Vejatz lo contengut

Guèrra de Kuwait (1990-1991)

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Guèrra de Kuwait (1990-1991)

Veïculs iraquians destruchs lòng de l'Autorota de la Mòrt.
Informacions generalas
Data 2 d'aost de 1990 - 28 de febrier de 1991
Luòc Iraq e Kowait
Eissida Victòria coalizada
Belligerants
Estats Units d'America

Arabia Saudita
Reiaume Unit
Egipte
Emirats Arabis Units
Oman
Siria
França
Marròc
Paquistan
Bahrayn
Bangladèsh
Kowait
20 autrei país que mandèron mens de 3 000 òmes

Iraq
Batalhas
BubiyanKhafjiHafar Al-Batin73 EastingMedina RidgeAutorota de la MòrtNorfolkRumaila

La Guèrra de Kowait, tanben dicha Guèrra dau Golf ò Segonda Guèrra dau Golf, se debanèt d'aost de 1990 a març de 1991 entre Iraq e una coalicion de 34 estats dirigida per leis Estats Units d'America e sostenguda per l'ONU. Foguèt entraïnada per lei tensions entre Iraq, Kowait e l'Arabia Saudita après la guèrra Iran-Iraq. D'efiech, lo deute d'Iraq èra vengut fòrça important e la produccion de petròli tròp auta de l'OPEP empachava son desendeutament rapid. Au contrari, la politica de Kowait e de l'Arabia Saudita, inquiets de la poissança militara de l'armada iraquiana, foguèt d'aumentar la produccion per demenir lo pretz de petròli. Aquò entraïnèt l'invasion de Kowait per lo govèrn iraquian de Saddam Hussein que pensava tenir l'aprovacion dau govèrn estatsunidenc, son aliat còntra l'Iran.

Pasmens, aquò èra pas lo cas e leis Estats Units refusèron de reconóisser l'invasion. Au contrari, formèron, amb lo sostèn de l'ONU e de l'Arabia Saudita, una coalicion fòrça importanta (34 país) per reconquistar lo territòri kowaitian. Après divèrsei temptativas de negociacions, la coalicion comencèt una ofensiva aeriana lo 16 de genier de 1991. Gràcias a sa superioritat numerica e tecnologica, prenguèt rapidament l'avantatge e poguèt atacar leis infrastructuras e leis unitats iraquianas. Ansin, lo 24 de febrier, l'ofensiva terrèstra de la Coalicion rescontrèt gaire de resisténcia e lei defensas iraquianas d'afondrèron rapidament. Lei combats s'arrestèron lo 28 après la destruccion dei fòrças iraquianas situadas en fàcia dei tropas de la Coalicion e la reconquista de Kowait.

Aquela desfacha engendrèt d'insureccions popularas còntra lo regim de Saddam Hussein en Iraq. Pasmens, Bagdad aviá gardat de resèrvas militaras pron importantas per reprimir lei movements insurgents a la fin de març de 1991. Saddam Hussein gardèt ansin lo poder maugrat la mesa en plaça de sancions internacionalas fòrça duras còntra son país.

L'invasion iraquiana de Kowait

[modificar | Modificar lo còdi]
Rescòntre entre Saddam Hussein e Donald Rumsfeld en 1983.

La Guèrra de Kowait es una consequéncia indirècta de la Guèrra Iran-Iraq (1980-1988) menada per lo regim nacionalista e panarab de Saddam Hussein còntra l'Iran chiita eissit de la Revolucion Iraniana de 1979. D'efiech, durant aqueu conflicte, Iraq se raprochèt de Washington e poguèt se presentar coma lo campion dau mond arab luchant còntra la menaça chiita e iraniana. Aqueu sostèn diplomatic permetèt a Bagdad de s'endeutar per finançar son esfòrç de guèrra.

Pasmens, en 1988, la poissança militara iraquiana inquietèt lei monarquias petrolieras car lo país dispausava desenant d'un otís militar fòrça desvolopat amb un important arsenau quimic. Ansin, l'Arabia Saudita e Kowait, qu'èran lei creditors principaus de Bagdad, refusèron d'annular lo deute iraquiana e prenguèron d'accions per afeblir economicament Iraq. En particular, Kowait aumentèt sa produccion de petròli per demenir la valor dau barriu. De mai, assaièt de limitar l'accès dei naviris iraquianas dins lo Golf. De mai, lo reiaume foguèt accusat d'esplechar de jaciments situats dins lo territòri iraquian.

Lo 2 d'aost de 1990, Saddam Hussein chausiguèt d'envaïr Kowait e d'annexar son territòri. Per aquò, podiá utilizar una revendicacion territòriala anciana, emesa per Bagdad en 1958, que considerava l'emirat coma una partida de l'anciana província otomana de Basra. De mai, après un rescòntre amb l'ambassador estatsunidenc, pensava aver l'acòrdi de Washington. Militarament, l'operacion se debanèt sensa dificultat. Numericament e tecnicament inferioras, lei fòrças de Kowait resistiguèron gaire. Pasmens, l'annexion foguèt durament condamnada per l'ensemble de la comunautat internacionala.

