Vrijmetselaarssymboliek

Vrijmetselaarsymboliek is de naam voor een verzameling symbolen die binnen de vrijmetselarij gebruikt worden.

Wezen

Het gebruik van een meerbronnige symbooltaal is een universeel kenmerk van de georganiseerde vrijmetselarij. Deze symbooltaal wordt als middel en methode gehanteerd doorheen de verschillende graden van inwijding. Bewust wordt niet geopteerd voor directe inwijding door middel van handboeken met teksten en definities en klassiek onderricht maar voor een indirecte benadering doorheen symboliek. De symbooltaal verwijst in essentie naar inhoudelijke begrippen en filosofische opvattingen en concepten, die het essentiële onderdeel vormen van de maçonnieke inwijding en boodschap. De vrijmetselaar ontdekt de betekenis van deze symbolen systematisch doorheen de verschillende graden van inwijding.

De gehanteerde symbolen zijn niet specifiek door vrijmetselaars bedacht, maar van veel oudere oorsprong. Deze symbolen hebben verschillende oorsprongen, bijvoorbeeld de klassieke oudheid, de natuur, het oude Egypte, de christelijke en joodse geloofsgeschiedenis, de middeleeuwse gilden of het bouwvakkersberoep.

In een aantal Egyptische piramides komt bijvoorbeeld reeds de passer en winkelhaak (het embleem van de vrijmetselarij) voor.

Soorten

Men maakt bij de symbolen in de vrijmetselarij vaak onderscheid tussen bouwsymboliek en lichtsymboliek. Een aantal symbolen valt onder beide, en enkele symbolen zijn niet goed te plaatsen.

Bouwsymboliek

Lichtsymboliek

Alziend oog
Bijbel (vrijmetselarij)
Duisternis
Evangelie van Johannes, c.q. Johannes de Evangelist (schutspatroon, getuigde van het Licht)
Graan
Johannes de Doper (schutspatroon, verwees naar het Licht)
Licht
Maan
Maçonnieke kalender
Sterren
De drie vensters
Vlammende Ster
Zon
Vlammend zwaard

Overige symboliek