Timuridedynastiet
.GIF)
Timuridane var eit tyrkisk-mongolsk dynasti som herska over Sentral-Asia – heile moderne Iran og Afghanistan og delar av Pakistan og India – frå 1300-talet. Timuridefyrsten Babur grunnla seinare det indiske Mogulriket.
Grunnlegging
[endre | endre wikiteksten]Dynastiet blei grunnlagd av emiren av Kesh (Shahrisabz), kjent som Timur Lenk. Timur erobra store delar av Transoxiana frå 1363 og framover ved ulike alliansar (Samarkand i 1366, Balkh i 1369), og blei anerkjend som herskar over dei i 1370. I 1389 hadde han fjerna kartidane frå Afghanistan (Herat) og rykte inn i Iran og Irak frå 1382 (Isfahan erobra i 1387, muzaffaridane fjerna frå Shiraz i 1393 og jalayridane kasta ut av Bagdad). I 1394/95 triumferte han over den gylne horden og fekk herredøme over Kaukasus. Han underla seg det nordlege India i 1398 og okkuperte Delhi. I 1400/01 tok han Aleppo, Damaskus og det austlege Anatolia, øydela Bagdad i 1401 og triumferte over ottomanarane ved Ankara i 1402. Under Timur Lenk blei Samarkand utropt til «verdas sentrum».
Herskarane i timuride-dynastiet
[endre | endre wikiteksten]| År | Sjah | Merknader |
| 1369–1405 | Timur Lenk | |
| 1405–1408 | Miran Shah | |
| 1408–1447 | Shah Rukh | |
| 1447–1449 | Ulugh Beg | |
| 1449–1450 | Abdul Latif | Delt, 1449–1502 |
| 1452–1468 | Abu Sa'id | |
| 1468–1506 | Hussein Bayqara | |
| 1497–1512 | Zahiruddin Babur |
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- Denne artikkelen bygger på «Timurid-dynastiet» frå Wikipedia på bokmål, den 22. mars 2010.
