Muishamsters
| Muishamsters Fossiel voorkomen: Laat-Mioceen tot heden | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||
| Muishamster | |||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Geslacht | |||||||||||||
| Calomyscus Thomas, 1905 | |||||||||||||
| Typesoort | |||||||||||||
| Calomyscus bailwardi Thomas, 1905 | |||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||||
Muishamsters op  Wikispecies
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Muishamsters (familie Calomyscidae; geslacht Calomyscus) zijn een familie van knaagdieren die voorkomt van Syrië en van Azerbeidzjan en Iran tot Turkmenistan, Afghanistan en Pakistan. Daar leven ze in rots- en woestijnachtige gebieden. Ze zijn daarnaast bekend van het Laat-Mioceen en mogelijk het Vroeg-Plioceen in Europa. Er zijn ook Vroeg-Pliocene fossielen bekend van het Griekse eiland Rhodos.
Taxonomie
[bewerken | brontekst bewerken]Tot het artikel van Vorontzov & Potapova (1979) werden de muishamsters meestal tot de Amerikaanse onderfamilie Sigmodontinae gerekend, als nauwe verwanten van Peromyscus, maar Vorontzov & Potapova plaatsten hen als een tribus binnen de Cricetinae. Later is er ook gesuggereerd dat Calomyscus het enige levende geslacht is dat bij de uitgestorven onderfamilie Myocricetodontinae hoort. Er schijnen ook overeenkomsten met Democricetodon te zijn. Later onderzoek weerspreekt echter beide verwantschappen. Musser & Carleton (1993) plaatsten het geslacht in een aparte onderfamilie Calomyscinae. Steppan et al. (2004), in hun fylogenetische analyse van de Muridae, toonden aan dat Calomyscus aan geen enkel ander lid van de Muroidea nauw verwant was, zodat het geslacht in een aparte familie Calomyscidae werd geplaatst. Muishamsters hebben dezelfde soort kiezen als echte hamsters, maar ze missen de wangzakken en korte staart van de echte hamsters. Omdat ze mogelijk de enige levende leden van de Cricetodontinae zijn, worden ze wel levende fossielen genoemd.
Als huisdier
[bewerken | brontekst bewerken]De muishamster die in Europa soms als huisdier wordt gehouden (meestal Calomys bailwardi mystax of Calomyscus bailwardi genoemd) is waarschijnlijk C. mystax of C. elburzensis (=C. firiusaensis). Deze muishamsters worden niet in dierenwinkels verkocht, maar alleen door fokkers, zodat alleen "echte" knaagdierliefhebbers ze hebben.
Leefwijze
[bewerken | brontekst bewerken]Van muishamsters is bekend dat ze het langste leven van alle Muroidea. In gevangenschap hebben ze 9 jaar, 3 maanden en 19 dagen geleefd, en ze zijn vaak wel vier jaar lang vruchtbaar. Dit en het feit dat ze zich langzaam voortplanten suggereert dat ze wat betreft de voortplantingsbiologie meer op eekhoorns (Sciuridae) en Hystricognathi lijken dan op andere Muroidea.
Soorten
[bewerken | brontekst bewerken]Hoewel alle soorten muishamsters vroeger als ondersoorten van Calomyscus bailwardi beschouwd, worden er nu zo'n tien soorten onderscheiden op basis van verschillen in grootte, chromosomen, en andere verschillen. Het is goed mogelijk dat er nog onbeschreven soorten zijn. Het geslacht omvat de volgende soorten:[1][2]
- Calomyscus bailwardi (West-Iran)
- Calomyscus baluchi (West-Pakistan en Afghanistan)
- Calomyscus behzadi (West-Iran)
- Calomyscus darvishi (Zagrosgebergte in West-Iran)
- Calomyscus elburzensis (Zuidwest- en Zuid-Turkmenistan, Noord- en Noordoost-Iran en Noordwest-Afghanistan)
- Calomyscus grandis (Mount Demavend in Iran)
- Calomyscus hotsoni (Zuidoost-Iran en Zuidwest-Pakistan)
- Calomyscus kermanensis (Zuid-Iran)
- Calomyscus kiabii (Noordwest-Iran)
- Calomyscus mystax (Zuidwest-Turkmenistan)
- Calomyscus tsolovi (Zuidwest-Syrië)
- Calomyscus urartensis (Noordwest-Iran en Azerbeidzjan)
- Musser, G.G. & Carleton, M.D. 1993. Family Muridae. In Wilson, D.E. & Reeder, D.M. (eds.). 1993. Mammal Species of the World: a taxonomic and geographic reference. 2nd ed.
- Musser, G.G. & Carleton, M.D. 2005. Superfamily Muroidea. In Wilson, D.E. & Reeder, D.M. 2005. Mammal Species of the World. 3rd ed.
- Steppan, S.J., Adkins, R.A. & Anderson, J. 2004. Phylogeny and divergence date estimates of rapid radiations in muroid rodents based on multiple nuclear genes. Systematic Biology 53:533-553.
- Vorontsov, N.N. & Potapova, E.G. 1979. [Taxonomy of the genus Calomyscus (Cricetidae). 2. Status of Calomyscus in the system of Cricetinae]. Zoologicheskii Zhurnal 58:1391-1397 (in het Russisch).
- Vorontsov, N.N., Kartavtseva, I.V. & Potapova, E.G. 1979. [Systematics of the genus Calomyscus (Cricetidae). 1. Karyological differentiation of the sibling species from Transcaucasia and Turkmenia and a review of species of the genus Calomyscus]. Zoologicheskii Zhurnal 58:1213-1224 (in het Russisch).
- ↑ Mammal Diversity Database (2024). Mammal Diversity Database (Version 1.13) [Data set]. Zenodo. DOI: 10.5281/zenodo.4139722. Geraadpleegd op 23-07-2024.
- ↑ Rezazadeh, E., Zali, H., Ahmadzadeh, F., Siahsarvie, R., Kilpatrick, C. W., Norris, R. W., & Aliabadian, M. (2024). Two new species of brush-tailed mouse, genus Calomyscus (Rodentia: Calomyscidae), from the Iranian Plateau. Journal of Mammalogy, 105(3), 589-608.
· 
· 