Tweede Kamerverkiezingen 2023
| Tweede Kamerverkiezingen 2023 | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
.jpg)
| |||||||
Stemformulier met 24 van de 26 partijen
| |||||||
| Datum | 22 november 2023 | ||||||
| Land |  Nederland
| ||||||
| Te verdelen zetels | 150 | ||||||
| Opkomst | 77,75%[1] | ||||||
| Resultaat | |||||||
| Grootste partij | PVV | ||||||
| Vorige kabinet | Rutte IV | ||||||
| Begin regeerperiode | Schoof | ||||||
| |||||||
■ SP: 5 zetels ■ GL-PvdA: 25 zetels ■ DENK: 3 zetels ■ PvdD: 3 zetels ■ D66: 9 zetels ■ Volt: 2 zetels ■ NSC: 20 zetels ■ SGP: 3 zetels ■ CU: 3 zetels ■ CDA: 5 zetels ■ VVD: 24 zetels ■ FVD: 3 zetels ■ BBB: 7 zetels ■ JA21: 1 zetel ■ PVV: 37 zetels | |||||||
| Opvolging verkiezingen | |||||||
| |||||||
| |||||||
De Tweede Kamerverkiezingen 2023 waren ontbindingsverkiezingen in Nederland voor de Tweede Kamer der Staten-Generaal, die gehouden werden op 22 november. Ze waren oorspronkelijk gepland voor maart 2025, maar werden vervroegd vanwege de val van het kabinet-Rutte IV op 7 juli 2023.[2]
Deelnemende partijen
[bewerken | brontekst bewerken].jpg)
Bij het centraal stembureau leverden 29 partijen een kandidatenlijst in.[3] Jezus Leeft, Partij voor Ontwikkeling en een blanco lijst met als eerste kandidaat G. Sterenborg voldeden niet aan de voorwaarden omdat zij onvoldoende ondersteuningsverklaringen hadden ingediend, waardoor er 26 politieke partijen werden toegelaten. Hiervan waren twintig verkiesbaar in alle twintig kieskringen, drie in alle behalve Bonaire en drie in een kleiner aantal.[4]
GroenLinks en de Partij van de Arbeid (PvdA) vormden een gezamenlijke kandidatenlijst onder de naam GROENLINKS / Partij van de Arbeid (PvdA). BoerBurgerBeweging (BBB), Forum voor Democratie (FVD) en GroenLinks-PvdA dienden lijstengroepen in, waarbij enkele kandidaten alleen in een of enkele kieskringen deelnamen. Alle andere partijen traden aan met een kandidatenlijst die in alle kieskringen dezelfde was.
Uitslag
[bewerken | brontekst bewerken]
De Kiesraad maakte in eerste instantie op 1 december 2023 in een openbare zitting de uitslag bekend.[5]
De 'commissie voor het Onderzoek van de Geloofsbrieven' van de Tweede Kamer constateerde in vier stembureaus in Tilburg "onverklaarbare telverschillen" van meer dan vijftien stemmen per stembureau. De Tweede Kamer kwam op zaterdag 2 december 2023 van reces terug om te stemmen over een voorstel voor hertelling bij deze vier stembureaus, een unieke situatie in de recente parlementaire geschiedenis van Nederland.[6] De Tweede Kamer stemde in met de hertelling.[7] De stemmen in deze stembureaus werden vervolgens opnieuw geteld, waarmee het telverschil werd teruggebracht van 75 naar 4.[8] Op 4 december 2023 werd de uitslag opnieuw officieel vastgesteld.[1]
Opkomst en kiesdeler
[bewerken | brontekst bewerken]| 2021 | 2023 | |||
|---|---|---|---|---|
| # stemmen | % | # stemmen | % | |
| Kiesgerechtigden | 13.293.186 | 13.473.750 | ||
| Niet opgekomen | 2.830.509 | 21,29[g] | 2.998.547 | 22,25[g] |
| Opkomst | 10.462.677 | 78,71[g] | 10.475.203 | 77,75[g] |
| Ongeldige stemmen | 22.652 | 0,22[h] | 22.822 | 0,22[h] |
| Blanco stemmen | 17.173 | 0,16[h] | 19.655 | 0,19[h] |
| Geldige stemmen | 10.422.852 | 99,62[h] | 10.432.726 | 99,59[h] |
| Kiesdeler | 69.486 | 0,67[i] | 69.551 | 0,67[i] |
Verkiezingsuitslag
