Taalgids Hebreeuws
Hebreeuws, Ivriet (עברית), is de taal van Israël en behoort tot de Semitische talen. De taal kent een lange geschiedenis, al vanaf de eerste Bijbelse geschriften werd het Hebreeuws gebruikt. Echter is het klassieke Hebreeuws na een tijd uitgestorven. Later, in de 19e eeuw, werd besloten de taal weer tot leven te brengen, met enkele aanpassingen aan de grammatica en lexicon. Zo kent het nieuwe Hebreeuws (Ivriet) geen accent- en klinkertekens, die de uitspraak van de woorden bevorderde, maar zogenaamde matres lectionis (enk. mater lecionis) of zelfs helemaal geen klinkers op de plekken waar deze wel, wanneer deze uitgesproken worden, horen te staan. Het Hebreeuws is een taal, die net zoals het Arabisch, van rechts naar links wordt geschreven en gelezen.
Grammatica
[bewerken]Uitspraak
[bewerken]Het Hebreeuws kent een ander alfabet dan het alfabet waarmee wij schrijven, namelijk het Hebreeuwse alfabet. Hieronder staat het gehele alfabet. De volgorde van de letters en woorden zijn respectievelijk de Hebreeuwse letter, de naam van de letter en de uitspraak.
Medeklinkers
[bewerken]- *א (alef) - (mater lectionis)
- ב (bet) - b, v
- ג (gimmel) - g
- ד (dalet) - d
- *ה (hee) - h
- *ו (waw) - w, v
- ז (zajien) - z
- ח (chet) - ch
- ט (tet) - t
- *י (jod) - j
- **כ ,ך (kaf) - k, ch
- ל (lamed) - l
- **מ, ם (mem) - m
- **נ, ן (nun) - n
- ס (samech) - s
- ע (ajien) - (geeft keelklank aan)
- **פ, ף (pee) - p, f
- **צ, ץ (tsaddie) - ts
- ק (koef) - k
- ר (reesj) - r
- ש (sjien) - sj, s
- ת (taw) - t
*Deze letters zijn (tevens) matres lectionis, zie het volgende kopje
**Bij deze letters zijn de letters aan de linkerkant sluitletters, deze letters worden altijd aan het eind van een woord geplaatst. De Hebreeuwse naam voor deze sluitletters is sofiet.
Matres lectionis
[bewerken]Het Hebreeuws is een taal zonder klinkers. Er zijn echter wel medeklinkers die als klinker worden uitgesproken. Een medeklinker met de uitspraak van een klinker wordt mater lectionis genoemd. De matres lectionis kunnen in het Hebreeuws zowel een medeklinker als een mater lectionis zijn. De matres lectionis zijn de volgende letters:
א (Alef) - (a, o)
ה (Hee) - (a, e)
ו (Waw) - (u, o)
י (Jod) - (e, i)
Woordenboek
[bewerken]Dit artikel of deze sectie houdt zich niet aan het stijlhandboek of heeft andere bewerkingen nodig. Duik erin, geef het jouw aandacht en verbeter het! Voorgestelde wijzigingen: Voor de fonetische weergave van een woord (die dus tussen haakjes staat) zijn hier verschillende systemen doorelkaar gebruikt. Het juiste systeem wordt hier gegeven. In de woordenlijst is de eerste uitdrukking gewijzigd naar de uitspraak die in film e.d. het meest wordt gebruikt. Bovendien is een schrijfwijze direct achter het woord, vóór de uitspraakwijze geplaatst. Dit is slechts een voorbeeld voor het geval er een officiële translitteratie bestaat van het Israëlische alfabet naar het onze. Als die niet bestaat zou het gedeelte "- shalom" achter "פתוח" komen te vervallen. |
Basiswoorden
[bewerken]
Gebruikelijke uitdrukkingen
|
- Goedendag. (formeel)
- שלום - shalom. (sjaa-loom)
- Hoe gaat het?
- מה שלומך (mah sjlomcha )
- Goed, dank u.
