PFOS-schandaal: verschil tussen versies
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
omzetting in OVT + enkele preciseringen Label: Link naar doorverwijspagina |
k Ademloos |
||
| Regel 13: | Regel 13: | ||
Op 9 juni 2021 werd gemeld dat Vlaams Minister [[Zuhal Demir]] prof. [[Karl Vrancken]] van [[VITO]] en de [[Universiteit Antwerpen]] aanstelde om als [[intendant]] het probleem gedurende een jaar te onderzoeken, met een eerste verslag na drie maanden.<ref>{{Citeer web|url=https://www.gva.be/cnt/dmf20210609_94727001|titel=Specialist coördineert onderzoek naar PFOS-vervuiling in Zwijndrecht|bezochtdatum=2021-06-18|werk=Gazet van Antwerpen}}</ref><ref>{{Citeer web|url=https://www.gva.be/cnt/dmf20210615_95280682|titel=Vlaamse overheid lanceert website over PFOS-verontreiniging en stelt opdrachthouder aan|bezochtdatum=2021-06-18|werk=Gazet van Antwerpen}}</ref> Het [[Vlaams Parlement]] stelde voor een [[Parlementair onderzoek in België|parlementaire onderzoekscommissie]] op te richten.<ref>{{Citeer web|url=https://www.standaard.be/cnt/dmf20210609_95345937|titel=Demir suggereert parlementaire onderzoekscommissie over PFOS-vervuiling|bezochtdatum=2021-06-18|werk=De Standaard}}</ref> De [[Vlaamse Regering]] was in 2017 op de hoogte<ref>{{Citeer web|url=https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20210617_91954426|titel=Mail aan politici bewijst: risico’s van PFOS waren in september 2017 al bekend bij Vlaamse regering|bezochtdatum=2021-06-18|werk=Het Nieuwsblad}}</ref>, de burgemeester van Zwijndrecht was niet op de hoogte.<ref>{{Citeer web|url=https://www.standaard.be/cnt/dmf20210617_93275988|titel=Burgemeester Zwijndrecht niet op de hoogte gebracht van PFOS-vervuiling: ‘Betreurenswaardig’|bezochtdatum=2021-06-18|werk=De Standaard}}</ref> Op de spoedzitting van de gemeenteraad op 21 juni werd de vraag gesteld of de burgemeester van Antwerpen [[Bart De Wever]] op de hoogte was.<ref>{{Citeer web|url=https://www.standaard.be/cnt/dmf20210617_94054678|titel=Oppositie roept Antwerpse gemeenteraad in spoed bijeen over PFOS: ‘De Wever moet duidelijkheid geven’|bezochtdatum=2021-06-18|werk=De Standaard}}</ref> OVAM had in 2017 een persbericht voorbereid over de gevaren en de mogelijke gevolgen van de vervuiling, maar toenmalig Vlaams Minister [[Joke Schauvlieghe]] stuurde dit niet uit<ref>{{Citeer web|url=https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2021/06/17/nieuw-feit-komt-aan-het-licht-persbericht-van-ovam-over-pfos-ve/|titel=Nieuw detail, maar niet onbelangrijk: persbericht van OVAM over PFOS-vervuiling in 2017 nooit uitgestuurd|bezochtdatum=2021-06-18|auteur=VRT NWS|datum=2021-06-17|werk=vrtnws.be}}</ref>, op advies van [[Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij|OVAM]] omdat er nog te weinig inzicht was in de risico's.<ref>{{Citeer web|url=https://www.standaard.be/cnt/dmf20210617_97566837|titel=Het is beter te veel dan te weinig te communiceren|bezochtdatum=2021-06-18|auteur=Ruben Mooijman|werk=De Standaard}}</ref> Toenmalig Vlaams Minister [[Ben Weyts]] raamde in 2017 de kosten van sanering op 30 tot 50 miljoen euro.<ref>{{Citeer web|url=https://www.hln.be/binnenland/nota-weyts-van-december-2017-sanering-vervuilde-gronden-linkeroever-op-30-tot-50-miljoen-euro-geschat~a7e644a8/|titel=Nota Weyts van december 2017: sanering vervuilde gronden Linkeroever op 30 tot 50 miljoen euro geschat|bezochtdatum=2021-06-18|werk=hln.be|uitgever=[[Het Laatste Nieuws]]}}</ref><ref>{{Citeer web|url=https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20210618_91008564|titel=PFOS-vervuiling in december 2017 op agenda ministerraad: “Leugens van Weyts schrijnend”|bezochtdatum=2021-06-18|werk=Het Nieuwsblad}}</ref> |