La reaccion estatsunidenca

[modificar | Modificar lo còdi]

La vigor de la reaccion estatsunidenca foguèt una suspresa totala per Iraq. Aprofichant l'oposicion de l'URSS a l'annexion, Washington poguèt obtenir lo vòte d'una resolucion dei Nacions Unidas condamnant l'invasion tre lo 2 d'aost. Lo tèxte li permetèt tanben d'impausar de sancions. Puei, lo 29 de novembre de 1990, per lo premier còp dempuei la Guèrra de Corèa (1950-1953), l'ONU autorizèt l'utilizacion de la fòrça per liberar Kowait. Lei rasons d'aquela reaccion son mau conegudas. Son probablament liadas a la volontat de protegir l'Arabia Saudita qu'es l'aliat principau deis Estats Units dins la region.

Washington adoptèt donc una posicion dura, ostila a tot compromés permetent ais Iraquians de gardar sei mejans militars. Mandèt tanben un important còrs expedicionari au nòrd de l'Arabia Saudita per empedir tota ataca iraquiana vèrs lo sud. Recebèt lo sostèn de seis aliats tradicionaus (Reiaume Unit, França...) e de plusors país arabs coma Siria ò Egipte. De son caire, l'URSS assaièt de negociar l'evacuacion de Kowait sensa s'opausar ai manòbras estatsunidencas. Laissèt egalament certanei país dau Pacte de Varsòvia mandar d'unitats de sostèn. La guèrra comencèt lo 16 de genier de 1991 après lo refús d'un ultimatum estatsunidenc per Bagdad.

Fòrças en preséncia

[modificar | Modificar lo còdi]
Carta representant lei país de la Coalicion (blau) e Iraq.

Una particularitat de la Guèrra de Kowait es la conoissença relativament precisa deis efectius alinhats per lei dos camps au començament dei combats. Ansin, la coalicion aviá mobilizat 956 600 òmes. Lo còr d'aquela fòrça èra formada per un còrs estatsunidenc de 535 000 òmes sostenguts per un centenau de naviris, 2 850 aeronaus, 3 000 blindats e 1 800 pèças d'artilhariá. De contingents arabs, britanic e francés o renforcèron. En fàcia, leis Iraquians dispausavan de 530 000 òmes, 6 500 veïculs blindats, 2 700 pèças d'artilhariá e 500 avions de combat. Dins aquò, son armament èra tecnologicament inferior[1] e Bagdad deguèt mandar una partida de sei fòrças lòng de sa frontiera nòrd per i susvelhar una armada turca de 95 000 òmes.

La preparacion aeriana

[modificar | Modificar lo còdi]
Fotografia d'avions estatsunidencs utilizats per la campanha aeriana.

La guèrra comencèt lo 16 de genier de 1991 amb una importanta campanha aeriana menada per lei coalizats còntra lei tropas e leis infrastructuras iraquianas. L'objectiu èra d'afeblir lei fòrças de Bagdad e de desorganizar lo país. L'aviacion iraquiana assaièt de s'i opausar mai, numericament e tecnicament inferiora, perdiguèt 105 aeronaus e 110 a 140 aparelhs suplementaris chausiguèron de s'enfugir en Iran. Ansin, l'armada iraquiana deguèt pauc a pauc laissar lo mestritge quasi complèt dau cèu a la coalizacion que poguèt menar 100 000 sortidas e largar 85 500 tonas de bombas per la pèrda de 75 aeronaus.

Lei temptativas de còntra-ofensivas iraquianas

[modificar | Modificar lo còdi]

Durant la campanha aeriana de la Coalicion, Iraq assaièt de menar d'accions per minar la determinacion ò l'unitat de la Coalicion. Pasmens, aqueleis operacions illustrèron subretot la feblessa dau país car totei seis atacas mau capitèron. La pus seriosa foguèt lo tir de plusors missils Scud còntra Israèl. L'objectiu èra probablament d'entraïnar lo retirament dei país arabs de la Coalicion dins lo cas d'una repòsta. Dins aquò, leis Estatsunidencs empediguèron leis Israelians de respòndre ais atacas e mandèron de batariás de missils interceptors Patriot per protegir son aliat.

Iraq tirèt egalament de missils còntra l'Arabia Saudita e d'autrei país dau Golf mai lei resultats foguèron nuls. Enfin, lo 29 de genier, l'armada l'armada iraquiana ataquèt la vila saudiana de Khafji qu'èra principalament defenduda per de fòrças arabas. Aquela ofensiva foguèt una suspresa per la Coalicion que poguèt pas empachar la presa de la vila. Pasmens, una còntra-ofensiva rapida permetèt de la reconquistar tre lo 2 de febrier.

L'ofensiva terrèstra

[modificar | Modificar lo còdi]
Esquèma generau de l'ofensiva terrèstra de la Coalicion entre lo 25 e lo 28 de febrier de 1991.
Fotografia de l'incendi de potz de petròli de Kuwait per lei tropas iraquianas en retirada.

