Śnieżnik (rodzaj)

Śnieżnik
	Chionomys
	G.S. Miller, 1908
	; Śnieżnik europejski (Ch. syriacus)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Nadgromada	żuchwowce
Gromada	ssaki
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	chomikowate
Podrodzina	karczowniki
Plemię	Microtini
Rodzaj	śnieżnik
	Typ nomenklatoryczny
	Arvicola nivalis Martins, 1842
Synonimy
	Protochionomys Kryštufek & Shenbrot, 2022;
	Protochionomys Kryštufek & Shenbrot, 2022;
Podrodzaje i gatunki
	2 podrodzaje i 5 gatunków – zobacz opis w tekście
	2 podrodzaje i 5 gatunków – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Śnieżnik^[3] (Chionomys) – rodzaj ssaków z podrodziny karczowników (Arvicolinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).

Rozmieszczenie geograficzne

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Eurazji^[4]^[5]^[6].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 107–156 mm, długość ogona 40–108 mm; masa ciała 29,5–78 g^[5]^[7].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1908 roku amerykański botanik i zoolog Gerrit Smith Miller w artykule poświęconym systematyce grupy gatunkowej Microtus nivalis, opublikowanym w czasopiśmie The Annals and magazine of natural history^[1]. Gatunkiem typowym jest (orygianlne oznaczenie) śnieżnik europejski (Ch. nivalis).

Etymologia

Chionomys: gr. χιων khiōn, χιονος khionos ‘śnieg’^[8]; μυς mus, μυος muos ‘mysz’^[9].
Protochionomys: gr. πρωτος prōtos ‘pierwszy, przed’; rodzaj Chionomys G.S. Miller, 1908^[2]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Microtus Roberti O. Thomas, 1906.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki zgrupowane w dwóch podrodzajach^[10]^[7]^[4]:

Podrodzaj	Gatunek	Autor i rok opisu	Nazwa zwyczajowa^[3]	Podgatunki^[5]^[4]^[7]	Rozmieszczenie geograficzne^[5]^[4]^[7]	Podstawowe wymiary^[5]^[7]^[a]	Status IUCN^[11]
Chionomys	Chionomys nivalis	(Martins, 1842)	śnieżnik europejski	13 podgatunków	Półwysep Iberyjski na wschód przez południową Europę, Anatolię i Kaukaz do południowego Turkmenistanu, na południe do Izraela i południowego Iranu	DC: 10,7–14,3 cm DO: 4–7,5 cm MC: 29–62 g	LC
Chionomys	Chionomys stekolnikovi	Golenishchev, Malikov, Bannikova, Zykov, Yiğit & E. Çolak, 2022		gatunek monotypowy	endemit Turcji (środkowy Taurus)^[12]	DC: około 12,3 cm DO: około 6,4 cm MC: około 37 g^[12]	NE
Protochionomys	Chionomys roberti	(O. Thomas, 1906)	śnieżnik gruziński	gatunek monotypowy	wschodnie Góry Pontyjskie (północno-wschodnia Turcja), Kaukaz (południowo-zachodnia europejska część Rosji, Gruzja i północny Azerbejdżan)	DC: 12,5–15,6 cm DO: 8–10,8 cm MC: 40–78 g	LC
Protochionomys	Chionomys gud	(Satunin, 1909)	śnieżnik kaukaski	3 podgatunki	Wielki Kaukaz (Rosja, Gruzja i Azerbejdżan)	DC: 11,2–13 cm DO: 5,7–7,9 cm MC: 34–63 g	LC
Protochionomys	Chionomys lasistanius	(Neuhäuser, 1936)		gatunek monotypowy	północno-wschodnia Turcja (Góry Pontyjskie na zachód do Giresun) i południowa Gruzja (Mały Kaukaz)	DC: 11,2–13 cm DO: 5,7–8,2 cm MC: 34–63 g	NE

Kategorie IUCN: LC – gatunek najmniejszej troski; NE – gatunki niepoddane jeszcze ocenie.

Uwagi

↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

Przypisy

↑ ^a ^b G.S. Miller. The recent voles of the Microtus nivalis group. „The Annals and magazine of natural history”. Eighth Series. 1 (1), s. 97, 1908. (ang.).
↑ ^a ^b B. Kryštufek & G. Shenbrot: Voles and Lemmings (Arvicolinae) of the Palaearctic Region. Maribor: University of Maribor Press, 2022, s. 205. ISBN 978-961-286-613-6. (ang.).
↑ ^a ^b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 235. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 354. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 319–320. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Chionomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-24].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 227. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 48.
↑ Jaeger 1959 ↓, s. 160.
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-08-30]. (ang.).
↑ Taxonomy: Chionomys – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-08-28]. (ang.).
↑ ^a ^b F.N. Golenishchev, V.G. Malikov, A.A. Bannikova, A.E. Zykov, N. Yiğit & E. Çolak. Diversity of snow voles of the “nivalis” group (Chionomys, Arvicolinae, Rodentia) in the eastern part of the range with a description of a new species. „Russian Journal of Theriology”. Eighth Series. 21 (1), s. 1–12, 2022. (ang. • ros.).

Bibliografia

Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1-256, OCLC 637083062 (ang.).

[11] DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

[Miller-1] G.S. Miller. The recent voles of the Microtus nivalis group. „The Annals and magazine of natural history”. Eighth Series. 1 (1), s. 97, 1908. (ang.).

[kry&sch-2] B. Kryštufek & G. Shenbrot: Voles and Lemmings (Arvicolinae) of the Palaearctic Region. Maribor: University of Maribor Press, 2022, s. 205. ISBN 978-961-286-613-6. (ang.).

[Cichocki&inni-3] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 235. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-4] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 354. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Pardiñas&inni-5] U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 319–320. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[Wilson&Reeder-6] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Chionomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-24].

[amw-7] Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 227. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=78_48]-8] Jaeger 1944 ↓, s. 48.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=200_160]-9] Jaeger 1959 ↓, s. 160.

[asm-10] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-08-30]. (ang.).

[12] Taxonomy: Chionomys – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-08-28]. (ang.).

[gol&inni-13] F.N. Golenishchev, V.G. Malikov, A.A. Bannikova, A.E. Zykov, N. Yiğit & E. Çolak. Diversity of snow voles of the “nivalis” group (Chionomys, Arvicolinae, Rodentia) in the eastern part of the range with a description of a new species. „Russian Journal of Theriology”. Eighth Series. 21 (1), s. 1–12, 2022. (ang. • ros.).

[3]

[1]

[2]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[a]

[11]

[12]