rum. Mihai Toth, szw. Mattias Toth, ur. 1 kwietnia 1918 w Békés, zm. 12 lutego 2002 w Halmstad) – węgierski piłkarz występujący na pozycji napastnika, reprezentant Węgier (1939–1948) i Rumunii (1946), trener piłkarski.

Mátyás Tóth
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

1 kwietnia 1918
Békés

Data i miejsce śmierci

12 lutego 2002
Halmstad

Obywatelstwo

węgierskie, szwedzkie

Wzrost

168 cm

Pozycja

lewy napastnik

Kariera juniorska
Lata Klub
1935–1936 Csabai AC
Kariera seniorska[a]
Lata Klub Wyst. Gole
1936–1941 Újpest FC 65 (21)
1938–1939 → Phöbus FC (wyp.) 24 (9)
1941–1944 Nagyváradi AC 89 (40)
1944 Vasas SC 9 (6)
1945–1946 Carmen Bukareszt 0 (0)
1946–1947 ITA Arad 24 (13)
1947–1949 Vasas SC 44 (9)
W sumie: 255 (98)
Kariera reprezentacyjna
Lata Reprezentacja Wyst. Gole
1939–1948  Węgry 16 (6)
1940–1941 Węgry B 3 (1)
1946  Rumunia 2 (1)
W sumie: 21 (8)
Kariera trenerska
Lata Drużyna
1951–1955 Köpings IS
1956 Örnsköldsvik FC
1957–1959 Bodens BK
1960 IFK Eskilstuna
1961–1962 IK Oddevold
1962–1963 Mo-Domsjö IF
1963–1964 IFK Mora
1964–1965 IS Halmia
  1. ↑ Uwzględniono wyłącznie rozgrywki ligowe.
Multimedia w Wikimedia Commons

Kariera klubowa

edytuj

Mátyás Tóth grę w piłkę nożną rozpoczął w wieku 14 lat[1]. W 1935 roku został graczem Csabai AC z Békéscsaby, z którym występował w nieoficjalnych rozgrywkach regionalnych[1][2]. W 1936 roku przeniósł się do Újpestu FC[1][2]. W barwach tego klubu grał przez 4 sezony na poziomie NBI, z przerwą na roczne wypożyczenie do Phöbus FC, gdzie zaliczył 24 spotkania[1]. W połowie 1941 roku został piłkarzem beniaminka węgierskiej ekstraklasy Nagyváradi AC, prowadzonego przez Francisca Rónaya[2][3]. Po drugim arbitrażu wiedeńskim klub ten został decyzją MLSz pozbawiony rumuńskiej nazwy CA Oradea i włączony do węgierskiego systemu ligowego[3][4]. Wkrótce – głównie ze względów politycznych – pojawili się w nim czołowi piłkarze ligi, m.in. Tóth, Gyula Bodola, Miklós Kovács, Gyula Lóránt czy Francisc Spielmann[1][3][4]. W sezonie 1943/44 Tóth wywalczył z Nagyváradi AC mistrzostwo Węgier, wyprzedzając o 13 punktów wicemistrza Ferencvárosi TC[1][3][4]. Był to pierwszy w 43-letniej historii NBI tytuł dla zespołu spoza Budapesztu[1][3][4].

Latem 1944 roku Tóth przeszedł do Vasas SC. Z powodu działań wojennych i wejścia Armii Czerwonej na terytorium Węgier rozgrywki przerwano we wrześniu 1944 roku[5][6]. W pierwszej rundzie sezonu 1945 (de facto rozegranego jesienią 1944[5]) Tóth zanotował 9 występów i zdobył 6 goli, po czym wiosną 1945 roku odszedł do Carmen Bukareszt, z którym grał w regionalnych rozgrywkach[1][2].

Na początku 1946 roku Mátyás Tóth został piłkarzem ITA Arad[2][7]. Do zespołu w tym okresie dołączyło także kilku jego kolegów klubowych z Nagyváradi AC, natomiast trenerem był Zoltán Opata[1][7]. Latem 1946 roku ITA Arad uzyskał prawo gry w Divizii A, którą reaktywowano po zakończeniu II wojny światowej[2][7]. 25 sierpnia 1946 Tóth zadebiutował w rumuńskiej ekstraklasie w wygranym 5:1 wyjazdowym meczu z Libertateą Oradea. W sezonie 1946/47 zdobył z ITA Arad mistrzostwo Rumunii[2][3]. Przed sezonem 1947/48 powrócił do Vasas SC[8], gdzie grał przez dwa lata, po czym z powodu reżimu komunistycznego wyemigrował do Włoch[1][2]. Otrzymał tam ofertę gry w AS Roma i S.S. Lazio, jednak z powodu jego wyjazdu MLSz nie zezwoliła mu na to[2]. Z przyczyn zdrowotnych nie kontynuował on kariery zawodniczej[2].