[bewerken | brontekst bewerken]| Partij[b] | 2021 | 2023 | verschil | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| #stemmen | %[i] | zetels | #stemmen | %[i] | zetels | %-punt | zetels | ||
| PVV (Partij voor de Vrijheid) | 1.124.482 | 10,79 | 17 | 2.450.878 | 23,49 | 37 | +12,70 | +20 | |
| Partij van de Arbeid (P.v.d.A.)[j] | 597.192 | 5,73 | 9 | ||||||
| GROENLINKS[j] | 537.308 | 5,16 | 8 | ||||||
| GROENLINKS / Partij van de Arbeid (PvdA)[j] | - | - | - | 1.643.073 | 15,75 | 25 | |||
| t.o.v. totaal vóór fusie | 1.134.500 | 10,88 | 17 | 1.643.073 | 15,75 | 25 | +4,86 | +8 | |
| VVD | 2.279.130 | 21,87 | 34 | 1.589.519 | 15,24 | 24 | −6,63 | −10 | |
| Nieuw Sociaal Contract | - | - | - | 1.343.287 | 12,88 | 20 | +12,88 | +20 | |
| D66 | 1.565.861 | 15,02 | 24 | 656.292 | 6,29 | 9 | −8,73 | −15 | |
| BBB | 104.319 | 1,00 | 1 | 485.551 | 4,65 | 7 | +3,65 | +6 | |
| CDA | 990.601 | 9,50 | 15 | 345.822 | 3,31 | 5 | −6,19 | −10 | |
| SP (Socialistische Partij) | 623.371 | 5,98 | 9 | 328.225 | 3,15 | 5 | −2,83 | −4 | |
| DENK | 211.237 | 2,03 | 3 | 246.765 | 2,37 | 3 | +0,34 | 0 | |
| Partij voor de Dieren | 399.750 | 3,84 | 6 | 235.148 | 2,25 | 3 | −1,58 | −3 | |
| Forum voor Democratie | 523.083 | 5,02 | 8 | 232.963 | 2,23 | 3 | −2,79 | −5 | |
| Staatkundig Gereformeerde Partij (SGP) | 215.249 | 2,07 | 3 | 217.270 | 2,08 | 3 | +0,02 | 0 | |
| ChristenUnie | 351.275 | 3,37 | 5 | 212.532 | 2,04 | 3 | −1,33 | −2 | |
| Volt | 252.480 | 2,42 | 3 | 178.802 | 1,71 | 2 | −0,71 | −1 | |
| JA21 | 246.620 | 2,37 | 3 | 71.345 | 0,68 | 1 | −1,68 | −2 | |
| BVNL / Groep Van Haga | - | - | - | 52.913 | 0,51 | 0 | +0,51 | 0 | |
| 50PLUS | 106.702 | 1,02 | 1 | 51.043 | 0,49 | 0 | −0,53 | −1 | |
| BIJ1 | 87.238 | 0,84 | 1 | 44.253 | 0,42 | 0 | −0,41 | −1 | |
| Splinter | 30.328 | 0,29 | 0 | 12.838 | 0,12 | 0 | −0,17 | 0 | |
| Piratenpartij[k] | 22.816 | 0,22 | 0 | ||||||
| De Groenen[k] | 119 | 0,00 | 0 | ||||||
| Piratenpartij - De Groenen[k] | - | - | - | 9.117 | 0,09 | 0 | |||
| t.o.v. totaal vóór fusie | 22.935 | 0,22 | 0 | 9.117 | 0,09 | 0 | −0,13 | 0 | |
| Nederland met een PLAN | - | - | - | 5.487 | 0,05 | 0 | +0,05 | 0 | |
| Samen voor Nederland | - | - | - | 5.325 | 0,05 | 0 | +0,05 | 0 | |
| LEF - Voor de Nieuwe Generatie | - | - | - | 5.122 | 0,05 | 0 | +0,05 | 0 | |
| LP (Libertaire Partij) | 5.546 | 0,05 | 0 | 4.152 | 0,04 | 0 | −0,01 | 0 | |
| PartijvdSport | - | - | - | 3.966 | 0,04 | 0 | +0,04 | 0 | |
| Politieke Partij voor Basisinkomen | - | - | - | 1.038 | 0,01 | 0 | +0,01 | 0 | |
| overige partijen in 2021 | 148.145 | 1,42 | 0 | - | - | - | −1,42 | 0 | |
| Totaal | 10.422.852 | 100 | 150 | 10.432.726 | 100 | 150 | 0 | 0 | |
Doorrekeningen verkiezingsprogramma's
[bewerken | brontekst bewerken]Tijdens de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen 2023 kwam Wim Suyker met doorrekeningen van verkiezingsprogramma's van partijen, die ervoor kozen om niet deel te nemen aan de doorrekening van het Centraal Planbureau (CPB).[9]
Gekozen leden
[bewerken | brontekst bewerken]
Zie Lijst van Tweede Kamerleden 2023-heden voor het hoofdartikel over dit onderwerp.Alle 150 leden waren aftredend, van wie 70 herkozen werden. Eén kandidaat werd uitsluitend benoemd op basis van het aantal voorkeurstemmen, Danielle Hirsch (GL-PvdA); vanwege haar 27e plaats op de lijst zou zij anders niet benoemd zijn. Om met voorkeurstemmen in de Tweede Kamer gekozen te worden waren 17.388 stemmen nodig (25% van de kiesdeler, 69.551).
