Natriumhypochloriet

Natriumhypochloriet
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van natriumhypochloriet
Algemeen
Molecuul­formule	NaOCl
IUPAC-naam	natriumhypochloriet
Andere namen	bleekloog
Molmassa	74,44217 g/mol
SMILES	NaClO
InChI	1/NaClO/c1-2;/q-1;+1
CAS-nummer	7681-52-9
EG-nummer	231-668-3
PubChem	23665760
Wikidata	Q407204
Beschrijving	Groen-gele vaste stof
Waarschuwingen en veiligheids­maatregelen
Gevaar
H-zinnen	H314 - H400
EUH-zinnen	geen
P-zinnen	P273 - P280 - P305+P351+P338 - P310
EG-Index-nummer	017-011-00-1
VN-nummer	1791
Fysische eigenschappen
Aggregatie­toestand	vast
Kleur	groen-geel
Dichtheid	1,2 g/cm³
Smeltpunt	(pentahydraat) 18 °C
Oplosbaarheid in water	293 g/L
Goed oplosbaar in	water
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal    Scheikunde

Natriumhypochloriet is het natriumzout van waterstofhypochloriet, met als brutoformule NaClO. De zuivere stof is een groen-gele vaste stof met een onaangename geur, maar meestal wordt het als oplossing in water gebruikt (bleekloog).

Synthese

Natriumhypochloriet wordt bereid als pentahydraat door chloorgas door een oplossing van natriumhydroxide te leiden:

${\ce {2NaOH + Cl2 -> NaCl + NaClO + H2O}}$

Een alternatieve methode is de elektrolyse van natriumchloride in water. Aan de anode wordt chloorgas gevormd door oxidatie van chloride-ionen:

${\ce {2Cl^- -> Cl2 + 2e^-}}$

Aan de kathode wordt water gereduceerd:

${\ce {2H2O + 2e^- -> 2OH^- + H2}}$

Wanneer het gevormde chloorgas in contact komt met de hydroxide-ionen, wordt hypochloriet gevormd:

${\ce {2OH^- + Cl2 -> Cl^- + ClO^- + H2O}}$

Watervrij natriumhypochloriet is zeer explosief. Het kan bereid worden door vriesdrogen van het pentahydraat met geconcentreerd zwavelzuur.

Eigenschappen en reacties

Natriumhypochloriet is een sterke oxidator, die onedele metalen (zoals zink) kan omzetten in hun oxiden:

${\ce {NaClO + Zn -> ZnO + NaCl}}$

De stof reageert met waterstofchloride, waardoor het toxische chloorgas gevormd wordt:

${\ce {NaClO + 2HCl -> Cl2 + H2O + NaCl}}$

Natriumhypochloriet is vrij instabiel en ontleedt door verhitting tot natriumchloraat en natriumchloride:

${\ce {3NaClO -> NaClO3 + 2NaCl}}$

Bij de reactie met waterstofperoxide komt zuurstofgas vrij:

${\ce {NaClO + H2O2 -> NaCl + H2O + O2}}$

Toepassingen

Natriumhypochloriet wordt in het organisch laboratorium gebruikt voor oxidaties, zoals de oxidatie van alcoholen tot ketonen. In zwembaden wordt natriumhypochloriet gebruikt om het zwemwater te chloreren. Als alternatief wordt ook wel het stabielere trichloorisocyanuurzuur gebruikt.

Daarnaast is natriumhypochloriet in de vorm van een 5% oplossing in water (bleekwater) ook een veelgebruikt ontsmettingsmiddel voor sanitair.

In de tandheelkunde wordt een 2% oplossing gebruikt om reiniging en desinfectie te verkrijgen van het wortelkanaal tijdens endodontologische behandelingen (wortelkanaalbehandeling).

Verder wordt het in grondwater toegevoegd om het te zuiveren tot drinkwater.

Natriumhypochloriet kan giftige cyaniden oxideren tot de overeenkomstige cyanaten. Zodoende kan het gebruikt worden om oplossingen van cyaniden onschadelijk te maken:

${\ce {ClO^- + CN^- -> OCN^- + Cl^-}}$

Externe links

•  natriumhypochloriet - International Chemical Safety Card
• (en) Gegevens van natriumhypochloriet in de GESTIS-stoffendatabank van het IFA
• (en) MSDS van natriumhypochloriet

Bronnen, noten en/of referenties