Après sièis setmanas de bombardaments aerians, lei fòrças terrèstras de la Coalicion ataquèron lo 24 de febrier. Per faciar aquel assaut, leis Iraquians avián organizat plusors linhas de defensas lòng de la frontiera sud de Kowait e gardat de resèrvas au nòrd dau país e au sud de Basra. De fòrças desplegadas lòng dau litorau devián empedir un desbarcament e d'unitats plaçadas pus a l'oèst, en territòri iraquian, devián empachar un desbordament. D'efiech, segon lei rumors difusadas per la Coalicion, lo plan èra d'atacar per la frontiera sud de Kuweit e de completar l'ofensiva per un desbordament limitat a l'oèst e un desbarcament a l'èst.

Pasmens, en realitat, lo plan dau generau Norman Schwarzkopf èra fòrça diferent. A l'oèst, lei Francés ataquèron lo flanc drech dei defensas iraquianas. Lei rompèron aisament e poguèron se desplegar per protegir l'assaut principau còntra una còntra-ofensiva venguda dau nòrd. Au sud de Kowait, leis Iraquians capitèron d'alentir, amb de dificultats importantas, lei Coalizats durant lei 25 e lo 26 de febrier. En revènge, a l'èst, poguèron pas arrestar lei Estatsunidencs e lei Britanics que capitèron d'avançar per atacar Kowait per lo nòrd-oèst a partir dau 27 menaçant d'enceuclar un vintenau de divisions.

La retirada iraquiana vèrs lo nòrd se transformèt rapidament en desbranda en causa dei bombardaments aerians e deis atacas coalizadas au nòrd de Kowait. En particular, mai de 2 500 veïculs militars foguèron destruchs lòng deis autorotas 8 e 80 au sud de Basra. Entre 25 000 e 50 000 soudats iraquians foguèron tuats, 75 000 bleçats e 80 000 obligats de se rendre. Solament 70 000 a 80 000 capitèron de s'enfugir mai leis unitats en retirada perdiguèron lor coeréncia. Tre lo 28 de febrier, Saddam Hussein anoncièt acceptar l'abandon de Kowait marcant la fin de la guèrra.

La repression dei revòutas curdas e chiitas

[modificar | Modificar lo còdi]

Après la fin dei combats, leis Estatsunidencs encoratjèron d'insureccions dins lei zònas curdas e chiitas d'Iraq per reversar Saddam Hussein. Pasmens, lo govèrn iraquian aviá gardat de resèrvas relativament importantas que li permetèron de mobilizar aperaquí 300 000 òmes sostenguts per 3 500 blindats, 700 pèças d'artilhariá e 350 avions. Ansin, se plusors vilas dau nòrd e dau sud d'Iraq se revoutèron entre lo 4 e lo 15 de març, lei regions centralas demorèron ben tengudas. De mai, lei movements curds èran pas capablas d'avançar vèrs lo sud en direccion de la capitala. Prenguèron pas Kirkuk avans lo 18.

L'armada iraquina decidèt donc de concentrar sei mejans vèrs lo sud. Tre lo 10, prenguèron l'avantatge sus totei lei frònts avans d'intrar dins Basra onte lei combats durèron fins au 17. Puei, se dirigiguèron vèrs lo nòrd. Entre lo 28 de març e lo 3 d'abriu, reconquistèron lei vilas curdas pus importantas coma Kirkuk (28 de març), Erbil (30 de març) e Suleimaniya (3 d'abriu). Pasmens, sota la pression deis Estatsunidencs, lei fòrças iraquianas deguèron arrestar son avança a partir dau 6 laissant ai Curds lo contraròtle d'una faissa au nòrd d'Iraq. Pus tard, en junh e juilhet, leis Iraquians abandonèron Erbil e Suleimaniya après de combats violents còntra d'insureccions popularas.

Consequéncias

[modificar | Modificar lo còdi]

La victòria de la Coalicion permetèt de restablir l'independéncia de Kowait. Lei pèrdas umanas de la Coalicion foguèron de 292 tuats e de 776 bleçats per de pèrdas materialas limitadas. La màger part dau còst deis operacions foguèt pagada per l'Arabia Saudita e Kowait.

En revènge, per Iraq, lo conflicte aguèt de consequéncias catastroficas amb la mòrt de 30 000 a 145 000 tuats e la destruccion d'una partida importanta deis infrastructuras dau país. De mai, un important embarg economic foguèt més en plaça per redurre lei capacitats militaras de Bagdad amb una levada condicionada a la reconoissença de la frontiera de Kowait, la fin dau programa de recèrca sus leis armaments balistics e quimics, la reconoissença de son deute exterior e la creacion d'un fons per indemnisar lei victimas de la guèrra. Aquelei condicions foguèron refusadas per Saddam Hussein e mantengudas per l'ONU fins a la guèrra de 2003. En mai d'aquò, doas zònas d'exclusion aerianas foguèron impausadas au nòrd e au sud dau país.

Liames intèrnes

[modificar | Modificar lo còdi]

Nòtas e referéncias

[modificar | Modificar lo còdi]
  1. Per exemple, la portada eficaça dei carris de combat iraquians èra de 2 000 m còntra 4 000 m per seis adversaris estatsunidencs e britanics.