Miriam Makeba

Miriam Makeba
	Miriam Makeba in 1969
Algemene informatie
Volledige naam	Zenzile Miriam Makeba
Alias	Mama Afrika
Geboren	4 maart 1932
Geboorteplaats	Johannesburg
Overleden	10 november 2008
Overlijdensplaats	Castel Volturno
Werk
Jaren actief	1954-2008
Genre(s)	Wereldmuziek, folk, poprock, jazz
Beroep	Zangeres
Label(s)	Manteca, RCA Records, Mercury Records, Kapp Records, Collectables, Suave Music, Warner Bros. Records, PolyGram, Drg, Stern's Africa, Kaz, Sonodisc
	Officiële website; (en) AllMusic-profiel; (en) Discogs-profiel; (en) IMDb-profiel; (en) Last.fm-profiel; (en) MusicBrainz-profiel;
Portaal	Muziek

Miriam Makeba, bijgenaamd Mama Africa (Prospect Township bij Johannesburg, 4 maart 1932 – Caserta, Italië, 10 november 2008), was een Zuid-Afrikaans zangeres en anti-apartheidsactiviste. Zij was een van de eersten die de Afrikaanse muziek introduceerden bij een westers publiek. Haar grootste hit was het nummer Pata pata (1967). Met haar roem bereidde ze de weg voor Afrikaanse artiesten als Fela Kuti, King Sunny Adé, Youssou N'Dour en Salif Keita.^[1] Makeba was een actief tegenstandster van de Zuid-Afrikaanse apartheidspolitiek en leefde, nadat de Zuid-Afrikaanse regering haar een inreisvisum weigerde, dertig jaar in ballingschap.

Levensloop

Op twintigjarige leeftijd werd ze al een nationale bekendheid in Zuid-Afrika als zangeres van de Manhattan Brothers. In de jaren 50 brak Makeba door als zangeres met een Zuid-Afrikaanse variant van jazz. In 1959 ging in Johannesburg de zwarte jazz-opera King Kong in première. Naast Makeba werkten onder anderen de trompettist Hugh Masekela, met wie ze later trouwde, en Letta Mbulu aan deze voorstelling mee. Daarna ging King Kong op tournee door Europa. In datzelfde jaar was Makeba ook te zien In de documentaire Come back, Afrika (1959) van de Amerikaan Lionel Rogosin (1924-2000). Deze film vormde een aanklacht tegen het Zuid-Afrikaanse apartheidsbeleid. Deze optredens betekenden voor Makeba een doorbraak in Europa en de Verenigde Staten.

Toen ze in 1960 naar Zuid-Afrika terug wilde keren voor de begrafenis van haar moeder weigerde de Zuid-Afrikaanse regering haar een inreisvisum. Later werd ook haar staatsburgerschap ingetrokken. Begin jaren zestig ging Makeba in de Verenigde Staten wonen. Haar politiek activisme bracht haar in 1963 bij de Verenigde Naties, waar zij opriep tot een internationale boycot van Zuid-Afrika. Hierna werden haar platen verboden in Zuid-Afrika.

In de Verenigde Staten werd ze ontdekt door zanger en mensenrechtenactivist Harry Belafonte. Met hem nam ze in de jaren zestig enkele albums op in een mengeling van traditionele stijlen, voordat wereldmuziek een begrip werd.^[1] Met An Evening With Belafonte/Makeba won Makeba in 1966 als eerste Afrikaanse vrouw, een Grammy Award. Een jaar later scoorde ze een wereldwijde hit met het nummer Pata pata, gezongen in Xhosa, een taal met kenmerkende klik- en plofklanken.

Makeba trad vijf keer in het huwelijk, de eerste keer op 17-jarige leeftijd. Op 22 december 1950 kreeg zij haar eerste en enige kind, dochter Bongi. Bongi is na de bevalling van een dochter gestorven in het kraambed. Andere echtgenoten waren zanger Sonny Pillay, met wie zij in 1959 zowel trouwde als scheidde, en trompettist Hugh Masekela (1964-1966). Met Black Power-activist Stokely Carmichael was Makeba van 1968 tot 1978 getrouwd. Dit huwelijk leidde tot controverse in de Verenigde Staten. Grote platenmaatschappijen als RCA en Reprise zegden hun platencontracten op. Geplande concerten werden geschrapt.^[1] Het paar verhuisde naar Guinee. Nadat het huwelijk was ontbonden bleef Makeba in Guinee, waar ze trouwde met Bageot Bah, die voor een Belgische luchtvaartmaatschappij werkte. Ook in Guinee bleef Makeba zich uitspreken tegen het apartheidsregime van Zuid-Afrika. Tijdens deze periode werd ze ook afgevaardigde van Guinee bij de Verenigde Naties.^[1]

In 1985 verhuisde ze naar Brussel. In 1987 deed Makeba mee aan de Graceland-tour van Paul Simon. Twee jaar later mochten haar platen weer verkocht worden in Zuid-Afrika. In december 1990 keerde zij, na dertig jaar ballingschap, op uitnodiging van Nelson Mandela, die toen net was vrijgelaten uit zijn gevangenschap, terug naar haar geboorteland Zuid-Afrika.

