Di aga mmele
Merogo, Dienywa (Dijo) Di aga bjang mmele.
[lokiša | edit source]
Dijo ke motheo wa maphelo a mabotse, go bapala karolo ya bohlokwa ka go hlokomela mebele ya rena le go netefatša leago ka kakaretšo. Bohle bja dijo bo akaretša go ja dijo tše di nepagetšego tša balanse yeo e nago le diphrotheine, dikarbohaetereite, mafura, dihlopha, le dithotwana. Mo gare ga tšeo, dihlopha le dithotwana di bohlokwa kudu ka gobane di dira mediro ye mentši yeo e nyakegago gore mmele o šome gabotse. Go ja dijo tšeo di humilego ka dikai le merogo, yeo e nago le methopo ya dihlopha le dithotwana, ke senotlelo sa go phela mmele o pabala leago.[1]
Karolo ya Dijo go Maphelo
[lokiša | edit source]Bohle bja dijo bo šupa go amogela dijo ka go dumalana le dinyakwa tša mmele tša dijo. Dijo tša balanse di fa mmele dihlopha tše bohlokwa tšeo di nyakegago gore mmele o šome ka nepagalo. Ge o se na dijo tšeo di lekanetšego, mmele o ka ba le kotsi ye kgolo ya malwetši, dikokwanahloko, le maphelo a mabe ka kakaretšo. Bohle bja dijo bo thekga mediro ya mmele bjalo ka metabolism, boitshireletši, le kgolo, gomme bo tsenya kabelo go maatla a mmele le maphelo a monagano.
Meputso ya Dikai le Merogo
[lokiša | edit source]
Dikai le merogo ke methopo ya maatla ya dihlopha tše bohlokwa, go akaretšwa dihlopha, fiber le maphelo a mmele ka kakaretso. Di bapala karolo ya bohlokwa ka go hlokomela maphelo ka kakaretšo le go thibela malwetši a magolo.
Fiber yeo e hwetšwago ka dikai le merogo e thuša ka go phethagatšo ya dijo, e thibela go hlaka, gomme e ka fokotša kotsi ya malwetši a pelo le sukiri.
Antioxidants, bjalo ka tšeo di hwetšwago ka disetšhaba, dikai tša citrus, le merogo ye methokgo, di šireletša mmele go oxidative stress gomme di fokotša inflammation, yeo e amantšhwago le malwetši a magolo a fapafapanego.
Phytochemicals tšeo di hwetšwago ka dikai le merogo di ka fokotša kotsi ya kankere le malwetši a pelo. Mohlala, lycopene ka disenke di amantšhwa le kotsi e fokotšegilego ya kankere ya prostate, mola flavonoids ka dikai tša citrus di ka thuša go šireletša go malwetši a pelo.
Go akaretša dikai le merogo tše di fapanego ka dieteng tša gago go netefatša gore o hwetša sehlopha se se phatlaletšego sa dihlopha tše. Mohlala, merogo ye methokgo bjalo ka spinach le kale di humile ka Hlopha K le iron, mola disetšhaba le diseneke di humile ka Hlopha C.
Ka Mokgwa wo di bolokago mebele ya rena.[2]
[lokiša | edit source]Diet e humilego ka dikai le merogo, yeo e kopantšwego le go amogela dihlopha le dithotwana tše lekanetšego, e thekga mmele ka ditsela tše dintši:
Boitshireletši bja Mmele: Dihlopha tša A, C, le E, gotee le dithotwana bjalo ka zinc, di matlafatša boitshireletši bja mmele, di thuša mmele go lwantšha dikokwanahloko.[3]
Maphelo a Marapo: Calcium le sehlopha sa D di bohlokwa go bolokeng marapo a tiilego le go thibela osteoporosis.
Maphelo a Pelo: Potassium, fiber, le antioxidants di thuša go laola kgatelelo ya madi, go fokotša maemo a koleseterole, le go fokotša kotsi ya malwetši a pelo.
Maphelo a Monagano: Dihlopha tša B, tšeo di hwetšwago ka bontši ka merogo ye talamorogo, di bapala karolo ye bohlokwa go maphelo a monagano, ka kgonagalo ya go fokotša kotsi ya manyami le go fokotša go fokola ga monagano.
Ka kakaretšo, bohwa bja dijo, ka dikarolo tša bjona tše bohlokwa tša dihlopha le dithotwana, tše bohlokwa go bolokeng ga mmele o pabala leago. Dikai le merogo ke methopo ye bohlokwa ya dihlopha tšeo di swanetšego go ba motheo wa diet ya bophelo bjo bobotse. Ka go netefatša go amogela dijo tše di balansego, re ka itšhireletša go mathata a mantši a maphelo gomme ra ipshina ka bohlweki bjo bobotse bja leago ka kakaretšo.[4]
Ditšhupetšo
DeviMyphoto298.com/www.merogo.dienywa.lemapheloabatho.co.za
What Vitamins and Minerals Really Do in Your Body | Scientific American
Vegetables and Fruits – The Nutrition Source (harvard.edu)