Ein modelljarnbane er ein modellbygd miniatyrutgåve av ein jarnbane. Eit fastmontert modell vert kalla modelljarnbaneanlegg, eller berre MJ-anlegg. Nokre modellbyggjarar byggjer sine anlegg etter førebilete på verklege jarnbaner og prøver å få modellen så lik som mogeleg. Andre byggjer etter fri fantasi.

Del av ein modelljarnbane.

Mange modelljarnbaneenuiastar samlar seg i klubbar der medlemmane byggjer og driftar eit felles anlegg. Trondhjem Modelljernbaneklubb som vart starta i 1955 er Noregs eldste aktive modelljarnbaneklubb.

Skalaer

endre
 
Eit propanfyrt tog i 1:8 skala som vert køyrd av det finske jarnbanemuseet.
 
1:8, 1:24(G), 1:48(O), 1:64(S),1:87(HO), Brio, 1:160(N), 1:220(Z)
 
1:24(G), 1:48(O), 1:64(S),1:87(HO), Brio, 1:160(N), 1:220(Z)

Modelljernbaner kan byggjast i ei rekke forskjellige skalaer, der den største er nesten ti gongar så stor som den minste. Den mest vanlege skalaen er H0 (utt. Hå null) som har eit størrelsesforhold på 1:87.

Skalens namn Størrelsesforhold Sporvidde
2 (II)
2m (G)
1:22,5 64 mm
45 mm
1 1:32 45 mm
0 1:45 32 mm
S 1:64 22,5 mm
H0 1:87 16,5 mm
TT 1:120 12 mm
N 1:160 9 mm
Z 1:220 6,5 mm

Ein har andre skalaer og, men desse er dei mest kjende. I tillegg til desse finn ein blant anna ei rekkje større skalaer slik som til dømes 1:8 og 1:11. Desse er så store at folk kan sitte oppå toga medan ein køyrer. Slike tog er sjølvsagt plasskrevjande og dyre, spesielt om ein ikkje vil byggje dei sjølv. Ein jernbane i ei slik skala er difor helst for dei med stor lommebok og enda større hage.

Bakgrunnsstoff

endre