Sistèma uninominal majoritari amb un torn
Entre los sistèmas electorals, l'escrutinh uninominal majoritari amb un torn es lo vòte mai simple que se pòsca encontrar.
L'elector deu causir un candidat demest d'autres. Comptan alara lo nombre de vòtes obtenguts per cada candidat. Aquel que reculhís mai de vòtes (majoritat relativa) ganha las eleccions.
Utilizacion
[modificar | Modificar lo còdi]Aquel sistèma de vòte es utilizat per l'eleccion del president de la republica dins qualques païses (Mexic, Kenya, Filipinas, Zambia, Corèa del Sud, Malawi, Islàndia, Tògo).
Se fan tanben pendent las eleccions parlamentàrias o legislativas dins lo vòte per circonscripcions coma al Reialme Unit e en Canadà.
Avantatge e inconvenient
[modificar | Modificar lo còdi]L'aspècte simple d'aquel vòte permet una misa en plaça economica.
Pasmens, permet l'eleccion d'un representant que se pòt revelar minoritari (una majoritat d'electors avent votat "contra" el, o avent pas votat per el).
Exemple: per una eleccion, le candidat A obten 25% dels vòtes, lo candidat B 20 % dels vòtes, lo candidat C 19 % dels vòtes, lo candidat D 18 % dels vòtes e lo candidat E 18 % dels vòtes. Alara, lo candidat A es elegit amb 75% dels electors dins l'oposicion.
Foguèt lo cas per exemple en 1993 en Veneçuela, quand Rafael Caldera foguèt elegit a la presidéncia amb 30,5 % del vòte popular. Foguèt parièr a las eleccions de mai de 1992, ont Fidel Ramos, lo President de las Filipinas, foguèt elegit, dins una luta que l'opausèt a sèis mai candidats, amb pas que 24 % dels vòtes exprimits.
Un autre exemple, tal que los electors (d'una populacion de 13) per òrdre de preferéncia:
- 5 electors causisson A (1a causida) puèi B puèi C,
- 4 electors causisson B puèi C puèi A,
- 4 electors causisson C puèi B puèi A.
A es elegit malgrat que 8 dels 13 electors li preferisson B e 8 dels 13 electors li preferisson C.
Es perque se preferís sovent un sistèma uninominal majoritari amb dos torns, o un autre sistèma de vòte ponderat.
