Leopold von Ranke
_-_1875.jpg)
Leopold von Ranke (21. desember 1795–23. mai 1886) var ein tysk historikar. Han var ein sentral premissgjevar og aktør då historie på 1800-talet vart danna som eit systematisert og vitskapleg fag. Ranke vert rekna som grunnleggjaren av kjeldebasert historieforsking.
Ranke bygde på metodane til Göttingen-skulen og sette standarden for mykje seinare historieskriving. Han var i stand til å sameine undervisnings-metodane i førelesingssalen med grundig vekt på arkivundersøkingar og analysering av historiske dokument. I fylgje Ranke må historikaren søke primærkjeldene (empirisme), ikkje basere seg på legender og tradisjon.
Motsett Hegel sitt spekulative historiesyn, utvikla og fremja Ranke eit syn på historie som la vekt på filologisk kjeldekritikk og understreka det særeigne («das Einmalige») ved hendingane. I fylgje dette synet, kalla historisme, skal det fortidige forståast utifrå sine eigne premissar. Rekonstruksjonen av det fortidige er historievitskapen si fremste oppgåve. Ranke meinte at historieforskinga korkje skal døme eller leie menneskeheita mot framtida, men eine og åleine innrette seg mot å fastslå «wie es eigentlich gewesen», – kva var det som verkeleg hende.
Ranke sitt viktigaste einskildverk er Geschichte der romanischen und germanischen Völker 1494–1535, ei soge om dei romanske og germanske landa og folka som kom ut i 1824.