Królewsko-węgierska Obrona Krajowa
Królewsko-węgierska Obrona Krajowa (węg. A Magyar királyi honvédség, niem. königlich ungarische Landwehr, potocznie honwedzi) – formacja wojskowa Krajów Korony Świętego Stefana, utworzona w 1867 roku[1]. Honvéd był jednym z czterech rodzajów sił zbrojnych Monarchii Austro-Węgierskiej, obok wspólnych wojsk lądowych (cesarska i królewska Armia), wspólnej cesarskiej i królewskiej Marynarki Wojennej oraz cesarskiej i królewskiej Obrony Krajowej.
Kraje Korony Świętego Stefana zostały podzielone na siedem dystryktów Honwedu (węg. honvéd kerületi parancsnokság, niem. Landwehrdistrikt):
- I Dystrykt w Budapeszcie,
- II Dystrykt w Segedynie,
- III Dystrykt w Koszycach,
- IV Dystrykt w Bratysławie,
- V Dystrykt w Klużu-Napoce
- VI Dystrykt w Székesfehérvár
- VII Dystrykt w Zagrzebiu[2].
Ostatni z wymienionych dystryktów obejmował autonomiczne Królestwa Chorwacji i Slawonii. Obrona krajowa w tym okręgu nazywała się Kraljevsko hrvatsko domobranstvo (niem. Kroatisch-slawonische Landwehr, węg. Horvát-szlavon Honvédség)[2].
W 1914 roku królewsko-węgierska Obrona Krajowa składała się z 32 pułków piechoty zorganizowanych w dwie dywizje piechoty (20 i 41) oraz dwanaście samodzielnych brygad piechoty[3]}. W czasie mobilizacji zostało utworzonych kolejnych sześć dywizji piechoty, dla których numery były zastrzeżone już w czasie pokoju (23, 37-40 i 42)[4]. W skład tych dywizji weszły wszystkie samodzielne brygady.
| Dywizja piechoty | Brygada piechoty | Pułki piechoty | |
|---|---|---|---|
| 20 Dywizja Piechoty Honwedu w Oradei (węg. Nagyvárad)
(węg. 20. honvéd gyaloghadosztály parancsnokság) |
39 Brygada Piechoty Honwedu w Oradei (węg. Nagyvárad)
(węg. 39. honvéd gyalogdandár) |
3 Pułk Piechoty Honwedu | 4 Pułk Piechoty Honwedu |
| 40 Brygada Piechoty Honwedu w Satu Mare (węg. Szatmár-Németi)
(węg. 40. honvéd gyalogdandár) |
12 Pułk Piechoty Honwedu | 32 Pułk Piechoty Honwedu | |
| 23 Dywizja Piechoty Honwedu
(węg. 23. honvéd gyaloghadosztály parancsnokság) |
45 Brygada Piechoty Honwedu | 2 Pułk Piechoty Honwedu | 5 Pułk Piechoty Honwedu |
| 46 Brygada Piechoty Honwedu | 7 Pułk Piechoty Honwedu | 8 Pułk Piechoty Honwedu | |
| 37 Dywizja Piechoty Honwedu
(węg. 37. honvéd gyaloghadosztály parancsnokság) |
73 Brygada Piechoty Honwedu | 13 Pułk Piechoty Honwedu | 18 Pułk Piechoty Honwedu |
| 74 Brygada Piechoty Honwedu | 14 Pułk Piechoty Honwedu | 15 Pułk Piechoty Honwedu | |
| 38 Dywizja Piechoty Honwedu
(węg. 38. honvéd gyaloghadosztály parancsnokság) |
75 Brygada Piechoty Honwedu | 21 Pułk Piechoty Honwedu | 22 Pułk Piechoty Honwedu |
| 76 Brygada Piechoty Honwedu | 23 Pułk Piechoty Honwedu | 24 Pułk Piechoty Honwedu | |
| 39 Dywizja Piechoty Honwedu
(węg. 39. honvéd gyaloghadosztály parancsnokság) |
77 Brygada Piechoty Honwedu | 9 Pułk Piechoty Honwedu | 11 Pułk Piechoty Honwedu |
| 78 Brygada Piechoty Honwedu | 10 Pułk Piechoty Honwedu | 16 Pułk Piechoty Honwedu | |
| 40 Dywizja Piechoty Honwedu
(węg. 40. honvéd gyaloghadosztály parancsnokság) |
79 Brygada Piechoty Honwedu | 29 Pułk Piechoty Honwedu | 30 Pułk Piechoty Honwedu |
| 80 Brygada Piechoty Honwedu | 6 Pułk Piechoty Honwedu | 19 Pułk Piechoty Honwedu | |
| 41 Dywizja Piechoty Honwedu w Budapeszcie
(węg. 41. honvéd gyaloghadosztály parancsnokság) |
81 Brygada Piechoty Honwedu w Budapeszcie
(węg. 81. honvéd gyalogdandár) |
1 Pułk Piechoty Honwedu | 17 Pułk Piechoty Honwedu |
| 82 Brygada Piechoty Honwedu w Veszprém
(węg. 81. honvéd gyalogdandár) |
20 Pułk Piechoty Honwedu | 31 Pułk Piechoty Honwedu | |
| 42 Dywizja Piechoty Honwedu
(węg. 42. honvéd gyaloghadosztály parancsnokság) |
83 Brygada Piechoty Honwedu | 25 Pułk Piechoty Honwedu | 26 Pułk Piechoty Honwedu |
| 84 Brygada Piechoty Honwedu | 27 Pułk Piechoty Honwedu | 28 Pułk Piechoty Honwedu | |
Przypisy
edytuj- ↑ Rydel 2001 ↓, s. 23.
- ↑ a b Rydel 2001 ↓, s. 33.
- ↑ Dislokation 1914 ↓, s. 167–168.
- ↑ Rydel 2001 ↓, s. 47.
Bibliografia
edytuj- Dislokation und Einteilung des k.u.k. Heeres, der k.u.k. Kriegsmarine, der k.k. Landwehr und der königlich ungarischen Landwehr. Wiedeń: L.W. Seidel & Shon, k. u. k. Hofbuchhändler, 1914.
- Johann Christoph Allmayer-Beck, Erich Lessing: Die K.u.k. Armee. 1848-1918. Verlag Bertelsmann, München 1974, ISBN 3-570-07287-8.
- L. W. Seidel (Hrsg.): Seidels kleines Armeeschema. Dislokation und Einteilung des k.k. Heeres, der k.k. Kriegsmarine, der k.k. Landwehr und der königlich ungarischen Landwehr. Seidel, Wien 8. Jg. (1861) bis 61. Jg. (1907), (Vorgänger: „K.K. österreiches Armee-Schema auf das Jahr...”)
- Stefan Rest, M.Christian Ortner, Thomas Ilmig: Des Kaisers Rock im 1. Weltkrieg. Verlag Militaria, Wien 2002, ISBN 978-3950164206.
- Jan Rydel: W służbie cesarza i króla: generałowie i admirałowie narodowości polskiej w siłach zbrojnych Austro-Węgier w latach 1868–1918. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2001. ISBN 83-7188-235-1.