1944
Uiterlijk
Zie 1944 (doorverwijspagina) voor andere betekenissen van 1944.
1944 | ||
Eeuwen: | 19e eeuw · 20e eeuw · 21e eeuw | |
Decennia: | 1930-1939 · 1940-1949 · 1950-1959 | |
Jaren: | << · < · 1943 · 1944 · 1945 · > · >> | |
Maanden: | jan · feb · mrt · apr · mei · jun jul · aug · sep · okt · nov · dec | |
Jaartelling in verschillende culturen | ||
Ab urbe condita: | 2697 MMDCXCVII | |
Armeense jaartelling: | 1393 – 1394 ԹՎ ՌՅՂԳ – ՌՅՂԴ | |
Chinese jaartelling: | 4640 – 4641 庚未 – 辛申 | |
Christelijke jaartelling: | 1944 MCMXLIV | |
Ethiopische jaartelling: | 1936 – 1937 | |
Hebreeuwse jaartelling: | 5704 – 5705 | |
Hindoekalenders: | ||
- Vikram Samvat | 1999 – 2000 | |
- Shaka Samvat | 1866 – 1867 | |
- Kali yuga | 5045 – 5046 | |
Iraanse jaartelling: | 1322 – 1323 ۱۳۲۲ – ۱۳۲۳ | |
Islamitische jaartelling: | 1363 – 1364 ١٣٦٤ – ١٣٦٣ | |
Maçonnieke jaartelling: | 5943 – 5944 | |
1944 naar onderwerp | ||
Lijst van landen | ||
Geboren | ||
Overleden | ||
Film | ||
Sport (categorie) | ||
Gregoriaanse kalender van 1944 |
Het jaar 1944 is een jaartal volgens de christelijke jaartelling.
Gebeurtenissen
[bewerken | brontekst bewerken]- januari
- 5 - Russische legereenheden van het 1e Oekraïense Front onder bevel van generaal Nikolaj Vatoetin overschrijden de voormalige Poolse grens en veroveren de stad Berdytsjiv.
- 11 - Galeazzo Ciano en maarschalk Emilio De Bono, leiders van het fascistische bewind in Italië, worden wegens hoogverraad terechtgesteld na een schijnproces in Verona.
- 14 - Belegering van Leningrad: Russische legereenheden van het Leningradfront en Volchovfront beginnen een groot tegenoffensief om de stad Leningrad te ontzetten.
- 17 - Slag om Monte Cassino: Britse eenheden steken de rivier de Garigliano over. Amerikaanse eenheden van het 5e Leger onder bevel van generaal Mark Clark, arriveren bij de Garigliano om hun aanval op de Gustav-linie te beginnen.
- 22 - Operatie Shingle: Amerikaanse en Britse legereenheden voeren een amfibische landing uit bij Anzio en vormen er een bruggenhoofd. De operatie is bedoeld om de Gustav-linie te omtrekken en een aanval op Rome te forceren.
- 25 - Tilburgse zegeltjeskraak: De Knokploeg-Soest onder leiding van Wim van de Elst maakt bij een gewapende overval op het gemeentehuis van Tilburg 105.000 distributiezegels en 700 blanco persoonsbewijzen buit.
- 27 - Russische eenheden ontzetten Leningrad na 872 dagen te zijn belegerd. Duitse eenheden van het 18e Leger worden ongeveer 60 tot 100 kilometer van de stad teruggedreven.
- 31 - Amerikaanse legereenheden voeren een amfibische aanval uit op Kwajalein in de Marshalleilanden. Het atol wordt zwaar verdedigd door ongeveer 5.000 Japanse soldaten (versterkt met kustbatterijen).
- januari - In Bletchley Park (Verenigd Koninkrijk) wordt de Colossus in gebruik genomen, de eerste programmeerbare computer. Hij wordt ingezet bij het kraken van Duitse codeberichten.
- februari
- 2 - Russische legereenheden van het Leningradfront onder bevel van generaal Leonid Govorov proberen de Duitse frontlinie te doorbreken en overschrijden de Estlandse grens ten noorden van de stad Narva.
- 4 Een B-17 Flying Fortress bommenwerper van de 482 Bomb Group maakt een noodlanding tussen Meddo en Winterswijk. De piloot van het toestel, David G. Alford, zet het toestel alleen aan de grond; de rest van de twaalf bemanningsleden is al boven Duitsland met de parachute uit het vliegtuig gesprongen.
- 4 - In Parijs gaat het toneelstuk Antigone van Jean Anouilh in première.
- 8 - Russische legereenheden van het 4e Oekraïense Front onder bevel van generaal Fjodor Tolboechin veroveren de stad Nikopol. Ze drijven de Duitsers van de oostoever van de rivier de Dnjepr over een lengte van ruim 1.100 kilometer.
- 10 - Ten gevolge van de dagelijkse Amerikaanse bombardementen worden alle Japanse oorlogsschepen uit de marinebasis Rabaul naar Nieuw-Brittannië teruggetrokken.
- 15 - De geallieerde luchtmacht voert hevige bombardementen uit op het klooster van Monte Cassino. In de kelders van het gebouw hebben de monniken en ongeveer 800 burgers een toevlucht gezocht. Ruim 250 van hen worden tijdens de twee aanvalsgolven gedood. De Amerikaanse luchtmacht gebruikt ruim 1.400 ton aan bommen om het klooster te verwoesten.
- 17 - Amerikaanse mariniers landen op de atol Enewetak, het meest westelijke van de Marshalleilanden. Na felle weerstand worden de Japanners verdreven en wordt er een ankerplaats voor een marinebasis aangelegd. Een smaldeel van de Amerikaanse vloot valt de Japanese marinebasis Truk aan, 19 schepen en 201 vliegtuigen worden vernietigd.
- 20 - Het Noorse verzet blaast de veerboot "SF Hydro" op, die het zwaar water uit de fabriek te Vemork naar Duitsland had moeten overbrengen.
- 20 - In Amerikaanse kranten verschijnt de strip Batman & Robin voor het eerst.
