kas

De Glazen Stad.

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  kas    (hulp, bestand)
• IPA: /'kɑs/

Woordafbreking

• kas

Woordherkomst en -opbouw

• [1][2] Ontwikkeld uit Middelnederlands casse “doos, kistje”(1240), ook “kistje voor relikwieën”, ontleend aan Oudfrans casse “kistje (i.h.b. voor relikwieën)” (uit Latijn cassa), modern Frans chässe.
• [3][4] Uit ouder cassa, casse, kas in de betekenis van “geldkist, geldkoffer”, ontleend aan Italiaans cassa “geldkist” (uit Latijn cassa) voor het eerst aangetroffen in 1543.

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	kas	kassen
verkleinwoord	kasje	kasjes

Zelfstandig naamwoord

de kas v / m

1. (tuinbouw) een doorzichtige en meest glazen constructie die het cultiveren mogelijk maakt van planten die een ander klimaat vergen dan buiten heerst

   • Het Westland heet vanwege zijn vele kassen ook wel de Glazen Stad. 

2. omhulsel waarin iets is opgesloten (-> borstkas, oogkas, tandkas)
3. de bak die het ontvangen geld bevat

   • In onze winkel is ieder personeelslid verantwoordelijk voor zijn eigen kas. 

4. (figuurlijk) (financieel), (economie) de liquide middelen van een organisatie

   • We hebben op het moment niet zoveel geld in kas. 

5. in sommige gevallen afkorting van kast (-> windkas)

Verwante begrippen

• [1] geldkist
• [3] broeikas

Hyponiemen

   

armenkas bedrijfskas borstkas (4) bouwkas broeikas (1) campagnekas clubkas compensatiekas consignatiekas drijfkas druivenkas geldkas gemeentekas goudkas groentekas (1) hulpkas kerkenkas lijfrentekas liquidatiekas muurkas oogkas (4) oorlogskas orgelkas overheidskas overnamekas partijkas pensioenkas plantenkas (3) provinciekas reservekas ribbenkas rijkskas schoolkas spaarkas staatskas stadskas stakingskas stookkas tandkas (4) trekkas (3) tuinbouwkas tuinkas uitgaanskas verkiezingskas verrekenkas weerstandskas werklozenkas windkas zeewaterkas zendingskas ziekenfondskas ziekengeldkas ziekenkas zorgkas

Afgeleide begrippen

   

kasaantekening kasadministratie kasbasis kasbeheer kasbeheerder kasbescheiden kasbiljet kasbloem (3) kasboek kasbon kascheque kascommissie kascontrole kasduig kasfruit (3) kasgeld kasgroente (3) kashandeling kashouder kaskaardespin kaskawina kaskraker kaskrediet kasloper kasmiddelen kasnotitie kasobligatie kasopname kaspapier kasplant (3) kasplantje kaspositie kasregister kasrekening kasreserve kasritme kassalade kassaldo kasschuif kassenbouw kassencomplex kassengebied kassenteelt kassier kasspringspin kassprinkhaan kasstelsel kasstorting kasstroom kasstuk kassucces kasteelt kastekort kasticket kastuinder (3) kasuitgave kasverkeer kasverschil kasvrouw kaswittevlieg uit de kas graaien verkassen

Vertalingen

    1. de bak die het ontvangen geld bevat   

Duits: Kasse (de) v Engels: money box (en), money-box (en), till (en)

Papiaments: kaha Russisch: касса (ru) v Spaans: caja (es) v

    3. een doorzichtige -meest glazen- constructie...   

Duits: Gewächshaus (de) o, Treibhaus (de) o Engels: greenhouse (en) Frans: serre (fr) v Italiaans: serra (it) v

Noors: drivhus (no) o, veksthus (no) o Nynorsk: drivhus (nn) o, veksthus (nn) o Pools: szklarnia (pl) v Russisch: теплица (ru) v Spaans: invernáculo (es) m, invernadero (es) m

Uitdrukkingen en gezegden

• krap bij kas zitten

te weinig geld bezitten

•  Een paar jonge gasten die krap bij kas zaten leefden zo’n beetje van het eten dat ze in de hiker box vonden.  

Werkwoord

vervoeging van
kassen

kas

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van kassen
   

   • Ik kas. 

2. gebiedende wijs van kassen
   

   • Kas! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van kassen
   

   • Kas je? 

Gangbaarheid

• Het woord kas staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "kas" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
97 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Lets

naamval	enk en mv m en v
nominatief	kas
genitief	kā
datief	kam
accusatief	ko
instrumentalis	ar kam
locatief	(kur)

Vragend voornaamwoord

kas

1. wie, wat (nominatief)

   «Kas tas ir?»

   Wie is dat? / Wat is dat?

   «Kas tā par grāmatu?»

   Wat is dat voor een boek?

Betrekkelijk voornaamwoord

kas

1. wie, (degene) die, (dat) wat, welke (nominatief)

Uitdrukkingen en gezegden

1. «Necēri uz to, kas nav vēl rokā.»

   Hoop niet op dat wat je nog niet in handen hebt: Reken je niet rijk

Nedersaksisch

Woordafbreking

• kas

Zelfstandig naamwoord

kas

1. (religie)(kerst)(feest) kerst; de periode van kerstavond tot en met tweede kerstdag

Schrijfwijzen

kaarst karst kärst

kast kerst kìrst

Synoniemen

joel jool joul käärstmissen karsemes

karsttied kasfees kastdaegen kastfeest

kastmis kìrsttied midwinter mirreweenter

Wiehnachten Wiehnachtstied wienachten wienachtstied

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Papiaments

Zelfstandig naamwoord

kas

1. huis

Sallands

Woordafbreking

• kas

Zelfstandig naamwoord

kas

1. (religie)(kerst)(feest) kerst; de periode van kerstavond tot en met tweede kerstdag

Schrijfwijzen

• kast

Synoniemen

• joel

Turks

Zelfstandig naamwoord

kas

1. spier

Synoniemen

• adale

Twents

Woordafbreking

• kas

Zelfstandig naamwoord

kas

1. (religie)(kerst)(feest) kerst; de periode van kerstavond tot en met tweede kerstdag

Synoniemen

• jool
• kasfees
• mirreweenter