Wisselgebit
Tanden in volwassen gebit | ||||
---|---|---|---|---|
Tanden in melkgebit | ||||
Afbeelding | ||||
Wisselgebit | ||||
Menselijk gebit. | ||||
|
In de periode waarin de melktanden door definitieve tanden vervangen worden, spreekt men van een wisselgebit. Er zijn dan tanden van beide soorten in het gebit aanwezig. Bij de mens duurt het wisselgebit ongeveer vanaf het 5de tot het 14de jaar.
Wisselproces
Na een bepaalde tijd waarin een melktand "wiebelt", valt deze vanzelf uit het tandvlees. Dit heeft twee oorzaken. Ten eerste duwt de nieuwe tand de melktand naar buiten. Ten tweede wordt er een stof aangemaakt waardoor de wortel van de oude tand langzaam oplost. Op een gegeven moment heeft deze dus geen houvast meer.
Als de melktanden blijven zitten terwijl de nieuwe tanden al doorkomen, spreken we van een persistent melkgebit. Hierbij lost de tandwortel niet goed op, en staan er op een gegeven moment twee tanden in het gebit, waar er maar plaats is voor een. De gevolgen zijn scheve, moeilijk te poetsen tanden.
Volgorde
Chronologisch kunnen we de evolutie van het wisselgebit bij de mens als volgt schetsen:
- 5 à 6 jaar: De eerste blijvende kiezen komen uit (de zogenaamde zes jaren molaren). In deze periode zijn er meestal nog geen melktanden uitgevallen, en heeft het kind dan 24 tanden.
- 6 jaar: Blijvende centrale snijtanden onder (waarbij de overeenkomstige melktanden uitvallen).
- 6 tot 7 jaar: Blijvende centrale snijtanden boven verdringen de overeenkomstige melktanden.
- 7 jaar: Blijvende laterale snijtanden onder verdringen de overeenkomstige melktanden.
- 7 tot 8 jaar: Blijvende laterale snijtanden boven verdringen de overeenkomstige melktanden.
- 10 jaar: Blijvende hoektanden onder verdringen de overeenkomstige melktanden
- 10 tot 13 jaar: Eerste premolaren boven, eerste premolaren onder,tweede premolaren boven, tweede premolaren onder, hoektanden boven verdringen hun overeenkomstige melktanden. Op dat ogenblik zijn alle melktanden verdwenen, en spreekt men niet meer van een wisselgebit, maar is het volwassen gebit nog niet volledig.
- 13 tot 14 jaar: Tweede blijvende molaren (op dat ogenblik bevat de mond 28 tanden).
- 18 tot 24 jaar: De 4 verstandskiezen breken (eventueel) door. Nu is het gebit volledig en bevat 32 tanden.