- 21 - Minister-president Hideki Tojo neemt de functie van stafchef van het Japanse leger op zich, met het argument dat hij persoonlijk de militaire operaties van het leger en de marine gaat coördineren (na zware verliezen te hebben geleden) tegen de Amerikaanse opmars in de Grote oceaan.
- 22 - De Amerikaanse luchtmacht bombardeert per vergissing de steden Enschede (voor de tweede maal), Arnhem en Nijmegen. In Enschede vallen 40 doden en in Arnhem enkele tientallen. Tijdens het bombardement op Nijmegen komen meer dan 800 burgers om het leven. In de binnenstad van Nijmegen worden bijna 1.300 percelen verwoest.
- 28 - Duitse eenheden van het 14e leger (9 divisies) beginnen een grootscheeps offensief tegen het bruggenhoofd bij Anzio, zuidelijk van Rome, maar het Amerikaanse 5e Leger weet stand te houden.
- maart
- 5 - Russische legereenheden van het 3e Oekraïense Front onder bevel van generaal Rodion Malinovski beginnen een nieuw offensief in het zuidwesten van Oekraïne. Ze verdrijven 14 Duitse divisies tussen de rivieren de Dnjepr en de Zuidelijke Boeg, en rukken over een front van 180 km breedte 50 km op.
- 7 - Duitse tegenaanvallen van het 6e Leger in het westen van Oekraïne worden afgeslagen. Russische legereenheden van het 1e Oekraïense Front onder bevel van maarschalk Georgi Zjoekov rukken op tot 16 km ten noorden van het spoorwegknooppunt Tarnopol.
- 9 - Koning Peter II van Joegoslavië arriveert vanuit Kairo in Londen om met de Britse leiders te praten over meningsverschillen tussen zijn regering in ballingschap en het partizanenbewind van Josip Tito.
- 9 - De door de Duitsers bezette Estische hoofdstad Tallinn raakt door een Sovjetbombardement zwaar beschadigd. Er vallen circa 600 doden.
- 15 - Russische eenheden van het 2e Oekraïense Front onder bevel van maarschalk Ivan Konev snijden de strategische spoorlijnverbinding Odessa-Zjmerynka af. Het Duitse front in Oekraïne wordt in tweeën gesplitst.
- 16 - De minister van Binnenlandse Zaken in de Vichyregering van Frankrijk, Pierre Pucheu, wordt in Algiers door een tribunaal van de Vrije Fransen ter dood veroordeeld.
- 17 - Britse luchtlandingseenheden onder bevel van generaal Orde Wingate landen in Centraal-Birma en vernielen de belangrijke spoorlijnverbinding Mandalay-Myitkyina.
- 19 - Japanse eenheden van Legergroep Birma (3 divisies) openen een offensief in de richting van de Brits-Indische staat Manipoer.
- 19 - Het Duitse leger (8 divisies) bezet Hongarije. Er wordt een nieuwe Hongaarse regering gevormd onder leiding van Döme Sztójay.
- 20 - Uitbarsting van de Vesuvius. Tijdens de uitbarsting komen 26 mensen om het leven en duizenden inwoners raken hun huis kwijt.
- 22 - Russische eenheden van het 2e Oekraïense Front veroveren het spoorwegknooppunt Pervomajsk gelegen aan de rivier de Boeg.
- 22 - Een Amerikaanse B-17 bommenwerper stort neer op de St. Alphonsus jongensschool in de Spaarndammerbuurt te Amsterdam.[1]
- 23 - De 21-jarige Britse staartschutter Nick Alkemade maakt een parachuteloze sprong (op 5,490 meter hoogte) boven nazi-Duitsland.
- 24 - Moordpartij in de Ardeatijnse grotten: 335 Romeinse gijzelaars worden in Rome wegens een aanslag op SS-soldaten gefusilleerd.
- 24 - De Britse generaal Orde Wingate komt om het leven wanneer zijn vliegtuig (met 10 personen) boven India in de jungle neerstort.[2]
- 28 - Russische legereenheden van het 3e Oekraïense Front veroveren Nikolajev, een strategische uitvoerhaven aan de Zwarte Zee.
- 29 - Geallieerde eenheden van het Amerikaanse 5e Leger ontruimen de oostflank van Monte Cassino. Duitse aanvallen op het bruggenhoofd bij Anzio worden afgeslagen.
- april
- 1 - Bloedbad van Ascq: Duitse soldaten van de 12e SS-Panzer-Divisie Hitlerjugend executeren ongeveer 70 burgers uit wraak voor een sabotageactie van het Franse verzet tegen een Duitse trein (met SS-rekruten).
- 2 - Russische legereenheden van het 2e Oekraïense Front vormen een bruggenhoofd over de rivier de Proet en overschrijden de Roemeense grens. De restanten van het Duitse 8e Leger trekken zich haastig terug.
- 3 - Japanse eenheden van Legergroep Birma snijden de noordelijke toevoerweg naar Imphal in de Indiase staat Manipoer af. Het Britse 14e Leger (3 divisies) onder bevel van generaal William Slim trekt zich terug.
- 3 - Een Brits vlooteskader valt met ruim 40 Barracuda duikbommenwerpers het Duitse slagschip Tirpitz aan – dat voor anker ligt in de Altafjord in Noorwegen. De Tirpitz wordt door vijf voltreffers zwaar beschadigd.
- 4 - Charles de Gaulle wordt benoemd tot opperbevelhebber van het Franse leger en voert hervormingen door in de militaire structuur. Henri Giraud wordt gedwongen zijn functie op te geven en gaat met pensioen.
- 8 - Russische legereenheden van het 4e Oekraïense Front beginnen een offensief tegen het Duitse 17e Leger (12 divisies) op de Krim. De voornaamste verdedigingslinie is de landengte van Perekop (de Istmus).
- 8 - Japanse eenheden van Legergroep Birma dringen door in de buitenwijken van Kohima in Manipoer, maar worden door Brits-Indiase troepen uiteindelijk verdreven. Imphal wordt door de Japanners omsingeld.
