Anitta, Anittas – anatolijski król miast Kussara i Nesa, syn Pithany, współczesny najprawdopodobniej asyryjskiemu królowi Szamszi-Adadowi I (1814-1782 p.n.e.)[1].

Mapa hetyckiej Anatolii z położeniem miast Kussara (przypuszczalne), Nesa (Kanesh), Ankuwa, Zalpa i Hattusa
Sztylet z brązu króla Anitty; znaleziony w Kültepe; długość 29 cm; XVIII w. p.n.e.; zbiory Muzeum Cywilizacji Anatolijskich w Ankarze.

Imię Anitty pojawia się w dokumentach pochodzących z asyryjskiej kolonii kupieckiej w Kanesz (hetycka Nesa, obecnie stanowisko Kültepe w Turcji)[2]. W jednym z tekstów, wymieniającym jako władcę Kanesz/Nesy jego ojca Pithanę, Anitta występuje jako następca tronu i nosi akadyjski tytuł rabi simmiltim[3]. W innym sam nosi już tytuł „władcy” (akad. rubā'um), a jako rabi simmiltim występuje jego syn Peruwa[4]. Imię Anitty pojawia się też w tekstach z Ankuwy, w których nosi on tytuł „władcy” (rubā'um) i „wielkiego władcy” (rubā'um rabium), co sugeruje, że zarówno Nesa jak i Ankuwa znajdowały się pod jego kontrolą[4]. Siedziba Anitty znajdowała się najprawdopodobniej w Nesie - wskazują na to zarówno pochodzące stąd teksty, jak i odnaleziony tu sztylet z brązu noszący inskrypcję „pałac Anitty, księcia”[2].

Z czasów Anitty nie zachowały się niestety żadne źródła, które opisywałyby szczegółowo jego panowanie. Pojawia się on jednak w późniejszych tekstach hetyckich, według których miał on podbić większą część centralnej Anatolii[5]. Jednym z takich tekstów jest tzw. Tekst Anitty[6], który opisuje nie tylko jego działalność budowlaną w mieście Nesa, ale też jego podboje, w tym zwycięską wyprawę nad Morze Czarne przeciw Huzziji, królowi Zalpy, a także zmagania z Pijuszti, królem Hattusa, zakończone zdobyciem i zburzeniem tego miasta.

Przypisy

edytuj
  1. Anitta - informacje o władcy na stronie www.hittites.info
  2. a b hasło Anitta, w: Gwendolyn Leick, Who's Who..., s. 15.
  3. W tekstach z Kültepe tytuł ten noszą następcy tronu miejscowych, anatolijskich władców; hasło simmiltu, The Assyrian Dictionary, tom 15 (S), The Oriental Institute, Chicago 1984, s. 275.
  4. a b Klaas R. Veerhof, Jaspar Eidem, Mesopotamia..., s. 144-145.
  5. hasło Anitta, w: Gwendolyn Leick, Who's Who..., s. 16.
  6. The Anitta Text - angielskie tłumaczenie Tekstu Anitty na stronie www.hittites.info

Bibliografia

edytuj
  • hasło Anitta, w: Gwendolyn Leick, Who's Who in the Ancient Near East, London and New York 2002, s. 15-16.
  • Klaas R. Veerhof, Jaspar Eidem, Mesopotamia: The Old Assyrian Period, Academic Press Fribourg 2008.

Zobacz też

edytuj