Ko

Een ko in 't weilaand kortbie Gorssel

Een antal koon in 't weilaand in de umgeving van Junne

Een ko is een vrouwelijk rund, 't mannetjen heet een bolle. Tot één jaor wonnen een ko een kalf eneumd; daornao tot de volwassenheid heet 't bees een pinke.

Een ko is een zoogdier mit vier magen en kan hierdeur heur voedsel nereken. De ko kan in de periode dat ze melk geef, zwat 25 liter melk anmaken. Per jaor geef een Nederlaanse ko ongeveer 7.400 kilo melk. Eén liter melk weeg 1.030 gram. Sommigen koon kunnen in der leven wel 100.000 liter melk anmaken.

Tegensworig wonnen de gemiddelde melkko op 5,8 jaor eslach en vervungen deur een veerze (kokalf), vake mit een beter genetisch vermeugen.

Op dit mement wonnen deur de sector melkveehouwerieje, in samenwarking mit een antal orgenisasies uut de fokkerieje eprebeerd um koon te fokken dee een hogere ouwerdom bereiken kunnen. As de melkpreduktie ummeneer geet, wonnen koon meestentieds of-evoerd um eslach te wonnen. Een ko kan (vanzelf as ze neet eslach wonen) een ouwerdom van 20 jaor haolen.

De vrouwelijke ko hef een geer waormee ze nao de geboorte van een kalf der jong kan voeden.

Zie oek

• Geer
• Bolle

Nedersaksisch

• Achterhooks: koo (meervold: beeste of minder vake kone)
• Drèents:
  • beest, beist, biest
    • biestevleis = vleis van de koe (ZWZ)
  • koe (meervold: koenen)
  • ko
  • koou
  • kou
  • kaaie
  • kouwe
• Graafschopper Platt: koo (meervold: kone) (Platduutse schriefwieze Koo, Kone)
• Grönnegs: kou of boekou (mv: koien, vrouger ook: kaaien)
• Oostfreisk:
  • kou (Krummhörn, Börkum)
  • kjou (Reiderlaand, Leer - meertzoal: kjei(en))
  • kow (Harlingerlaand)
  • keuw (rest)
• Sallaans: koe (meervold: koenen)
• Stellingwarfs: koe (meervold: koenen)
• Tweants:
  • koo (mearvoold: beeste)
  • kau (Eanters, Vjens)
• Urkers: koe (meervoud: koenen)
• Veluws:
  • koe (meervoud: koene)
  • ko (meervoud: koon'n)
  • koeie (Elspeet, meervoud: koenen)
  • kuusje(n)

Commons: Ko - plaatjes, filmkes en/of gelüüdsbestanden.