- 10 - Russische legereenheden van het 3e Oekraïense Front veroveren Odessa. De stad is sinds oktober 1941 door de Duitsers bezet. De Russen hebben alle strategische havens aan de Zwarte Zee ingenomen.
- 13 - Russische eenheden van het 4e Oekraïense Front veroveren Simferopol, de hoofdstad van de Krim, en de havens Feodosija en Jevpatorija. Russische marine-infanterie gaat aan land achter de Duitse linies.
- 14 - Japanse eenheden van Legergroep Birma versterken de posities bij Imphal. De Brits-Indiase troepen van het 14e Leger worden door een geallieerde luchtbrug met voedsel, medicatie en munitie bevoorraad.
- 14 - In de haven van Bombay komt het munitieschip Fort Stikine tot ontploffing ten gevolge van een scheepsbrand. Er vallen 1376 doden, onder wie 71 brandweermannen. Vele gebouwen zijn zwaar beschadigd.
- 17 - De regering-Badoglio treedt af. Koning Victor Emanuel III verzoekt maarschalk Pietro Badoglio een nieuw kabinet samen te stellen dat alle partijen omvat. Hij heeft echter te kampen met de oppositie in Italië.
- 18 - Russische eenheden van het 4e Oekraïense Front veroveren de havenstad Balaklava – bekend uit de Krimoorlog. Russische troepen bereiken de buitenwijken van Sebastopol, gelegen aan de Zwarte Zee.
- 19 - Operatie Ichi-Go: Japanse legereenheden (ongeveer 500.000 man) beginnen een offensief om de spoorwegknooppunten bij Peking en Hankou in Noord-China te verbinden met de Chinese kust bij Kanton.
- 19 - Brits-Indiase eenheden van het 14e Leger dringen Legergroep Birma uit de vlakte van Imphal terug. De omsingeling wordt door Britse versterkingen doorbroken en de Japanse troepen trekken zich terug.
- 19 - Een geallieerde vlooteenheid valt vanuit Ceylon de stad Sabang op Sumatra aan. Hieraan neemt o.a. de Nederlandse flottieljeleider Hr.Ms. Tromp deel.
- 20 - Russische marine-eenheden brengen bij Sebastopol 18 Duitse schepen tot zinken, waardoor de Duitse evacuatiepogingen in de war gestuurd worden.
- 21 - Pietro Badoglio vormt een nieuw kabinet, waarin ook de oppositiepartijen vertegenwoordigd zijn, o.a. de voorzitter van de Italiaanse Communistische Partij, Palmiro Togliatti.
- april - In het bezette Nederlands-Indië wordt het kamp Tjideng onder commando geplaatst van kapitein Kenichi Sonei.
- mei
- 2 - Russische legereenheden van het 2e Oekraïense Front lanceren een offensief ten noorden van Târgu Frumos. Ze doorbreken de Duitse en Roemeense frontlinie, maar verliezen de helft van hun 360 tanks.
- 5 - Russische legereenheden van het 4e Oekraïense Front beginnen de belegering van Sebastopol. Verscheidene Duitse konvooi-operaties slagen erin ongeveer 40.000 man en veel voorraden te evacueren.
- 6 - De geallieerde luchtmacht maakt alle spoorwegemplacementen ten zuiden van Florence onbruikbaar, teneinde het Duitse leger te beletten versterkingen aan te voeren naar Rome en de rest van het front.
- 8 - Russische eenheden van het 4e Oekraïense Front doorbreken de verdedigingslinie bij Sebastopol, de strategische havenstad wordt veroverd. De Krim wordt gezuiverd van Duitse en Roemeense troepen.
- 9 - Marcel Louette, een Belgische verzetsstrijder en oprichter van de Witte Brigade, wordt opgepakt door de Gestapo (Duitse geheimedienst) en voor ondervraging naar het Fort van Breendonk overgebracht.
- 10 - Japanse eenheden van het expeditieleger in China steken de Gele Rivier over en rukken naar het zuiden op. Hierdoor wordt de stad Luoyang in de provincie Henan van verschillende kanten bedreigd.
- 11 - Slag om Monte Cassino: Poolse eenheden van het 2e legerkorps onder bevel van generaal Władysław Anders beginnen een eerste aanval op het klooster om het te zuiveren van Duitse paratroepen.
- 11 - Bij een overval van een knokploeg onder leiding van Liepke Scheepstra op de gevangenis van Arnhem worden alle gevangenen bevrijd. Onder hen is dominee Frits Slomp ("Frits de Zwerver").
- 14 - Albanese soldaten van de 21e Waffen SS Berg-divisie "Skanderbeg" arresteren ongeveer 280 joden in Pristina en dragen ze over aan de Duitse troepen voor deportatie naar Bergen-Belsen.
- 16 - Bij een landelijke razzia in Nederland worden ruim 400 woonwagenbewoners (met Roma- of Sinti-achtergrond) opgepakt. Ruim 250 van hen wordt op transport gezet naar Auschwitz-Birkenau.
- 17 - Amerikaanse en Chinese troepen ("Merrill's Marauders") veroveren het vliegveld van Myitkyina, na een lange mars van bijna 100 kilometer (met behulp van muilezels voorzien met voorraden).
- 18 - Slag om Monte Cassino: Duitse troepen evacueren Monte Cassino. Poolse eenheden van het 2e legerkorps veroveren het verwoeste klooster na hevige gevechten die bijna 4.000 levens eist.
- 18 - De Krim-Tataren worden door het Russische bewind gedeporteerd naar Centraal-Azië.
- 18 - De Nederlandse torpedoboot Arend gaat verloren na op een mijn te zijn gelopen.
- 19 - Met het wekelijkse transport uit Kamp Westerbork worden 245 Sinti gedeporteerd naar Auschwitz. Onder hen is het Limburgse meisje Settela Steinbach, dat door de filmbeelden van Rudolf Breslauer het symbool van de deportaties zal worden.