- בסדר, תודה רבה . (beseder, todah rabah )
- Hoe heet u?
- ?מה שמך (ma shimkha)
- Ik heet ______.
- .שמי (shmi)
- Aangenaam kennis te maken.
- . ( )
- Alstublieft.
- ֹסליחה ,בבקשה (sliecha, be'vakasja)
- Dank u wel.
- תודה רבה. (todah rabah )
- Graag gedaan.
- .בבקשה (be'vakasja)
- Ja.
- כן. (ken )
- Nee.
- לא . (lo )
- Excuseer.
- .סליחה (sliecha)
- Het spijt me.
- . ( )
- Tot ziens.
- להיתראות. (lehitraot )
- Ik spreek geen Hebreeuws.
- .לא, אני לא מדבר עברית ( lo, anie lo medaber ievriet) - (man zijnde): : .לא, אני לא מדברת עברית ( lo, anie la medaberet ievriet) - (vrouw zijnde)
- Spreekt u Nederlands?
- ? ( )
- Spreekt hier iemand Nederlands?
- ? ( )
- Help!
- !עזרה ( ischraa! (fonetisch zoals Israël zonder de letter l)
- Goeiemorgen.
- בוקר טוב (boker tov)
- Goeienavond.
- ערב טוב (erev tov)
- Welterusten.
- לילה טוב (laila tov )
- Ik begrijp het niet.
- .אני לא מבין ( anie lo mevien)
- Waar is de wc?
- ?סליחה, איפה השרותים ( sliecha, a'iefo hasjerutiem?)
Bij problemen
[bewerken]- Laat me met rust.
- . ( )
- Raak me niet aan!
- ! ( !)
- Ik bel de politie.
- . ( )
- Politie!
- מישדה ! (mishada, miesjadaa )
- Stop! Dief!
- ! ! ( )
- Ik heb uw hulp nodig.
- . ( )
- Het is een noodgeval.
- . ( )
- Ik ben verdwaald.
- . ( )
- Ik ben mijn tas kwijt.
- . ( )
- Ik ben mijn portemonnee kwijt.
- . ( )
- Ik ben ziek.
- . ( )
- Ik ben gewond.
- . ( )
- Ik heb een dokter nodig.
- . ( )
- Mag ik uw telefoon gebruiken?
- ? ( )
Cijfers
[bewerken]- 0
- אפס (efes)
- 1
- אחד (echat)
- 2
- שנים (sjnaim)
- 3
- שלושה (sjlosja)
- 4
- ארבעה (arba'a)
- 5
- חמישה (chamiesja)
- 6
- ששה (sjiesja)
- 7
- שבעה (sjieva)
- 8
- שמונה (sjmoona)
- 9
- תשעה (tiesj'a)
- 10
- עשרה (asaraa)
- 11
- אחד עשרה (ahat-`esreh)
- 12
- שתיים עשרה (staim- esreh )
- 13
- שלוש עשרה (shalosh- esreh )
- 14
- ארבע עשרה (arba- esreh )
- 15
- חמש עשרה (chamesh- esreh )
- 16
- שש עשרה (shesh- esreh )
- 17
- שבע עשרה (sheva- esreh )
- 18
- שמונה עשרה (shmone[esreh )
- 19
- תשע עשרה (tesha-esreh )
- 20
- עשרים (eshrim)
- 21
- עשרים ואחת (eshrim ve echat )
- 22
- עשרים ושניים (eshrim ve staim )
- 23
- עשרים ושלוש (eshrim ve shalosh )
- 30
- שלושים (shaloshim)
- 40
- ארבעים (arbaim)
- 50
- חמישים (chamesim)
- 60
- ששים (sheshim)
- 70
- שבעים (shevim)
- 80
- שמונים (shmonim)
- 90
- תשעים (teshim)
- 100
- מאה (mea)
- 200
- מאתיים (matayim )
- 300
- שלוש מאות (shosh meod )
- 1000
- אלף (elef)
- 2000
- אלפיים (elefaim )
- 1.000.000
- מיליון (milion)
- 1.000.000.000
- מיליארד ( )
- 1.000.000.000,000
- ביליון (bilion)
- nummer _____ (trein, bus, enz.)
