Gigantomaquia
De Gigantomaquias, literalament « combats entre Gigants » (del grèc ancian Γιγαντομαχία, de Γίγας, « Gigant », e μαχη, « batalha »), son d'episòdes corrents de las cosmogonias, coma dins la mitologia grèga, amb la Titanomaquia.
Lo mite grèc
[modificar | Modificar lo còdi]
Las causas de l'afrontament
[modificar | Modificar lo còdi]Zèus, venceire de la Titanomaquia, embarrèt los Titans dins le Tartar. Gèa, lor maire, se mòstra otrajada e declara la guèrre als dieus de l'Olimp. Envia sos filhs, los Gigants, al combat.
Los preparatius
[modificar | Modificar lo còdi]L'agression de Gèa se debana pas jus après l'afrontament. Zèus pòt donc s'i preparar. Coma lo-os Gigants essent immortals fàcia la dieus, Zèus s'unís a Alcmèna e engendre Héraclès.
Gèa fa levar una èrba fasent sos enfants invisibles al vejaire dels umans e immortals jos lors còps. Avertit de situacion, Zèus empacha Elios (lo Solelh), Selenèa (la Luna) e Eòs (l'Auròra) de se levar abans que descobrisca desperel l'èrba als efièch magics.
L'afrontament
[modificar | Modificar lo còdi]
Lo camp de batalha se situís aquí ont demoran los Gigants, es a dire la Flegra (« tèrra ardenta »). Los caps son Eurimedon, Alcoonèu e Porfirion.
Los dieus assemblats subisson un primièr assalt. Los Gigants s'avançan brandissent d'entòrchas fachas de troncs de garrics e en catapultant de pics e de ròcs.
- Agrios es tuat per las Moiras armadas de lors maçugas de bronze.
- Alcionèu es tuat per Eracles. Lo gigant essent immortal sonque sus sa tèrra natala, Eracles lo traïna luènh de sa patria e lo trauca d'una de sas flèchas empoisonadas.
- Alpos es tuat per Dionís.
- Aristèu es lo sol a subreviure mercé a Gèa que lo transforma en coleoptèr.
- Clitios es brutlat per las entòrchas infernalas d'Ecat o pel fèrre caufat d'Efèst.
- Damisos es lo mai rapid dels gigants qu'es tuat per Eracles.
- Egeon es abatut per las flèchas d'Artèmis.
- Encelad desèrta lo camp de batalha, Zèus l'espotís li projetant l'illa de Sicília ont demora emprisonat. Son alen de fuòc sortís de l'Etna.
- Efialtes es anientat d'una flècha dins cada uèi e una flècha en plen còr, una lançada per Apollon, l'autra per Eracles.
- Eurimedon cap dels gigants, es enviat al Tartar per Zèus.
- Euritos es tuat per Dionís ajudat de son tirs.
- Gration es abatut per las flèchas d'Artèmis.
- Ipolit es terrassat per Ermès coronat del casco d'Ads que fa invisible, la cunèa.
- Mimas es sevelit per Efèst sota una massa de metal en fusion que demora presonièr (lo Vesuvi) ont Arès lo tua de sas mans.
- Molios es tuat per Elios, son sang versat fa naícer l'èrba magica Molí.
- Milinos es vencut pel rei dels dieus, Zèus, en Crèta.
- Pallas es tuat per Atea, que l'aclapa jos un ròc e Eracles lo tua; la divesa l'escorja e se vista de sa pèl coma d'una armadura.
- Pelorèu afronta Dionís.
- Fetios es tuat per Era.
- Polibotes es enterrat per Poseidon que li lança un troç de l'illa de Cos que ven una novèla illa : Nisiros.
- Porfirion tocat d'una flècha d'Eròs assag de violentar Era. Zèus lo folzeja e es tuat d'una flecha empoisonada lançada per Eracles.
- Toas es tuat per las Moiras armadas de lors maçugas de bronze.
D'autres gigants coma Astreos, Oplodamos, o Otos son tuats pendent la batalha.
Vejatz tanben
[modificar | Modificar lo còdi]Fonts primàrias
[modificar | Modificar lo còdi]- Claudian, Gigantomaquia (fragments).
Bibliografia
[modificar | Modificar lo còdi]- Francis Vian, Répertoire des gigantomachies figurées dans l'art grec et romain, Paris, Klincksieck, 1951, 136 p., 70 pl.
- Francis Vian, « La guerre des Géants devant les penseurs de l'Antiquité », Revue des études grecques, tome 65, fascicule 304-305, janvier-juin 1952, Paris, les Belles lettres, p. 1-39, lire en ligne.
- Francis Vian, « La guerre des Géants. Le mythe avant l'époque hellénistique », L'Année sociologique, 3e série (1952), Paris, 1955, p. 440-443.