Kunstenaarskolonie van Nagybánya

De kunstenaarskolonie omstreeks 1900

De kunstenaarskolonie ca, 1905

De kunstenaarskolonie in 1930

De (Hongaarse) kunstenaarskolonie van Nagybánya (Nagybányai művésztelep) is de in Hongarije invloedrijkste kunstenaarskolonie uit Nagybánya (tegenwoordig: Baia Mare in Roemenië) van schilders, die bestond vanaf ongeveer 1896 en ophield te bestaan na de Tweede Wereldoorlog.

De oprichters van de kunstenaarskolonie waren Simon Hollósy, István Réti, Károly Ferenczy, János Thorma en Béla Iványi-Grünwald. De school werd gekenmerkt door naturalisme en het schilderen in het vrije veld (en plein air). De opvallendste persoonlijke stijl had Károly Ferenczy.

Schilderkunst

De kunstenaarsschool had in de eerste helft van de 20e eeuw een grote invloed op de Hongaarse schilders, zoals op de MIÉNK (Magyar Impresszionisták és Naturalisták Köre), de Nyolcak, het gezelschap rond Pál Szinyei Merse, het Nieuw schilderscollectief (Képzőművészek Új Társasága, KÚT) en de Alföld schildersschool (Alföldi iskola). De invloed werkte nog door bij de schilders van de kunstenaarskolonie van Szentendre (Szentendrei művésztelep) en de kunstenaarskolonie van Miskolc (Miskolci művésztelep).

De kunstenaarskolonie van Nagybánya was de eerste kunstenaarsschool die door het Hongaarse publiek erg werd gewaardeerd. Er zijn enkele generaties van schilders te onderscheiden.

Oprichting

De oprichters van de kunstenaarskolonie in Nagybánya waren Károly Ferenczy, Simon Hollósy, Béla Iványi-Grünwald, István Réti en János Thorma.

Károly Ferenczy

• Károly Ferenczy
• 
  Kruisheuvels bij Nagybánya
  (1900)
• 
  Op de heuveltop
  (1901)
• 
  Nagybánya
  (z.j.)
• 
  Avond in maart
  staartdetails in Nagybánya
  (1902)

• 
  Meisje met pop
  (z.j.)
• 
  Oktober
  1903
• 
  Izvora in de herfst
  (1909)
• 
  Jongens aan de waterkant
  1912

Simon Hollósy

• Simon Hollósy
• 
  Goede wijn
  1884
• 
  Voorjaarsstemming
  (Oever van de Tisza) (1912)
• 
  Na de oogst
  (1908)
• 
  Hooioppers
  (1912)

Béla Iványi-Grünwald

• Béla Iványi-Grünwald
• 
  Nagybánya met de Gutin
  (1900)
• 
  Kleren drogen
  (1903)
• 
  Landschap bij Nagybánya
  met Kruisheuvels (1910)

• 
  Vrouw bij het water
  (z.j.)
• 
  Oorlog (z.j.)
• 
  Leden van de Fészek Club.

István Réti

• István Réti
• 
  begrafenis van de wacht
  (1899)
• 
  oude vrouw
  (1900)

János Thorma

• János Thorma
• 
  Vrouw in roze kleed bij de rivier
  (z.j.)
• 
  Herfst
  (jaren 1920)
• 
  Voorjaar in Nagybánya
  (jaren 1930)

• 
  Appels plukken
  (z.j.)
• 
  Schilderes
  (1934)
• 
  Liggende vrouw
  (z.j.)

• 
  Martelaren van Arad
  (6 oktober)
• 
  Herfst in Nagybánya
  (z.j.)

Eerste generatie

Tot de eerste generatie zelfstandigexposerende schilders behoorden István Csók, József Faragó, Béla Horthy, Oszkár Glatz en Sándor Nyilasy.

• Diverse portretten
• 
  István Csók in de zomer van 1936
  (1937)
• 
  József Faragó zelfportet
  (1905)
• 
  Portret van Oszkár Glatz
  door Székely Aladár (1933)
• 
  Béla Horthy, schilder en politicus

Sándor Nyilasy

• Sándor Nyilasy
• 
  Meisjes in de zon
• 
  Meisjes van Tápé
• 
  Pestkoppen
• 
  Lente

Tweede generatie

Tot de tweede generatie kunstenaars behoorden Jenő Maticska, Samu Börtsök, Sándor Galimberti, András Mikola, Valér Ferenczy, Béni Ferenczy, Noémi Ferenczy, Péter Rátz, János Krizsán, Sándor Ziffer, Vilmos Perlrott-Csaba en Géza Bornemisza.

Tibor Boromisza

• Tibor Boromisza
• 
  Appels en rozen
  (1907)
• 
  Stadstuin in Baia Mare
  (1906)
• 
  Winterzon op de markt in Baia Mare
  (1913)

• 
  Zonneschijn bij het invallen van de dooi
  (1913)
• 
  Markt in Baia Mare
  (1914)
• 
  Park in Satu Mare
  (1917)

• 
  Portret van Dr. Henrik Szőllős
  (1920)
• 
  Vroeg voorjaar bij Szentendre
  (1925)
• 
  Stadspark in Debrecen
  (1927)

Samu Börtsök

• Samu Börtsök
• 
  Huisje
• 
  Hooi-oppers
• 
  Tanya

• 
  Park in Nagybánya
• 
  Twee hooi-oppers
• 
  In de winterse zonneschijn

Sándor Galimberti

• Sándor Galimberti
• 
  Tuin van mijnwerker (1907)
• 
  Nagybánya
  (ca. 1910)
• 
  St. Rafael (1912)
• 
  Amsterdam
  (1914-5)

Jenő Maticska

• Jenő Maticska
• 
  Landschap van Nagybánya
• 
  Aan de oever van de Zazar
• 
  Meisje op het grasland
• 
  Heuvel bij Nagybánya

Károly Réthy

• Károly Réthy
• 
  Straatdetail uit Nagybánya
• 
  Landschap van Nagybánya

Derde generatie

Tot de derde generatie schilders in de kunstenaarskolonie in Nagybánya behoorden István Boldizsár, graaf Ralph Teleki, János Pirk en Margit Kiss Thormáné.

Post-Nagybánya-school

Na de Eerste Wereldoorlog (na 'Trianon', 1920) vormde de 'Post-Nagybánya-school' de voortzetting van de kunstenaarskolonie van Nagybánya, maar dan binnen de nieuwe Hongaarse grenzen. Enkele kunstenaars van deze groep zijn: Aurel Bernáth, Robert Berény, József Egry, István Farkas, Beni Ferenczy, Ödön Márffy, Pal Pátzay, István Szőnyi, Tibor Vilt.

• Károly Patkó
• 
  De zondeval
  (jaren 1920)
• 
  Voor de spiegel
  (1924)
• 
  Gezicht op Nagybánya
  (1924)
• 
  Gezicht op Nagybánya
  (1926)

• 
  Ganzen
  (1926)
• 
  Baadsters
  (1926)
• 
  Bad in de ochtend
  (jaren 1930)
• 
  Karmeliten kerk in Keszthely
  (1932)

• Lajos Tihanyi
• 
  Gezicht op Nagybánya
  (1908)
• 
  Gezicht op Nagybánya
  (1909)
• 
  Drie bomen
  (1922)
• 
  Compositie
  (1925)

Bronnen, noten en/of referenties

• Emil Krén & Dániel Marx: Fine Arts in Hungary