- ( )
- half
- ( )
- minder
- ( )
- meer
- ( )
Tijd
[bewerken]- nu
- ( )
- later
- ( )
- voor
- ( )
- ochtend
- ( )
- middag
- ( )
- avond
- ( )
- nacht
- ( )
Klok
[bewerken]- Eén uur 's ochtends
- ( )
- Twee uur 's ochtends
- ( )
- Twaalf uur 's middags
- (
- Eén uur 's middags
- ( )
- Twee uur 's middags
- ( )
- Twaalf uur 's nachts
- ( )
Duur
[bewerken]- _____ minu(u)te(n)
- ( )
- _____ u(u)r(en)
- ( )
- _____ dag(en)
- ( )
- _____ we(e)k(en)
- ( )
- _____ maand(en)
- ( )
- _____ ja(a)r(en)
- ( )
Dagen
[bewerken]- vandaag
- היום (ha yom)
- gisteren
- אתמול (etmol)
- morgen
- מחר (mahar)
- deze week
- ( )
- vorige week
- ( )
- volgende week
- ( )
- maandag
- יום שני (yom sheni)
- dinsdag
- יום שלישי (yom shlishi)
- woensdag
- יום רביעי (yom revi`i)
- donderdag
- יום חמישי (yom hamishi)
- vrijdag
- יום ששי (yom shishi)
- zaterdag
- שבת (shabat)
- zondag
- יום ראשון (yom rishon)
Maanden
[bewerken]- januari
- ( )
- februari
- ( )
- maart
- ( )
- april
- ( )
- mei
- ( )
- juni
- ( )
- juli
- ( )
- augustus
- ( )
- september
- ( )
- oktober
- ( )
- november
- ( )
- december
- ( )
Kleuren
[bewerken]- zwart
- ( )
- wit
- ( )
- grijs
- ( )
- rood
- ( )
- blauw
- ( )
- geel
- ( )
- groen
- ( )
- oranje
- ( )
- paars
- ( )
- bruin
- ( )
Vervoer
[bewerken]Trein en bus
[bewerken]- Hoeveel kost een kaartje naar _____?
- ? ( )
- Een kaartje naar _____, alstublieft.
- . ( )
- Waar gaat deze trein/bus naartoe?
- ? ( )
- Waar is de trein/bus naar _____?
- ? ( )
- Stopt deze trein/bus in _____?
- ? ( )
- Wanneer vertrekt de trein/bus naar_____ ?
- ? ( )
- Wanneer komt de trein/bus aan in _____?
- ? ( )
Richtingen
[bewerken]- Hoe kom ik in _____ ?
- ? ( )
- ...het station?
- ? ( )
- ...de bushalte?
- ? ( )
- ...de luchthaven?
- ? ( )
- ...het stadscentrum?
- ? ( )
- ...de jeugdherberg?
- ? ( )
- ...het _____ hotel?
- ? ( )
- ...het Nederlands/Belgisch/Surinaams consulaat?
- ? ( )
- Waar zijn er veel...
- ( )
- ...hotels?
- ? ( )
- ...restaurants?
- ? ( )
- ...cafés?
- ? ( )
- ...bezienswaardigheden?
- ? ( )
- Kunt u het op de kaart aanduiden?
- ? ( )
- straat
- ( )
- Links afslaan.
- . ( )
- Rechts afslaan.
- . ( )
- links
- ( )
- rechts
- ( )
- rechtdoor
- ( )
- richting de _____
- ( )
- voorbij de _____
- ( )
- voor de _____
- ( )
- Let op de/het _____.
- . ( )
- kruispunt
- ( )
- noord
- ( )
- zuid
- ( )
- oost
- ( )
- west
- ( )
- bergop
- ( )
- bergaf
- ( )
Taxi
[bewerken]- Taxi!