Kariera reprezentacyjna

edytuj

Reprezentacja Węgier

edytuj

W 1936 roku został przez selekcjonera Zoltána Opatę powołany do rezerwowego składu amatorskiej reprezentacji Węgier na Igrzyska Olimpijskie w Berlinie[1]. Wskutek braku kontuzji podstawowych graczy, Tóth nie pojechał na turniej[1]. 22 października 1939 zadebiutował w drużynie narodowej w towarzyskim meczu z Rumunią (1:1), w którym zdobył bramkę[9]. Łącznie w latach 1939–1948 rozegrał w reprezentacji 16 spotkań i strzelił 6 goli[8]. W swoim ostatnim występie przeciwko Bułgarii (0:1) pełnił funkcję kapitana zespołu.

Bramki w reprezentacji
Lp. Data Miejsce Przeciwnik Bramka Rezultat Ranga meczu 
1. 22 października 1939 Stadionul ONEF, Bukareszt   Rumunia 1:0 1:1 Mecz towarzyski
2. 12 listopada 1939 Stadion Beogradski SK, Belgrad   Jugosławia 2:0 2:0 Mecz towarzyski
3. 1 listopada 1942 Üllői úti, Budapeszt   Szwajcaria 3:0 3:0 Mecz towarzyski
4. 15 września 1943 Stadion Olimpijski, Helsinki   Finlandia 1:0 3:0 Mecz towarzyski
5. 15 września 1943 Stadion Olimpijski, Helsinki   Finlandia 3:0 3:0 Mecz towarzyski
6. 19 września 1948 Stadion Wojska Polskiego, Warszawa   Polska 5:2 6:2 Balkan Cup 1948

Reprezentacja Rumunii

edytuj

W 1946 roku, będąc graczem ITA Arad, zdecydował się przyjąć powołanie do reprezentacji Rumunii na turniej Balkan Cup 1946[10][11]. Zadebiutował 8 października 1946 w meczu z Bułgarią w Tiranie (2:2), w którym zdobył gola[12]. Oprócz tego wystąpił jeszcze w spotkaniu z Jugosławią (2:1). Łącznie rozegrał w reprezentacji Rumunii 2 mecze i strzelił 1 bramkę[10][11].

Bramki w reprezentacji
Lp. Data Miejsce Przeciwnik Bramka Rezultat Ranga meczu 
1. 8 października 1946 Stadiumi Kombëtar „Qemal Stafa”, Tirana   Bułgaria 2:2 2:2 Balkan Cup 1946

Życie prywatne

edytuj

Jego rodzice prowadzili sklep ze skórami, dzięki czemu ich syn jako jedno z nielicznych ówczesnych dzieci grał w piłkę nożną w butach[1]. Tóth zawodowo trudnił się handlem drewnem[1]. Latem 1949 roku wyemigrował do Włoch[8], gdzie próbował znaleźć angaż w AS Roma i SS Lazio, jednak nie zezwoliły na to komunistyczne władze Węgier[2]. Tóth został wkrótce po tym hospitalizowany z powodu choroby płuc[2]. Napisał wówczas po francusku list z prośbą o pomoc do Gustawa VI Adolfa, którego poznał przy okazji meczu ze Szwecją na Råsundastadion[2]. Po miesiącu otrzymał odpowiedź z pieniędzmi i biletem lotniczym do Sztokholmu. Ostatecznie osiadł on na stałe w Halmstad i założył rodzinę ze Szwedką[2]. Prowadził tamtejsze amatorskie kluby, był inicjatorem rozgrywek piłki nożnej kobiet oraz propagował resocjalizację przez sport[2].

Sukesy

edytuj
Nagyváradi AC
ITA Arad

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n Fakereskedő, de nem falábú. beol.hu. [dostęp 2023-06-04]. (węg.).
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o 70 de ani de UTA. Profesorul Dionisie Piros face portretul lui Toth III, unul din titanii primei echipe campioane. sportarad.ro. [dostęp 2023-06-04]. (rum.).
  3. ↑ a b c d e f Az első magyar vidéki bajnok: Nagyváradi AC. origo.hu. [dostęp 2023-06-04]. (węg.).
  4. ↑ a b c d Nagy(várad) Fradi-veréséből népünnepély. nemzetisport.hu. [dostęp 2023-06-04]. (węg.).
  5. ↑ a b Hungary - List of Final Tables 1941-1950. rsssf.org. [dostęp 2023-06-04]. (pol.).
  6. ↑ Nemzeti Bajnokság I - félbeszakadt 1944/1945. magyarfutball.hu. [dostęp 2023-06-04]. (węg.).
  7. ↑ a b c UTA 75: Începutul celei mai frumoase povești. sportarad.ro. [dostęp 2023-06-04]. (rum.).
  8. ↑ a b c Tóth III. Mátyás. mla.hu. [dostęp 2023-06-04]. (węg.).
  9. ↑ Romania vs Hungary international football match report. eu-football.info. [dostęp 2023-06-04]. (ang.).
  10. ↑ a b De la Avar la Tóth, 13 fotbaliști au evoluat și pentru România şi pentru Ungaria. mariustuca.ro. [dostęp 2023-06-04]. (rum.).
  11. ↑ a b Povestea celor 13 fotbalişti care au jucat pentru România şi Ungaria. jurnalul.ro. [dostęp 2023-06-04]. (rum.).
  12. ↑ Bulgaria vs Romania international football match report. eu-football.info. [dostęp 2023-06-04]. (ang.).

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Mátyás_Tóth&oldid=71442015”