- 20 - De geallieerde luchtmacht doet met ruim 6.000 vliegtuigen aanvallen op wegen en bruggen gelegen in een 250 kilometer lange strook tussen België en Frankrijk, dit als eerste stap om het gebied van de geplande invasie te isoleren.
- 23 - Geallieerde eenheden beginnen een uitbraak uit het Anzio-bruggenhoofd. Ruim 150.000 man breken uit de perimeter waarin ze vier maanden vastzitten. Canadese eenheden van het Britse 8e Leger veroveren de stad Pontecorvo.
- 25 - Hitler geeft veldmaarschalk Albert Kesselring toestemming voor een 'methodische en economische terugtocht' in Italië. Het Duitse 10e Leger onder bevel van generaal Heinrich von Vietinghoff trekt zich terug op de "Caesarlinie".
- 25 - Duitse parachutisten (Fallschirmjäger) overvallen bij Drvar met zweefvliegtuigen het hoofdkwartier van de Joegoslavische partizanen leider Josip Tito in Bosnië. Tito weet te ontsnappen en de Duitsers moeten zich terugtrekken.
- juni
- 2 - Britse en Indiase eenheden (de "Chindits"), een speciaal jungle commando, steken de rivier de Irrawaddy over en sluiten de laatste vluchtweg voor de Japannners af, die in het noorden van Myitkyina ingesloten zitten.
- 4 - Amerikaanse eenheden van het 5e Leger bevrijden Rome en achtervolgen het Duitse 10 Leger over de river de Tiber. Koning Victor Emanuel III doet afstand van de troon ten gunste van zijn zoon Umberto II.[3]
- 6 - Operatie Overlord: De geallieerden lanceren een invasie in Frankrijk en landen aan de Normandische kust. Om 0.15 uur landen de eerste parachutisten van de Amerikaanse 101e Luchtlandingsdivisie ( "Screaming Eagles") op het schiereiland Cotentin. In de loop van de dag landen ongeveer 14.000 man in dat gebied. Om 0.16 uur landen parachutisten van de Britse 6e Luchtlandingsdivisie bij Bénouville en veroveren na een kwartier de Pegasusbrug. Om 5.30 uur beginnen de geallieerden met luchtbombardementen en beschietingen vanuit zee van het invasiegebied. Amerikaanse oorlogsschepen voeren beschietingen uit ter ondersteuning van de landing bij Pointe du Hoc van het Amerikaanse 2e Ranger Bataljon. Om 6.30 uur landen de eerste eenheden van de Amerikaanse 1e Infanteriedivisie ("Big Red One") op Omaha Beach, waar ze op hevige Duitse tegenstand stuiten en zware verliezen lijden. Een uur later landen Britse en Canadese eenheden op de invasiestranden Gold Beach, Juno Beach en Sword Beach. Pas om 15.00 uur gelast Hitler tot een tegenaanval.
- 7 - De drie Britse bruggenhoofden op het Normandische invasiestrand worden tot één bruggenhoofd gevormd. Generaal Dwight Eisenhower bezoekt het invasiestrand in Normandië.
- 8 - Britse commando's van Gold Beach leggen contact met Amerikaanse commando's (Rangers) op Omaha Beach. Eenheden van de Britse 50e Infanteriedivisie veroveren Bayeux.
- 9 - Slag om Caen: Duitse tankeenheden van de 12e SS-Panzer-Divison Hitlerjugend bieden bij Caen sterke tegenstand en verhinderen de bezetting van de stad door Britse troepen.
- 10 - Bloedbad van Oradour-sur-Glane: Duitse eenheden van de 2e SS-Panzer-Division Das Reich voeren een vergeldingsactie uit in het Franse dorp Oradour-sur-Glane. Bij de overval worden 642 inwoners vermoord.
- 10 - Gerrit van der Veen, Nederlands beeldhouwer en verzetsleider, wordt met zes andere verzetsmensen ter dood veroordeeld. Hij wordt nog dezelfde avond in de duinen bij Overveen door de Duitsers gefusilleerd.
- 13 - De eerste Duitse V1's (Vergeltungswaffe 1) worden afgeschoten op Londen. Tijdens de aanval worden honderden raketten afgevuurd. Over een periode van 80 dagen worden meer dan 6.000 inwoners gedood.
- 15 - Amerikaanse mariniers landen op Saipan, het belangrijkste eiland van de Marianen. Ze vormen een bruggenhoofd voor de landing van 150.000 man. De Japanners (ruim 30.000 man) bieden hevig tegenstand.
- 15 - Gedurende 14 uur worden 244 V1's op Londen afgeschoten. De Britten nemen tegenmaatregelen en beginnen een luchtoffensief tegen de Duitse lanceerplaatsen (in het Nauw van Calais) in Noord-Frankrijk.
- 16 - Vanaf Chinese luchtmachtbasissen worden voor het eerst Amerikaanse B-29 Superfortress-bommenwerpers ("Vliegende Forten") ingezet voor een aanval op Japan. Doel zijn de staalfabrieken in Kitakyushu.
- 17 - Amerikaanse eenheden van het 7e Legerkorps bereiken de westkust van de Cotentin en veroveren Barneville-Carteret. Ze snijden daarmee de Duitse troepen bij Cherbourg van de rest van Normandie af.
- 17 - Operatie Brassard: Franse eenheden (16.000 man) landen op het eiland Elba, het voormalige verbanningsoord van Napoleon Bonaparte. Ze staan onder leiding van generaal Jean de Lattre de Tassigny.
- 17 - IJsland roept de onafhankelijkheid uit en scheidt zich af van Denemarken, dat nog steeds door Duitse troepen wordt bezet. Na een volksraadpleging wordt Sveinn Björnsson als eerste president gekozen.
- 18 - De oppositiepartijen ontnemen Pietro Badoglio het premierschap en benoemen de reformistische socialist Ivanoe Bonomi, voorzitter van het "Comité voor de Nationale Bevrijding" en tot premier van Italië.