- ! ( )
- Breng me naar _____, alstublieft.
- . ( )
- Hoeveel kost het om naar _____ te rijden?
- ? ( )
- Breng me daarheen, alstublieft.
- . ( )
Slapen
[bewerken]- Heeft u nog kamers beschikbaar?
- ? ( )
- Hoeveel kost een kamer voor één persoon/twee personen?
- ? ( )
- Beschikt de kamer over...
- ( )
- ...lakens?
- ? ( )
- ...een WC?
- ? ( )
- ...een badkamer?
- ? ( )
- ...een telefoon?
- ? ( )
- ...een televisie?
- ? ( )
- Mag ik de kamer eerst even zien?
- ? ( )
- Heeft u niets rustiger?
- ? ( )
- ...groter?
- ? ( )
- ...schoner?
- ? ( )
- ...goedkoper?
- ? ( )
- Oké, ik neem het.
- . ( )
- Ik blijf _____ nacht(en).
- . ( )
- Kunt u mij een ander hotel aanbevelen?
- ? ( )
- Heeft u een kluis? (voor waardevolle bezittingen)
- ? ( )
- ...kluisjes? (voor kleding)
- ? ( )
- Is het ontbijt/avondeten inbegrepen?
- ? ( )
- Hoe laat is het ontbijt/avondeten?
- ? ( )
- Wilt u mijn kamer schoonmaken?
- ? ( )
- Kunt u me wakker maken om _____ uur?
- ? ( )
- Ik wil uitchecken.
- . ( )
Geld
[bewerken]- Kan ik met Amerikaanse dollars betalen?
- ( )
- Kan ik met Britse ponden betalen?
- ( )
- Kan ik met euro's betalen?
- ( )
- Kan ik met een credit card betalen?
- ? ( )
- Kunt u geld voor me wisselen?
- ? ( )
- Waar kan ik geld wisselen?
- ? ( )
- Kan ik hier traveler's cheques inwisselen?
- ? ( )
- Waar kan ik traveler's cheques inwisselen?
- ( )
- Wat is de wisselkoers?
- ? ( )
- Waar is er een geldautomaat?
- ? ( )
Eten
[bewerken]- Een tafel voor één persoon/twee personen, alstublieft.
- . ( )
- Mag ik de menukaart even zien?
- . ( )
- Mag ik een kijkje nemen in de keuken?
- . ( )
- Is er een specialiteit van het huis?
- ? ( )
- Is er een streekgerecht?
- ? ( )
- Ik ben vegetariër.
- . ( )
- Ik eet geen varkensvlees.
- . ( )
- Ik eet geen rundvlees.
- . ( )
- Ik eet alleen koosjer.
- . ( )
- Kunt u dat met minder olie/boter/vet maken, alstublieft?
- ? ( )
- vast menu
- ( )
- à la carte
- ( )
- ontbijt
- ( )
- lunch
- ( )
- afternoontea (maaltijd)
- ( )
- avondeten
- ( )
- Ik wil graag _____.
- . ( )
- Ik wil graag een gerecht met _____.
- ( )
- kip
- ( )
- rundsvlees
- ( )
- vis
- ( )
- ham
- ( )
- worst
- ( )
- kaas
- ( )
- eieren
- ( )
- salade
- ( )
- (verse) groenten
- ( )
- (vers) fruit
- ( )
- brood
- ( )
- geroosterd brood
- ( )
- noedels
- ( )
- rijst
- ( )
- bonen
- ( )
- Mag ik een glas _____?
- ? ( )
- Mag ik een kopje _____?
- ? ( )
- Mag ik een fles _____?
- ? ( )
- koffie
- ( )
- thee
- ( )
- sap
- ( )
- koolzuurhoudend water
- ( )
- mineraalwater
- ( )
- bier
- ( )
- rode/witte wijn
- ( )
- Mag ik wat _____?
