Fjelltettegras

Fjellettegras (Pinguicula alpina) er ein 10 cm høg plante med lysgrøne blad i rosett og eit snautt blomsterskaft med kvite blomstar.

Fjelltettegras
Fjelltettegras
Status
Status i Noreg: Livskraftig
Systematikk
Rike:	Planteriket Plantae
Overrekkje:	Landplantar Embryophytes
Rekkje:	Karplantar Tracheophytes
Underrekkje:	Frøplantar Spermatophytes
Orden:	Leppeblomordenen Lamiales
Familie:	Blærerotfamilien Lentibulariaceae
Slekt:	Pinguicula
Art:	Fjelltettegras P. alpina
Vitskapleg namn
Pinguicula alpina L., 1753

Bladoverflata er innsmurt med slim som inneheld enzym slik at plantene kan fordøye insekt som set seg fast i slimet. Planten kan så nyttiggjere seg næringsemne frå dei rotnande insekta.

Fjelltettegras veks spreidd i fjellstrok i Europa og Asia

Fjelltettegras veks på fuktige, kalkrike stader i fjellet i frå Tynset og Os til Oppdal, Haltdalen og Brekken, dessutan i Hattfjelldal, og vanlegare frå Saltdaltil Sør-Varanger. I Sverige veks han i Gotland, i Härjedalen og frå Åsele Lappmark til Torne Lappmark.

Bruk

Tettegrasplantar har vore bruka til produksjon av tettemjølk, ei form for konservering av mjølk. Ein la 30-40 tettegrasblad nedst i eit kjørel, og helte kuvarm mjølk over. Etter ei stund vart mjølka seig, slik at ho ikkje skilde seg i myse og ostestoff.

Namnet

Fjelltettegras har namnet tettegras fordi blada frå tettegrasartane har vore bruka til å lage tettemjølk, og er som elles fordi det er ein fjellplante.

Det latinske namnet kjem av Pinguis, ‘feit’, og siktar til blada som skin feittaktig. Alpina tyder ‘fjell’.

Sjå òg

• Vanleg tettegras Pinguicula vulgaris
• Dvergtettegras P. villosa

Kjelder

• Johannes Lid Norsk og svensk flora Det Norske Samlaget 1974 ISBN 82-521-0297-2
• Knut Fægri: Norges planter J.W. Cappelens Forlag 1958

Bakgrunnsstoff

• (no) Fjelltettegras hos Artsdatabanken
• (en) Fjelltettegras i Encyclopedia of Life
• (en) Fjelltettegras i Global Biodiversity Information Facility
• (sv) Fjelltettegras hos Dyntaxa
• (en) Fjelltettegras hos NCBI
• (en) Fjelltettegras hos The International Plant Names Index
• (en) Fjelltettegras hos Tropicos
• (en) Kategori:Pinguicula alpina – bilete, video eller lyd på Wikimedia Commons
• (en) Pinguicula alpina – galleri av bilete, video eller lyd på Wikimedia Commons
• Pinguicula alpina – detaljert informasjon på Wikispecies