- 19 - Een zware orkaan, die drie dagen aanhoudt, brengt ernstige schade toe aan de geallieerde kunstmatige aanvoerhavens (Mulberryhavens) bij Arromanches (Gold Beach) en Saint-Laurent (Omaha Beach).
- 20 - Slag in de Filipijnenzee: De Japanse vloot onder bevel van admiraal Jisaburo Ozawa wordt verslagen. Ze verliezen 3 vliegdekschepen en ruim 550 vliegtuigen. De Amerikanen verliezen 130 vliegtuigen.
- 20 - Russische eenheden van het 21e Leger doorbreken het Karelisch Front en veroveren Vyborg. Leningrad wordt afgeschermd tegen Finse aanvallen. De Finse Golf is weer open voor de Rusissche vloot.
- 22 - Operatie Bagration: Russische legereenheden beginnen een zomeroffensief in Wit-Rusland over een lengte van 675 km met een aanval op Vitebsk. De Duitse Legergroep Midden lijdt zware verliezen.
- 22 - De stad Imphal in Assam wordt door geallieerde eenheden van het Britse 14e Leger bevrijdt. Eenheden van de Britse 2e Infanteriedivisie en de Indische 5e Infanteriedivisie maken met elkaar contact.
- 24 - David Ben-Gurion lanceert zijn "Eénmiljoenplan" voor de immigratie van een miljoen Joden naar Palestina. Hij zet zich politiek in om in het Mandaatgebied Palestina een Joodse staat te creëren.
- 25 - Amerikaanse eenheden van het 7e Legerkorps dringen door in de buitenwijken van Cherbourg. Ze krijgen steun van de Amerikaanse marine en dwingen de Duitsers de havenstad over te geven.
- 26 - Russische eenheden van het 1e Wit-Russische Front onder leiding van generaal Konstantin Rokossovski, rukken op richting de stad Babroejsk. Het Duitse 9e Leger (6 divisies) wordt omsingeld.
- 28 - Russische tankeenheden van het 3e Wit-Russische Front steken ten noorden van Borisov de rivier de Berezina over. Russische legereenheden veroveren Mogilev, 160 km ten oosten van Minsk.
- 29 - Veldmaarschalk Erwin Rommel dringt bij Hitler (te Berchtesgaden) aan op zijn toestemming om het Duitse 7e Leger (gelegerd in Normandië) in de richting van de rivier de Seine terug te trekken.
- 30 - Operatie Epsom: Duitse tankeenheden van de 9e SS-Panzer-Division Hohenstaufen en de 10e SS-Panzer-Division Frundsberg verslaan de Britse troepen bij Grainville-sur-Odon (Normandië).
- juli
- 2 - Adolf Hitler verleent de 69-jarige Duitse veldmaarschalk Gerd von Rundstedt eervol ontslag, na diens verzoek ontheven te worden van zijn taak als opperbevelhebber van het Westelijke Front.
- 3 - Russische tankeenheden van het 3e Wit-Russische Front veroveren Minsk (de hoofdstad van Wit-Rusland) tijdens het Minskoffensief. De Duitse Legergroep Midden wordt door de Russen vernietigd.
- 8 - Russische eenheden van het 3e Wit-Russische Front veroveren Vilnius. Veldmaarschalk Walter Model vraagt Hitler tevergeefs om de Duitse Legergroep Noord terug te trekken naar de rivier de Dvina.
- 9 - Operatie Charnwood: Na hevige tegenstand van Duitse troepen van de 12e SS-Panzer-Division Hitlerjugend dringen Britse en Canadese eenheden (ondersteund met tanks) door in het centrum van Caen.
- 9 - Amerikaanse mariniers breken de tegenstand van de Japanse troepen op Saipan en bezetten het gehele eiland. Tot de gesneuvelden behoort ook admiraal Nagumo, die de aanval op Pearl Harbor leidde.
- 10 - Russische legereenheden van het 2e Baltische Front onder leiding van genraal Andrej Jerjomenko doorbeken de Panther-Wotan linie bij Opotsjka. Het Duitse 16e Leger (13 divisies) trekt zich terug.
- 11 - De Engelandvaarder Gerrit-Jan van Heuven Goedhart wordt benoemd tot minister van Justitie in het Londense kabinet Gerbrandy II. Hij is o.a. verantwoordelijk voor de handhaving en het strafrecht.
- 12 - Generaal Theodore Roosevelt jr., een zoon van voormalig president Theodore Roosevelt van de Verenigde Staten, overlijdt op zijn divisiehoofdkwartier in Normandië ten gevolge van een hartaanval.
- 14 - Amerikaanse eenheden van het 8e Legerkorps bereiken de Lessay-linie in Normandië. De Duitsers versterken de frontlinies bij Saint-Lô met tankeenheden van de 2e SS-Panzer-Division Das Reich.
- 14 - Adolf Hitler vertrekt voor de laatste keer uit Berchtesgaden en vliegt naar de Wolfsschanze (huidige Polen). Daarmee verijdelt hij Operatie Foxley, een Brits complot van SOE om hem te vermoorden.
- 15 - Generaal Alexander von Falkenhausen wordt uit zijn commandofunctie ontheven. Gauwleider Josef Grohé wordt benoemd tot rijkscommissaris voor de bezette gebieden in België en Noord-Frankrijk.
- 16 - Duitse eenheden van het 14e Leger trekken zich terug achter de Arno-linie, die van Pisa naar Florence loopt (richting de Apennijnen). Eenheden van het Braziliaanse expeditieleger arriveren in Italië.
- 16 - Johannes Post, Hilbert van Dijk, Cor ten Hoope (beide op een brancard) en 12 verzetsmensen worden in de duinen bij Overveen voor hun mislukte overval op het Huis van Bewaring doodgeschoten.
- 17 - Amerikaanse eenheden van het 7e Legerkorps breken door de Duitse linies en veroveren Saint Lô. Erwin Rommel raakt bij een luchtaanval van twee jachtbommenwerpers bij Livarot zwaar gewond.
