lood

Nederlands

Periodiek systeem der elementen (nld)
H He Li Be B C N O F Ne Na Mg Al Si P S Cl Ar K Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br Kr Rb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I Xe Cs Ba * Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At Rn Fr Ra ** Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og ↓ * La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu ** Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr

Uitspraak

• Geluid:  lood    (hulp, bestand)
• IPA: / lot / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• lood

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het Keltisch, in de betekenis van ‘chemisch element’ voor het eerst aangetroffen in 1240
• Uit Westgermaans *loudhom, mogelijk verwant aan Proto-Indo-Europees base *plou(d)- vloeien, maar afkomst niet zeker. Verwant aan Angelsaksich lēad, Eng. lead, Duit Lot (schietlood) Zweeds, Deens lod.

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	lood	loden
verkleinwoord	loodje	loodjes

Zelfstandig naamwoord

het lood o

1. (scheikunde), (element) een scheikundig element met symbool Pb en atoomnummer 82, het is een donkergrijs hoofdgroepmetaal met een hoog soortelijke gewicht

   ▸ Mijn 18 kilo zware rugzak, bepakt met voedsel en water, voelde als lood op mijn rug.

2. verkorting voor dieplood, peillood, duiklood enz
3. (eenheid), (verouderd) een oude gewichtsmaat ter grootte van 1/32 van een traditioneel pond: 15 gram, na invoering metriek stelsel ook gebruikt voor 10 gram

Hyponiemen

   

aslood bladlood dieplood duiklood echolood gietlood glas in lood glas-in-lood handlood meetlood paslood peillood platlood plombeerlood potlood puntlood richtlood rollood ruitenlood schietlood schuiflood staaflood tetra-ethyllood theelood vislood voeglood werplood zinklood

Afgeleide begrippen

   

lood(II)acetaat lood(II)azide lood(II)bromide lood(II)carbonaat lood(II)chloride lood(II)chromaat lood(II)fosfaat lood(II)hydroxide lood(II)naftenaat lood(II)nitraat lood(II)oxide lood(II)sulfaat lood(II)sulfide lood(II)thiocyanaat lood(II)waterstofarsenaat lood(IV)acetaat lood(IV)oxide loodaccu loodaccumulator loodacetaat loodachtig loodarm loodarme loodas loodatoom loodazide loodazijn loodband loodbekje loodblauw loodcapsule loodcarbonaat looddamp looddekker looderts loodgehalte loodgieter loodgieterij loodglans loodglit loodgordel loodgrijs loodhagel loodjicht loodkabel loodkleurig loodkoliek loodkoord loodkruid loodlepel loodlijn loodlijst loodmantel loodmenie loodmes loodnitraat loodoxide loodpapier loodplaat loodrecht loodsbrief loodschort loodslab loodsolderen loodspaat loodstaaf loodsuiker loodsulfaat loodsulfide loodverbinding loodverf loodvergiftigd loodvergiftiging loodverontreiniging loodvervanger loodvervuiling loodveter loodvrij loodwit loodwol loodzalf loodziekte loodzout loodzwaar looiig verloden

Verwante begrippen

• Woodsmetaal, babbittmetaal, soldeertin

Verwante begrippen

• [3]

eenheden van massa (gewicht) in het Nederlands (nld)
yoctogram • zeptogram • attogram • femtogram • picogram • nanogram • microgram • milligram • centigram • decigram • gram • decagram • hectogram • kilogram • megagram • gigagram • teragram • petagram • exagram • zettagram • yottagram
ons • pond • ton buiten gebruik: drachma • grein • lood • medicinaal pond • scrupel

Vertalingen

    1. een scheikundig element met symbool Pb en atoomnummer 82   

Afrikaans: lood (af) Catalaans: plom (ca) m Duits: Blei (de) o Engels: lead (en) Frans: plomb (fr) m Italiaans: piombo (it) m Limburgs: loead (li) o Nedersaksisch: Blie (nds), lood (nds), Loot (nds) Occitaans: plomb (oc) m Papiaments: chumbu

Pools: ołów (pl) Portugees: chumbo (pt) m Russisch: свинец (ru) m Slowaaks: olovo (sk) o Spaans: plomo (es) m Tsjechisch: olovo (cs) o Turks: kurşun (tr) Xhosa: ilothe Zweeds: bly (sv)

Werkwoord

vervoeging van
loden

lood

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van loden
   

   • Ik lood. 

2. gebiedende wijs van loden
   

   • Lood! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van loden
   

   • Lood je? 

Gangbaarheid

• Het woord lood staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "lood" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Gronings

Zelfstandig naamwoord

lood

1. (element)(scheikunde) lood; een scheikundig element met atoomnummer 82, het is een donkergrijs hoofdgroepmetaal

Afkorting

• Pb

Nedersaksisch

Zelfstandig naamwoord

lood

1. (element)(scheikunde) lood; een scheikundig element met atoomnummer 82, het is een donkergrijs hoofdgroepmetaal

Schrijfwijzen

• Loot

Afkorting

• Pb

Synoniemen

• Blie

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.