Edops
| Edops Status: Uitgestorven Fossiel voorkomen: Vroeg-Perm | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||
| Edops craigi | |||||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||||
| |||||||||||||
| Geslacht | |||||||||||||
| Edops Romer, 1936 | |||||||||||||
| Typesoort | |||||||||||||
| Edops craigi | |||||||||||||
Afbeeldingen op  Wikimedia Commons
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Edops[1] ('gezwollen gezicht') is een geslacht van uitgestorven temnospondyle Batrachomorpha (basale 'amfibieën') uit het Vroeg-Perm.
Naamgeving
[bewerken | brontekst bewerken]De Amerikaanse paleontoloog Alfred Sherwood Romer benoemde de typesoort Edops craigi in 1936.[2] De geslachtsnaam Edops betekent 'gezwollen gezicht' (van het Griekse oidos 'zwelling' en het Griekse oops 'gezicht'), waarbij Romer opmerkte dat de premaxillae sterk verdikt zijn en uitwendig uitstelpen in ronde zwellingen. De gelatiniseerde spelling 'edo' voor 'oidos' lijkt op het Latijnse werkwoord edo, 'ik vreet', wat tot het misverstand geleid heeft dat de naam veelvraatkop betekent, maar dit is niet de correcte etymologie. In een populair artikel uit 1943 legde Romer uit dat de oorspronkelijke fossiele vondst de bijnaam 'Grandpa Bumps' had voor de brokken bot, die het hadden overleefd terwijl de rest van de eerste schedel grotendeels was vernietigd. De soortaanduiding eert de preparateur Lansing Craig.
Romer en zijn preparateur Robert V. Witter van de Harvard University beschreven Edops in meer detail op grond van aanvullend fossiel materiaal in 1942.[3]
De syntypen zijn FMNH UR 336 en MCZ 1201, rond 1930 gevonden in de Archerformatie van Young County, Texas. Het zijn fragmentarische skeletten. Later zijn meer fragmenten toegewezen, over het algemeen schedelbotten van slechte kwaliteit en wat postcrania.
Fragmentaire overblijfselen uit de Viséen van Schotland lijken uit Edops of een naast familielid te komen en dateren dus van vóór het type-materiaal van het Perm.
Beschrijving
[bewerken | brontekst bewerken]Edops was vrij groot, met een lengte van twee meter.
In tegenstelling tot meer geavanceerde temnospondylen van die tijd, zoals Eryops, vertoonde Edops een archaïsch patroon van palatale botten en bezat nog steeds verschillende extra botten aan de achterkant van de schedel. Edopoïden hadden ook bijzonder grote premaxillae (de botten die de punt van de snuit vormen) en verhoudingsgewijs kleine uitwendige neusgaten.
Fylogenie
[bewerken | brontekst bewerken]Binnen de clade Edopoidea lijkt het meest basale lid Edops te zijn van de Archer City-formatie uit het Vroeg-Perm van de Verenigde Staten, een dier met een brede schedel en grote palatinale tanden.
Literatuur
- Romer, A. S. and R. V. Witter. 1942. Edops, a primitive rhachitomous amphibian from the Texas red beds. Journal of Geology 50:925–960.
- Ruta, M., Pisani, D., Lloyd, G. T. and Benton, M. J. 2007. A supertree of Temnospondyli: cladogenetic patterns in the most species-rich group of early tetrapods. Proceedings of the Royal Society B-Biological Sciences 274: 3087-3095
- Rainer R. Schoch (2019). "The stapes of Edops craigi and ear evolution in the lissamphibian stem group". Acta Zoologica. 100 (2): 126–134. doi:10.1111/azo.12238.
Noten
- ↑ Fossilworks: Edops. www.fossilworks.org. Geraadpleegd op 21-07-2022.
- ↑ A.S. Romer. 1936. "Studies on American Permo-Carboniferous reptiles". Problems of Paleontology 1: 85-93
- ↑ Romer, A.S. & Witter, R.V. 1942. "Edops, a primitive rhachitomous amphibian from the Texas red beds." The Journal of Geology 50(8): 925-960
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Edops op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.