- 17 - Duitse krijgsgevangenen (ongeveer 60.000 man) worden door de Russen door de starten van Moskou geleid. Aan het hoofd van de parade lopen o.a. 19 Duitse generaals en andere hoge officieren.
- 18 - Operatie Goodwood: Britse tankeenheden van het 8e Legerkorps onder leiding van generaal Richard O'Connor beginnen een offensief om de heuvelrug bij Bourguébus op de Duitsers te heroveren.
- 18 - Minister-president Hideki Tojo treedt af naar aanleiding van een reeks Japanse militaire nederlagen. Hij wordt opgevolgd door Kuniaki Koiso, politicus en de voormalig gouverneur-generaal van Korea.
- 20 - Operatie Walküre: Adolf Hitler overleeft een moordaanslag in de Wolfsschanze. Kolonel Claus von Stauffenberg en andere samenzweerders worden de volgende dag gearresteerd en geëxecuteerd.
- 21 - Het Pools Comité van Nationale Bevrijding (ofwel "PKWN") wordt opgericht door uit Moskou teruggekeerde Poolse communisten, naar hun residentie meestal aangeduid als het "Comité van Lublin".
- 24 - Russische eenheden van het 1e Wit-Russische Front onder bevel van maarschalk Konstantin Rokossovski veroveren Lublin. Russische troepen bevrijden het concentratiekamp Majdanek in Polen.
- 24 - Russische eenheden van het 2e Stoottroepenleger beginnen een offensief bij het Narva-bruggenhoofd. Het Duitse 3e SS-Pantserkorps (met de 4e SS-Brigade Nederland) moet zich terugtrekken.
- 25 - Operatie Cobra: Amerikaanse eenheden van het 1e Leger onder leiding van generaal Omar Bradley beginnen een offensief ten zuiden van Saint-Lô. Tankeenheden rukken op richting Coutances.
- 25 - Operatie Spring: Canadese eenheden van het 2e Legerkorps onder bevel van generaal Guy Simonds beginnen een offensief om de Duitsers onder druk te houden tijdens de uitbraak bij Saint-Lô.
- 25 - Russische eenheden van het 1e Oekraïense Front onder leiding van maaarschalk Ivan Konev omsingelen de Poolse stad Lvov. Na felle gevechten dringen tankeenheden door in de buitenwijken.
- 26 - Russische eenheden van het 1e Baltische Front onder bevel van generaal Ivan Bagramjan rukken op naar Shaulyai in Noord-Litouwen. Ze leggen die dag daarbij een afstand van bijna 80 km af.
- 27 - Russische tankeenheden van het 1e Wit-Russische Front bereiken de rivier de Weichsel en vestigen bij Magnuszew (Oost-Polen) een bruggenhoofd (ongeveer 60 km van Warschau verwijderd).
- 29 - Duitse tankeenheden van de 2e SS-Panzer-Division en 17e SS-Panzergrenadier-Division worden bij Roncey omsingeld en vernietigd. De Amerikanen doorbreken de Duitse linies bij Coutances.
- 30 - Operatie Bluecoat: Britse eenheden van het 2e Leger (met drie tankdivisies) onder leiding van generaal Miles Dempsey beginnen een offensief om het belangrijke kruispunt bij Vire te veroveren.
- 30 - Amerikaanse eenheden van het 8e Legerkorps veroveren Avranches. Het Duitse 7e Leger (waaronder de restanten van drie tankdivisies) onder bevel van generaal Paul Hausser trekt zich terug.
- 31 - De Franse piloot en schrijver Antoine de Saint-Exupéry wordt tijdens een verkenningsvlucht in zijn Lockheed P-38 Lightning boven de Middellandse Zee ter hoogte van Marseille neergeschoten.
- augustus
- 1 - Opstand van Warschau tegen de Duitsers door het vanuit Londen gesteunde Poolse verzet - het Russische Rode Leger wacht aan de overkant van de Weichsel af. De opstand duurt tot 2 oktober.
- 4 - Anne Frank en haar gezinsleden en huisgenoten worden opgepakt.
- 5 - Tussen Hoogeveen en Beilen wordt een trein beschoten door Amerikaanse vliegtuigen. Er komen 43 mensen om, ongeveer 160 raken gewond.
- 6 - Turkije verbreekt de diplomatieke betrekkingen met nazi-Duitsland.
- 7 - De Harvard Mark I-computer wordt officieel door IBM overgedragen aan de universiteit.
- 11 - Bij wijze van vergelding voor de moord op een collaborateur vallen Duitsers en Vlaamse collaborateurs het dorp Meensel-Kiezegem binnen en voeren 71 mannen mee. Die worden overgebracht naar Neuengamme, waarvan er slechts acht zullen terugkeren.
- 11 - In Nederland scheidt de theoloog Klaas Schilder zich af van de Gereformeerde Kerken: begin van de Vrijgemaakt Gereformeerde Kerken.
- 12 - In het Italiaanse dorpje Sant'Anna worden vrijwel alle, in totaal 560 burgers, door Duitse soldaten van de 16e Panzergrenadierdivisie Reichsführer SS vermoord.
- 19 - In Bennekom worden de verzetsvrouw Helena Kuipers-Rietberg ("tante Riek") en haar man door de Sicherheitsdienst (SD) gearresteerd en overgebracht naar de koepelgevangenis van Arnhem.[4]
- 22 - Eerste editie van het dagblad Le Parisien Liberé.
- 23 - Nadat het Rode leger Roemenië is binnengevallen, wordt in de hoofstad Boekarest een staatsgreep uitgevoerd tegen het pro-Duitse bewind van generaal Ion Antonescu. De jonge koning Michaël I van Roemenië steunt de putsch.
- 23 - In Warnsveld wordt een temperatuur van 38,6 °C gemeten; dit zal hierna tot 24 juli 2019 gelden als de hoogste vastgelegde dagtemperatuur ooit sinds het begin van de metingen in Nederland.
- 25 - Parijs wordt bevrijd.
