Antonin Perbòsc
Antonin Perbòsc (La Barta, 25 d'octobre de 1861 - Montalban, 6 d'agost de 1944), foguèt un escrivan (mai que mai poèta) e lexicograf occitan. Son òbra a un pes important dins la recuperacion de la grafia occitana classica amb son amic Prospèr Estieu.
Biografia
[modificar | Modificar lo còdi]Antonin Perbosc nasquèt en 1861 a La Barta, dins una familha pagesa. Èra l'ainat dels quatre enfants que comptèt la familha. Anèt a l'escòla publica de Vaserac e partiguèt puèi a Lafrancesa (a l'Institucion Gasc) far sos estudis segondaris. Mai tard dintrèt dins l'Escòla Normala Primària de Montalban gràcias a una borsa del Departament e venguèt puèi regent. Foguèt mandat a Combarogèr, un pichon vilatge a 30 km de Montalban, puèi a Lausa, prèp de Vilafranca de Roergue. Aviá inculcat a sos escolans l'interès per las tradicions e lo patrimòni de lor region, e aviá acampat los mai passionats en una « Societat Tradicionista » (51 escolans, dròllas e dròlles, entre 1900 e 1908). Aguèt de s'enfrontar, d'un costat, al mistralisme a otrança dels provençals Pèire Devoluy e Sully-Andrièu Peyre, e amb l'"Escolo Gaston Febus", la gascona, qu'avián d'idèas pròprias sus la gramatica e la grafia. Puèi de 1912 a 1932 foguèt bibliotecari de la vila de Montalban. Coma escrivan, escriguèt de poesias, amb un lengatge magnific, reculhidas dins la tradicion populara. S'èra maridat en 1882 amb Maria Vidalhac, regenta ela tanben. Aguèron una dròlla, Elena.
La tasca de collectatge de Perbòsc
[modificar | Modificar lo còdi]Aquestes escolans reculhián dins lor entorn lo patrimòni oral: cançons, dichas e provèrbis, legendas, contes... Notavan fisèlament, sens i cambiar res, los racontes en dialècte local. Los mai joves, que sabián pas encara escriure, contavan e lors camaradas pus annadits, qu'escrivián jos lor dictada (metòde fòrt innovant). Lo trabalh realizat per Perbòsc e sos escolans suscitèt l'atencion dels sabents folcloristas al Congrès de las Tradicions Popularas de París en 1900. Los racontes contats pels enfants foguèron transcriches per Perbòsc en notacion fonetica, per respectar lor accent e lor intonacion. Sas publicacions son actualament introbablas.
Òbras
[modificar | Modificar lo còdi]- Remembransas (1902)
- Lo got occitan (1903)
- Fòc nòu (paregut en 1904 dins la revista Montsegur, reedicion en 2011)
- L'arada (1906)
- Guilhem de Toloza (1908)
- Lo libre dels ausèls (1924)
- Psophos (1925),
- Les langues de France à l’école (1926) estudi
- Segond libre dels ausèls (1930)
- Fablèls (1936)
- Lo libre del campèstre
- Contes Atal (2007)
