ਹੋਲੀਕਾ
Holika dahan (night before Holi) | |
---|---|
ਮਨਾਉਣ ਵਾਲੇ | Hindus |
ਕਿਸਮ | religious, cultural, spring festival |
ਜਸ਼ਨ | bonfire, dancing, singing; next day is Holi |
ਮਿਤੀ | per Hindu calendar |
ਬਾਰੰਬਾਰਤਾ | annual |
ਹੋਲੀਕਾ |
---|
ਹੋਲੀਕਾ (Sanskrit:होलिका) ਹਿੰਦੂ ਵੈਦਿਕ ਸ਼ਾਸਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬੁਰੀ ਸ਼ਕਤੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਭਗਵਾਨ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ ਸਾੜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਹ ਰਾਜਾ ਹਿਰਨਿਆਕਸ਼ਪ ਦੀ ਭੈਣ ਅਤੇ ਪ੍ਰਹਲਾਦ ਦੀ ਭੂਆ ਸੀ।
ਹੋਲੀਕਾ ਦਹਨ ਦੀ ਕਹਾਣੀ (ਹੋਲਿਕਾ ਦੀ ਮੌਤ) ਬੁਰਾਈ ਉੱਤੇ ਚੰਗਿਆਈ ਦੀ ਜਿੱਤ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਹੋਲੀਕਾ ਰੰਗਾਂ ਦੇ ਸਨਾਤਨ ਤਿਉਹਾਰ ਹੋਲੀ ਤੋਂ ਇੱਕ ਰਾਤ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਲਾਨਾ ਧੂਣੀ(ਹਵਨ)ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਤਿਲਾਂ, ਸੁੱਖਾ ਨਾਰੀਅਲ, ਪਾਥੀਆ ਆਦਿ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਮਾੜੀਆ ਆਦਤਾਂ ਦੀ ਆਹੂਤੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਵਾਤਾਵਰਨ ਸ਼ੁੱਧ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਇਹ ਨਾਸਤਿਕਾਂ ਦੇ ਬਾਰ ਬਾਰ ਰੱਬ ਦਿਖਾ ਰੱਬ ਦਿਖਾ ਦੇ ਬਾਰੇ ਰੱਬ ਖੰਭੇ ਵਿੱਚੋ ਨਿੱਕਲ ਕੇ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਇਆ
ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਅਤੇ ਰਾਧਾ
[ਸੋਧੋ]ਹੋਲੀ ਨੂੰ ਫਗਵਾਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹੋਲੀਕਾ ਦੀ ਬਜਾਏ ਪੁਤਨਾ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕੰਸ, ਰਾਜਾ ਅਤੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਦਾ ਮਾਮਾ, ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਆਪਣੇ ਭਤੀਜੇ ਤੋਂ ਉਸਦੀ ਜਾਨ ਨੂੰ ਖ਼ਤਰਾ ਸੀ। ਕੰਸ ਨੇ, ਪੂਤਨਾ ਨਾਂ ਦੀ ਰਾਖਸ਼ ਨੂੰ, ਦੁੱਧ ਚੁੰਘਾਉਣ ਦੀ ਆੜ ਹੇਠ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਜ਼ਹਿਰ ਦੇਣ ਲਈ ਭੇਜਿਆ। ਬਾਲ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਨਾ ਸਿਰਫ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਦੁੱਧ ਨੂੰ ਚੂਸਦਾ ਹੈ ਬਲਕਿ ਪੂਤਨਾ ਦਾ ਲਹੂ ਵੀ ਚੂਸ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਸ਼ੈਤਾਨ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਦੌੜਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅੱਗ ਦੀਆਂ ਲਪਟਾਂ ਦੀ ਚਪੇਟ ਵਿੱਚ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿ ਬਾਲ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਆਪਣੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਦੇ ਗੂੜ੍ਹੇ ਨੀਲੇ ਰੰਗ ਦੇ ਰੰਗ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਜਾਂਦਾ ਹੈ.
ਹਵਾਲੇ
[ਸੋਧੋ]ਬਾਹਰੀ ਲਿੰਕ
[ਸੋਧੋ]- Origins of Holi at BBC.