- Delen van het Slowaakse leger in Midden-Slowakije komen onder het bevel van een geheime Slowaakse Nationale Raad in de stad Banská Bystrica in opstand tegen het autoritaire Slowaakse regime van Jozef Tiso en de Slowaakse Volkspartij.
- september
- 3 - Brussel wordt bevrijd.
- 3 - Vanuit Kamp Westerbork vertrekt het laatste transport naar Auschwitz. Een van de gedeporteerden is Anne Frank.
- 3 - Prins Bernhard wordt benoemd tot opperbevelhebber van de Binnenlandse Strijdkrachten.
- 4 - Antwerpen wordt bevrijd door een Britse tankdivisie. Het Verzet voorkomt, dat de Duitsers de haveninstallaties onklaar kunnen maken, en zo krijgen de Geallieerden een eerste bruikbare aanvoerhaven in hun bezit. Maar de Scheldemonding blijft nog weken bezet.
- 4 - Ook Leuven wordt bevrijd.
- 5 - Dolle Dinsdag.
- 5 - De douane-overeenkomst tussen de landen van de BeNeLux wordt ondertekend in Londen.
- 7 - Londen wordt voor het eerst aangevallen met V2 raketten.
- 7 - Zwaarste storm in Nederland sinds 1910.
- 8 - Lancering van de eerste V-2-raket vanuit Nederland richting Londen; het beoogde doel wordt getroffen.
- 8 - De regering Pierlot keert uit Londen terug naar het bevrijde België.
- 11 - Breskens wordt door de geallieerden gebombardeerd. Hoewel de stad geëvacueerd is, vallen er 199 burgerslachtoffers.
- 13 - Vanuit kamp Westerbork vertrekt het laatste transport. Reisdoel is Bergen-Belsen.
- 14 - Maastricht wordt als eerste Nederlandse stad bevrijd.
- 17 - Geallieerden beginnen met Operatie Market Garden, ook wel bekend als de Slag om Arnhem.
- 18 - Bevrijding van Eindhoven.
- 18 - Ondergang van de Belgische tanker Ampetco tussen de Arubaanse en Venezolaanse kust. Slechts 15 van de 48 opvarenden overleven de ramp.
- 19 - In Zeeuws-Vlaanderen leggen Poolse soldaten de zogeheten Gdyniabridge over het Zijkanaal naar Hulst, steken het over en bevrijden aldus Axel vanuit oostelijke richting, nadat bloedige gevechten hebben plaatsgevonden.
- 21 - Prins Karel van België legt in Brussel de eed af als regent van België.
- 24 - Bevrijding van Deurne; tevens verwoesting van het Groot Kasteel aldaar.
- De Slag om Arnhem wordt door de geallieerden verloren.
- Het begin van de hongerwinter in Nederland.
- oktober
- 2 - Het merendeel van de mannelijke bevolking van het Gelderse dorp Putten wordt door de bezetter gedeporteerd. Zie Razzia van Putten.
- 3 - Bij een hevig Engels luchtbombardement wordt een gat geslagen in de Westkappelse Zeedijk op Walcheren. De akkers in het gebied rond Westkapelle lopen onder water.
- 6 en 7 - Tijdens geallieerde bombardementen wordt het centrum van Hengelo vrijwel geheel in de as gelegd.
- 7 - De eerste raketaanval op België: om 22u slaat een V-2-bom in op een braakliggend terrein langs de Bredabaan, in de Olmelei te Brasschaat, een gemeente ten noordoosten van Antwerpen.
- 12 - Overloon wordt na zware gevechten door Britse troepen bevrijd.
- 13 - Eerste inslag van een V2 in het bevrijde Antwerpen kost 32 doden.
- 13 - Twintig organisaties uit de illegaliteit richten de "Stichting '40 - '44" op. Na de bevrijding zal deze hulp moeten bieden aan oorlogsslachtoffers. De naam van de stichting zal nog worden veranderd in "Stichting 1940-1945".
- 13 - In Zwolle worden zeven mensen gefusilleerd voor verzetsdaden, later wordt het Monument op de schietbaan Berkum voor hen opgericht.
- 14 - Bij het bombardement van Zutphen komen meer dan 100 burgers om en vallen honderden gewonden.
- 14 - De Duitse veldmaarschalk Rommel pleegt in opdracht van de partij- en de legerleiding zelfmoord.
- 15 - Een Duits commando onder leiding van Otto Skorzeny neemt de Hongaarse regering van Rijksregent Miklós Horthy gevangen.
- 16 - Ferenc Szálasi, leider van de Pijlkruisers, wordt minister-president van de Hongaarse Staat, een Duitse vazalstaat.
- 20 - Bij een revolutie in Guatemala wordt de militaire president Ponce Valdes afgezet.
- 28 - Het Japanse slagschip Musashi, het grootste slagschip ooit gebouwd, wordt in de Slag in de Golf van Leyte door Amerikaanse vliegtuigen tot zinken gebracht.
- 25 - Japan begint in de Golf van Leyte met de inzet van kamikazepiloten tegen de Amerikaanse schepen, vooralsnog zonder veel succes.
- 27 - De bevrijding van Achtmaal tijdens operatie Pheasant.
- 29 - Breda wordt bevrijd door Poolse strijdkrachten onder leiding van generaal Stanisław Maczek.
- 29 - Het Verscholen Dorp bij Vierhouten wordt ontdekt. Acht onderduikers worden gefusilleerd, de rest weet te ontkomen.
- 30 - Het Zeeuwse eiland Tholen wordt bevrijd.
- 31 - Oprichting van de MARVA, de Marine Vrouwen Afdeling.
- oktober - Aken wordt als eerste Duitse stad door de Amerikanen bezet / bevrijd.
- november
- 1 - Met de amfibische operatie Infatuate landen de Engelsen op Walcheren en wordt het eiland na een week vechten ingenomen. Daarmee ligt de toegangsweg tot Antwerpen via de Westerschelde open.