In 2005 maakte ze een tournee om haar carrière af te sluiten. Op 24 mei 2008 nam ze tijdens een optreden op The Hague Jazz afscheid van haar Nederlandse fans. Op 7 november 2008 trad ze nog op in het Amsterdamse Paradiso. Drie dagen later overleed Miriam Makeba op 76-jarige leeftijd aan een hartaanval, na afloop van een antimaffiaconcert in Castel Volturno ter ondersteuning van de met de dood bedreigde antimaffiaschrijver Roberto Saviano.

Behalve prijzen voor haar muziek kreeg Makeba voor haar strijd tegen ongelijkheid de Dag Hammerskjøld Peace Prize en de Otto Hahn Peace Medal.^[1]

In Gent werd het plein waaraan de stadsbibliotheek De Krook ligt, naar Miriam Makeba genoemd.

Discografie

Albums

Album met eventuele hitnotering(en) in de Nederlandse Album Top 100	Datum van verschijnen	Datum van binnenkomst	Opmerkingen
The many voices of Miriam Makeba	1960	-
Miriam Makeba	1960	-
The world of Miriam Makeba	1962	-
The voice of Africa	1964	-
Makeba sings!	1965	-
An evening with Belafonte/Makeba	1965	-	met Harry Belafonte
The magic of Makeba	1965	-
The magnificent Miriam Makeba	1966	-
All about Makeba	1966	-
Miriam Makeba in concert!	1967	-	Livealbum
Pata pata	1967	-
Makeba!	1968	-
Live in Tokyo	1968	-	Livealbum
Keep me in mind	1970	-
The promise	1974	-
Live in Conakry: Appel a l'Afrique	1974	-	Livealbum
Miriam Makeba & Bongi	1975	-	met Bongi Makeba
Enregistrement public au Theatre des Champs-Elysées	1977	-	Livealbum
Country girl	1978	-
Comme une symphonie d'amour	1979	-
The queen of African music - 17 Great songs	1987	-	Verzamelalbum
Sangoma	1988	-
Welela	1989	-
Eyes on tomorrow	1991	-
Africa 1960-65 recordings	1991	-	Verzamelalbum
Eyes on tomorrow	1991	-	Verzamelalbum
Sing me a song	1993	-
Pata Pata: Live in Paris	1998	-	Livealbum
The best of Miriam Makeba & The Skylarks: 1956 - 1959 recordings	1998	-	Verzamelalbum
Homeland	2000	-
Mama Africa: The very best of Miriam Makeba	2000	-	Verzamelalbum
The Guinea years	2001	-	Verzamelalbum
The definitive collection	2002	-	Verzamelalbum
Live at Berns Salonger, Stockholm, Sweden, 1966	2003	-	Livealbum
The best of the early years	2003	-	Verzamelalbum
Reflections	2004	-
Makeba forever	2006	-

Singles

Single met eventuele hitnotering(en) in de Nederlandse Top 40	Datum van verschijnen	Datum van binnenkomst	Hoogste positie	Aantal weken	Opmerkingen
Pata pata	1967	25-11-1967	11	11	Nr. 7 in de Single Top 100
Hi-a ma (Pata pata)	11-07-2011	-			met Milk & Sugar / Nr. 89 in de Single Top 100

Single met hitnotering(en) in de Vlaamse Ultratop 50	Datum van verschijnen	Datum van binnenkomst	Hoogste positie	Aantal weken	Opmerkingen
Hi-a ma (Pata pata)	2011	23-07-2011	tip16	-	met Milk & Sugar

NPO Radio 2 Top 2000

Nummer met notering(en) in de NPO Radio 2 Top 2000^{[noot 1]}	'99	'00	'01	'02	'03	'04	'05	'06	'07	'08	'09	'10	'11	'12	'13	'14	'15	'16	'17	'18	'19	'20	'21	'22	'23
Pata pata	-	-	-	-	-	-	1929	1965	-	-	-	-	-	1971	1491	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-

↑ 1, 2, 3, … geeft de plaats aan; vet = hoogste notering. * = nummer was nog niet uitgekomen; - = nummer was niet genoteerd.

Externe links

Officiële website
Miriam Makeba op global-mojo.com

Bronnen, noten en/of referenties

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Once Upon a Time, an Iron Rose… «work in progress». Holland Festival (juni 2020). Gearchiveerd op 14 juni 2020. Geraadpleegd op 14 juni 2020.

Zie de categorie Miriam Makeba van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[T2000-2] 1, 2, 3, … geeft de plaats aan; vet = hoogste notering. * = nummer was nog niet uitgekomen; - = nummer was niet genoteerd.

[:0-1] Once Upon a Time, an Iron Rose… «work in progress». Holland Festival (juni 2020). Gearchiveerd op 14 juni 2020. Geraadpleegd op 14 juni 2020.

[1]

[noot 1]