De zittingsperiode ging in op 6 december 2023 en eindigt (zonder voorafgaande ontbinding van de Tweede Kamer) in maart 2028.
Zie ook
[bewerken | brontekst bewerken]Bronnen
- Uitslagen verkiezingen Tweede Kamer 22 november 2023 op www.verkiezingsuitslagen.nl
Noten
- ↑ Klik op het lijstnummer om de kandidatenlijst van de betreffende partij te zien.
- ↑ a b Naamgeving van de partijen conform de vermelding in het register.
- ↑ a b c Nam deel in alle kieskringen, behalve in de kieskring 20 (Bonaire).
- ↑ Nam deel in alle kieskringen, behalve in de kieskringen 3 (Assen), 16 (Middelburg) en 20 (Bonaire).
- ↑ Nam deel in alle kieskringen, behalve in 1 (Groningen), 2 (Leeuwarden), 3 (Assen), 5 (Lelystad), 7 (Arnhem), 12 ('s-Gravenhage), 13 (Rotterdam), 16 (Middelburg) en 20 (Bonaire).
- ↑ Nam alleen deel in de kieskringen 2 (Leeuwarden), 5 (Lelystad), 8 (Utrecht), 9 (Amsterdam), 12 ('s Gravenhage), 15 (Leiden), 17 (Tilburg) en 18 ('s-Hertogenbosch).
- ↑ a b c d % van het aantal kiesgerechtigden.
- ↑ a b c d e f % van het aantal uitgebrachte stemmen.
- ↑ a b c d % van het aantal geldige stemmen.
- ↑ a b c In 2023 gemeenschappelijke lijst van GroenLinks en PvdA.
- ↑ a b c In 2023 gemeenschappelijke lijst van Piratenpartij en De Groenen.
Referenties
- ↑ a b Kiesraad, Proces-verbaal van de uitslag van de verkiezing van de Tweede Kamer 2023 d.d. 4 december 2023. www.kiesraad.nl (4 december 2023). Geraadpleegd op 4 december 2023.
- ↑ Kiesraad, 22 november 2023 vervroegde verkiezingen Tweede Kamer. www.kiesraad.nl (14 juli 2023). Geraadpleegd op 14 september 2023.
- ↑ 29 partijen leveren kandidatenlijst in voor Tweede Kamerverkiezing, www.kiesraad.nl, 10 oktober 2023
- ↑ 26 partijen nemen deel aan Tweede Kamerverkiezing (13 oktober 2023), Kiesraad. Geraadpleegd op 14 oktober 2023.
- ↑ Kiesraad, Kiesraad stelt uitslag Tweede Kamerverkiezing 22 november 2023 vast. www.kiesraad.nl (1 december 2023). Geraadpleegd op 1 december 2023.
- ↑ Tweede Kamer terug van reces om hertelling bij vier stembureaus. RTL Nieuws (1 december 2023). Geraadpleegd op 2 december 2023.
- ↑ Tweede Kamer stemt in met hertellingen in vier stembureaus Tilburg. nos.nl (2 december 2023). Geraadpleegd op 2 december 2023.
- ↑ Hertelling stembureaus Tilburg afgerond, vrijwel alle stemmen opgehelderd. nos.nl (2 december 2023). Geraadpleegd op 2 december 2023.
- ↑ CPB-Presentatie-8jun2017
· 
· 