Keschdebååm
Keschdebååm | |
---|---|
Keschdebååm | |
Syschdematik | |
Asteride | |
Euasteride I | |
Unnerklass: | Roseähnlische (Rosidae) |
Ordnung: | Bucheardische (Fagales) |
Familje: | Buchegewächse (Fagaceae) |
Unneramilje: | Eischeähnlische (Quercoideae) |
Gaddung: | Keschdebääm (Castanea) |
Biologischi Nomenklatur | |
Keschdebååm
Mill. |
In Keschdebååm (Castanea sativa) is en Bååm, wu eßbare Frischde, di Keschde, träscht un in Deitschlånd vor allem zwische m Odewald un da Mosl vorkummt. Ach de gonze Bååm werd monschmol nur als Keschde bezaischnet.
Kennzeische
[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]Di Keschdebääm sin laababwerfende Bääm, wu bis zu 25, in seldene Fäll aa 35 Meder hoch werre kënne. E hoches Alder kënne se erreische, oft bis zu 600 Johr, månschmol sogaa 1000 Johr. In Middeleuropa werre se normalerweis kaum älder wie 200. S gibt mitunner stattlische Exemplare mit eme enorme Ståmmunfång. Di Bääm hawwe e weit ausgebreidede Kron. Äldere Bääm sin in viele Fäll hohl.
Bliede
[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]Di Kätzsche genånnde, geele Bliedeständ sin schmal un 20 bis 25 Zendimeder lang, ähnlisch wie Peifebutzer sehe se aus. Ende Juni Aafang Juli erscheine se. Um die Zeit sin dann viele Häng uf beide Seide vun da Rhoiewene, vor allem in eme bschdimmde Hehebereisch, vun de Keschdebliede geel gfärbt.
Alle Bliedeschdänd wachse uf de neie, eujährische Trieb. Di Keschdebääm sin monözoisch, des heeßd, di männlische un di weiblische Bliede sin getrennt, hogge awwer uf m selwe Bååm. S gibt Bliedeständ wu nur männlische Bliede hawwe. Die wachse aus Blattachsle im mittlere Deil vum Trieb. Di zweegschleschtlische Bliedeständ hogge an de Spitze vun de Trieb. Selle Bliedeständ beschdehe am Grund aus weiblische un weider owwe aus männlische Bliede. Damit sisch en Baam net selwer beschdeibt, bliehe se nochenånner, verschiedene Bääm bliehe awwer versetzt zuenånner.
Intressand is, daß di Keschdebliede sowohl vum Wind, als aa vun Insekde beschdeibt werre kënne. Des weist druf hie, daß di Keschdebääm grad dabei sin, sisch vun are insekde- zu are windbesteibde Art zu entwickle. Bei druggenem Wedder ïwwerwiegt die Beschdeiwung dursch de Wind. Bei feischde Widderungsverhältnisse werre di Polle klebrischer un kënne besser vun Insekde ïwwertrare werre.[1]
Frischde
[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]Di Frischde hogge zu mehrere zåmme in are ajg stachlische Hill, ähnlisch wie en Iggl. Im Herbst kenne se gsåmmelt werre. Di reife braune Keschde kå ma reeschde odder in Salzwasser koche. Vorm Koche werd di Schal kreizweis eugschnidde, daß se net blatze.
Syschdematik
[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]Di nägschde Verwåndte unner de euheimische Bääm sin di Eische, wu zur selwe Unnerfamilie ghere. Di Kaschdanjebääm sin net mit de Keschdebääm verwåndt, aa we ma des vun de hochdeitsche Nåme un vum Aussehe vun de Frischde her denke kënnt. Selle ghere zu are gånz ånnere Ordnung.
Bedeidung vun de Keschdebääm in da Låndschaft
[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]Schun uf da Stadtååsischd vun Heidlbäjg vum Sebastian Münster vun ugfähr 1553 is am Hång vum Gaisbäjg owwerhalb vun da Stadt e Schdell mit de Worde „Castaneae Kestenbaüm“ bezeischend. Zu derre Zeit misse also dort schun viel Keschdebääm gsdånne soi. Äänzelne Keschdebääm ware so bedeidend, daß se ihre Schbure bis heit in Flurnåme hinnerlosse hawwe, wie zum Beisbiel da Hohle Keschdebååm am Saddel zwischem Kënischschduhl un em Auerhåhnekopf siedëschdlisch vun Heidlbäjg. Des Hambacher Schloß wärd aa Keschdeburg genånnt. Des Dorf Keschdeholz (Châtenois) im Elsaß hot soin Nåme vun de Keschdebääm un hot äner als Wabbe.
Äänzelne Keschdebääm kënne e hoches Alder un in enorme Schdåmmumfang erreische. Da äldschde Keschdebååm vun Deitschland, da „Dicke Keschdebaam“, steht in Dannefels (Dunnersbäjgkreis) im Ort mit eme Ståmmumfang vun 8,60 Meder. Soi Alder ligt gschätzt zwische 600 un 650 Johr.
Da Pälzer Keschdewesch is en Wanderwesch, wu vun Hääschde noch Neustadt an der WeinstraßeNaistadt 50 km weit durschs Keschegebiet fiehrt.
Keschde un Keschdebääm in Wabbe
[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]-
Verbandsgemeind Landau-Land mid are silwerne Keschd
-
Keschdeholz im Elsaß
-
Castaneda GR, Schweiz
-
Castañar de Ibor (Provinz Cáceres, Schbanje)
Im Netz
[Schaffe | Om Gwelltegschd schaffe]Commons: Keschdebååm — Waitere Mulitimediadataie zum Artikel
- Petra Bauer un Dieter Teufel: Esskastanien in Handschuhsheim, ausem Jahrbuch 2001 vum Schdadtdeilveroi Hendese
- Dossier Kastanien boim www.waldwissen.net
- Der Pälzer Keschdeweg
- Informatione ïwwer Keschde vun da Gadeakademie Rheuland-Palz