- ? ( )
- zout
- ( )
- zwarte peper
- ( )
- boter
- ( )
- Ober!
- ! ( )
- Ik ben klaar.
- . ( )
- Het was heerlijk.
- . ( )
- Kunt u de borden afruimen?
- ? ( )
- De rekening, alstublieft.
- . ( )
Uitgaan
[bewerken]- Serveert u alcohol?
- ? ( )
- Is er bediening aan tafel?
- ? ( )
- Een biertje/twee biertjes, alstublieft.
- . ( )
- Een glas rode/witte wijn, alstublieft.
- . ( )
- Een vaasje, alstublieft
- . ( )
- Een fles, alstublieft.
- . ( )
- _____ (sterke drank) met _____ (toegevoegde drank), alstublieft.
- . ( )
- whisky
- ויסקי (viski )
- wodka
- וודקה (vodka )
- rum
- רום (rum )
- water
- מים (maim )
- sodawater
- ( )
- tonic
- טוניק (tonik )
- sinaasappelsap
- מיץ תפוזים (mitz tapozim )
- cola
- קוקה-קולה (koka kola )
- Heeft u versnaperingen/snacks/hapjes?
- ? ( )
- Nog eentje, alstublieft.
- . ( )
- Nog een rondje, alstublieft.
- . ( )
- Wanneer gaat u dicht?
- ? ( )
- Proost!
- לְחַיִים ! (lechaim )
Winkelen
[bewerken]- Heeft u dit in mijn maat?
- ? ( )
- Hoeveel kost dat?
- ? ( )
- Dat is te duur.
- . ( )
- Wilt u het voor _____verkopen?
- ? ( )
- duur
- ( )
- goedkoop
- ( )
- Dat kan ik mij niet veroorloven.
- . ( )
- Ik wil het niet.
- . ( )
- U bedriegt me.
- . ( )
- Ik ben niet geïnteresseerd.
- . ( )
- Oké, ik neem het.
- . ( )
- Mag ik een tasje?
- ? ( )
- Bezorgt u (overzee)?
- ( )
- Ik wil graag...
- . ( )
- ...tandpasta.
- . ( )
- ...een tandenborstel.
- . ( )
- ...tampons.
- . ( )
- ...zeep.
- . ( )
- ...shampoo.
- . ( )
- ...een pijnstiller.
- . ( )
- ...een middel tegen verkoudheid.
- ( )
- ...maagtabletten.
- ... ( )
- ...scheermesjes
- . ( )
- ...een paraplu.
- . ( )
- ...zonnebrandcrème.
- . ( )
- ...een ansichtkaart.
- . ( )
- ...postzegels.
- . ( )
- ...batterijen.
- . ( )
- ...schrijfpapier.
- . ( )
- ...een pen.
- . ( )
- ...Nederlandstalige boeken.
- . ( )
- ...Nederlandstalige tijdschriften.
- . ( )
- ...een Nederlandstalige krant.
- . ( )
- ...een Nederlands-______ woordenboek.
- . ( )
Rijden
[bewerken]- Ik wil een auto huren.
- . ( )
- Kan ik het laten verzekeren?
- ? ( )
- stop
- ( )
- éénrichtingsstraat
- ( )
- voorrang verlenen
- ( )
- parkeerverbod
- ( )
- snelheidslimiet
- ( )
- tankstation
- ( )
- benzine
- ( )
- diesel
- ( )
Autoriteiten
[bewerken]- Ik heb niets verkeerds gedaan.
- . ( )
- Het was een misverstand.
- . ( )
- Waar brengt u me naartoe?
- ? ( )
- Ben ik gearresteerd?
- ? ( )
- Ik ben Nederlands/Belgisch/Surinaams staatsburger.
- ( )
- Ik wil praten met de Nederlandse/Belgische/Surinaamse ambassade/consulaat.
- ( )
- Ik wil met een advocaat spreken.
- ( )
- Kan ik nu niet gewoon een boete betalen?
- ( )