- 5 - De Arubaanse verzetsstrijder Boy Ecury wordt in Rotterdam gearresteerd en de volgende dag op de Waalsdorpervlakte doodgeschoten.
- 6 -In Cairo wordt de Britse Hoge Commissaris Lord Moyne door twee Lechi-leden vermoord.
- 10 en 11 - Duitse soldaten sluiten Rotterdam en Schiedam van de buitenwereld af. In totaal voeren zij circa 51 000 mannen uit deze plaatsen weg voor de Arbeitseinsatz.
- 12 - Bij een zoveelste Britse aanval, ditmaal met Avro Lancaster bommenwerpers, wordt het Duitse slagschip Tirpitz in de Tromsøfjord tot zinken gebracht.
- 15 tot 17 - Youth for Christ, een internationale christelijke jongerenorganisatie, wordt in Detroit opgericht door onder anderen Torrey Johnson.
- december
- 2 - Een groot deel van de Betuwe wordt overstroomd nadat de Duitsers de Rijndijk bij Elden hebben opgeblazen.
- 3 - Blerick wordt bevrijd door eenheden van de 15e Schotse divisie.
- 8 - Bij een overval op de Leeuwarder gevangenis Blokhuispoort worden 51 verzetsmensen bevrijd.
- 15 - De Vlaamsche Landsleiding in Bad Pyrmont krijgt een officiële erkenning van de Duitse overheid. Jef Van de Wiele mag zich van Hitlers buitenlandminister Joachim von Ribbentrop leider van het Vlaamse Bevrijdingscomité noemen.
- 16 - De Duitsers vuren vanuit Hellendoorn een V2 af op Antwerpen. Het projectiel komt neer op een bioscoop. Er vallen 567 doden. Anderhalf uur later wordt de stad nogmaals getroffen. Deze keer zijn er 71 slachtoffers.
- 16 - De Duitsers beginnen met operatie Wacht Am Rhein beter bekend als Ardennenoffensief.
- 17 - In het Bloedbad van Malmedy doden Duitse troepen 90 Amerikaanse krijgsgevangenen. Ook in de volgende dagen worden krijgsgevangenen en Belgische burgers gedood, waarna Amerikaanse troepen besluiten geen krijgsgevangenen meer te nemen.
- 23 - In Holland begint een strenge vorstperiode, waarbij ook de havens dichtvriezen. De aanvoer van levensmiddelen naar de hongerende bevolking, die net op gang kwam, komt weer tot stilstand.
- 24 - Tijdens kerstavond wordt het Belgische troepentransportschip Léopoldville vlak bij Cherbourg getorpedeerd door de U 486. Zo'n 515 Amerikaanse soldaten komen hierbij om het leven, alsook 5 bemanningsleden, waaronder kapitein Charles Limbor.
- 24 - De Duitse opmars bereikt in Celles, België het verste punt tijdens het Ardennenoffensief.
- 24 - In Bande, België worden 34 jongens en mannen door de Sicherheitsdienst geëxecuteerd als vergelding op de moord op drie Duitse soldaten.
- zonder datum
- Een opstand tegen de dictator Maximiliano Hernández Martínez van El Salvador slaat over naar Guatemala. Beide regimes komen ten val.
Film
[bewerken | brontekst bewerken] Zie Film in 1944 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Muziek
[bewerken | brontekst bewerken]- Leonard Bernstein componeert Fancy Free - Three Dance Variations voor orkest
- 13 februari: eerste uitvoering van George Antheils Symfonie nr. 4
- 24 februari: eerste uitvoering van Ernest John Moerans Overture for a masque
- 6 maart: eerste uitvoering van Symfonie nr. 2 van Aram Chatsjatoerjan (tweede versie)
- 28 oktober: A legend, symphonic poem van Arnold Bax is voor het eerst te beluisteren, via de radio
- 13 december: eerste uitvoering van Kamerconcert nr. 6 voor viool en kamerorkest van Vagn Holmboe
- 15 december: eerste uitvoering van Ouverture Suomenlinna 2e versie van Uuno Klami
Literatuur
[bewerken | brontekst bewerken]- De Deense schrijver Johannes Vilhelm Jensen ontvangt de Nobelprijs voor de Literatuur
Bouwkunst
[bewerken | brontekst bewerken]-
Maria-Vredeskapel, Deurne (1944) Jos Deltrap
Geboren
[bewerken | brontekst bewerken] Zie Lijst van personen geboren in 1944 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Overleden
[bewerken | brontekst bewerken] Zie Lijst van personen overleden in 1944 voor het hoofdartikel over dit onderwerp.
Weerextremen in België
[bewerken | brontekst bewerken]- 8 april: een minimumtemperatuur van –2,2 °C in Ukkel.
- 8 mei: Laagste minimumtemperatuur –1,6 °C in Ukkel. Dit is de laagste minimumtemperatuur ooit in de maand mei.
- 23 augustus: Maximumtemperatuur 33,3 °C op de Baraque Michel (Jalhay): de hoogste temperatuur van de eeuw in de Hoge Venen.
Bron: KMI Gegevens Ukkel 1901-2003 met aanvullingen
Weerextremen in Nederland
[bewerken | brontekst bewerken]- 23 augustus: Hoogste temperatuur ooit gemeten op een weerstation in Nederland: 38,6 °C in Warnsveld. Dit record bleef staan tot 25 juli 2019.
Bronnen, noten en/of referenties
- ↑ Bommenwerper op Spaarndammerbuurt 1944, emielros.nl. Gearchiveerd op 7 juni 2023.
- ↑ Rooney, David (2000). Wingate and the Chindits, p. 124. London: Cassell Military Paperbacks. ISBN 0-304-35452-X.
- ↑ De Tweede Wereldoorlog van dag tot dag (1984), p. 118. Oosthoek's Uitgeverij, Utrecht. ISBN 90-6046-312-9.
- ↑ Hoving, Richard (2023). Miep Oranje. Zoektocht naar de koerierster des doods, pp. 130–131. Amsterdam: Prometheus.
Zie de categorie 1944 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.