Op 9 juni 2021 werd gemeld dat Vlaams Minister [[Zuhal Demir]] prof. [[Karl Vrancken]] van [[VITO]] en de [[Universiteit Antwerpen]] aanstelde om als [[intendant]] het probleem gedurende een jaar te onderzoeken, met een eerste verslag na drie maanden.<ref>{{Citeer web|url=https://www.gva.be/cnt/dmf20210609_94727001|titel=Specialist coördineert onderzoek naar PFOS-vervuiling in Zwijndrecht|bezochtdatum=2021-06-18|werk=Gazet van Antwerpen}}</ref><ref>{{Citeer web|url=https://www.gva.be/cnt/dmf20210615_95280682|titel=Vlaamse overheid lanceert website over PFOS-verontreiniging en stelt opdrachthouder aan|bezochtdatum=2021-06-18|werk=Gazet van Antwerpen}}</ref> Het [[Vlaams Parlement]] stelde voor een [[Parlementair onderzoek in België|parlementaire onderzoekscommissie]] op te richten.<ref>{{Citeer web|url=https://www.standaard.be/cnt/dmf20210609_95345937|titel=Demir suggereert parlementaire onderzoekscommissie over PFOS-vervuiling|bezochtdatum=2021-06-18|werk=De Standaard}}</ref> De [[Vlaamse Regering]] was in 2017 op de hoogte<ref>{{Citeer web|url=https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20210617_91954426|titel=Mail aan politici bewijst: risico’s van PFOS waren in september 2017 al bekend bij Vlaamse regering|bezochtdatum=2021-06-18|werk=Het Nieuwsblad}}</ref>, de burgemeester van Zwijndrecht was niet op de hoogte.<ref>{{Citeer web|url=https://www.standaard.be/cnt/dmf20210617_93275988|titel=Burgemeester Zwijndrecht niet op de hoogte gebracht van PFOS-vervuiling: ‘Betreurenswaardig’|bezochtdatum=2021-06-18|werk=De Standaard}}</ref> Op de spoedzitting van de gemeenteraad op 21 juni werd de vraag gesteld of de burgemeester van Antwerpen [[Bart De Wever]] op de hoogte was.<ref>{{Citeer web|url=https://www.standaard.be/cnt/dmf20210617_94054678|titel=Oppositie roept Antwerpse gemeenteraad in spoed bijeen over PFOS: ‘De Wever moet duidelijkheid geven’|bezochtdatum=2021-06-18|werk=De Standaard}}</ref> OVAM had in 2017 een persbericht voorbereid over de gevaren en de mogelijke gevolgen van de vervuiling, maar toenmalig Vlaams Minister [[Joke Schauvlieghe]] stuurde dit niet uit<ref>{{Citeer web|url=https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2021/06/17/nieuw-feit-komt-aan-het-licht-persbericht-van-ovam-over-pfos-ve/|titel=Nieuw detail, maar niet onbelangrijk: persbericht van OVAM over PFOS-vervuiling in 2017 nooit uitgestuurd|bezochtdatum=2021-06-18|auteur=VRT NWS|datum=2021-06-17|werk=vrtnws.be}}</ref>, op advies van [[Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij|OVAM]] omdat er nog te weinig inzicht was in de risico's.<ref>{{Citeer web|url=https://www.standaard.be/cnt/dmf20210617_97566837|titel=Het is beter te veel dan te weinig te communiceren|bezochtdatum=2021-06-18|auteur=Ruben Mooijman|werk=De Standaard}}</ref> Toenmalig Vlaams Minister [[Ben Weyts]] raamde in 2017 de kosten van sanering op 30 tot 50 miljoen euro.<ref>{{Citeer web|url=https://www.hln.be/binnenland/nota-weyts-van-december-2017-sanering-vervuilde-gronden-linkeroever-op-30-tot-50-miljoen-euro-geschat~a7e644a8/|titel=Nota Weyts van december 2017: sanering vervuilde gronden Linkeroever op 30 tot 50 miljoen euro geschat|bezochtdatum=2021-06-18|werk=hln.be|uitgever=[[Het Laatste Nieuws]]}}</ref><ref>{{Citeer web|url=https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20210618_91008564|titel=PFOS-vervuiling in december 2017 op agenda ministerraad: “Leugens van Weyts schrijnend”|bezochtdatum=2021-06-18|werk=Het Nieuwsblad}}</ref> |
||
In 2021 werd in bodemmonsters tot 17 µg PFOS per kg droge aarde gemeten.<ref>{{Citeer web|url=https://www.gva.be/cnt/dmf20210615_93713403|titel=PFOS-norm overschreden op werf Oosterweel, op drie andere meetlocaties niet|bezochtdatum=2021-06-18|werk=Gazet van Antwerpen}}</ref> Volgens milieujuriste [[Isabelle Larmuseau]] is de opslag van met PFOS vervuilde grond in een veiligheidsberm in strijd met de [[Verdrag van Stockholm inzake persistente organische verontreinigende stoffen#Europese POP-verordening|Europese POP-richtlijn inzake persistente organische verontreinigende stoffen]].<ref>{{Citeer web |url=https://www.tijd.be/politiek-economie/belgie/vlaanderen/dading-tussen-3m-en-lantis-is-onwettig/10315748.html |titel='Dading tussen 3M en Lantis is onwettig' |auteur= |uitgever=[[De Tijd (België)|tijd,be]] |datum=24 juni 2021 |bezochtdatum=13 juli 2021 }}</ref> en moesten die werken dus stilgelegd worden. Maar de overheid pleitte ervoor om de werken ondanks de vervuiling voort te zetten. Burgerbewegingen [[Ademloos]], [[Ringland (organisatie)|Ringland]] en [[StRaten-generaal]] sloten zich hierbij aan, omdat ze vreesden dat het stilleggen ook het einde van de sanering zou betekenen.<ref>{{Citeer web|url=https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2021/06/17/burgerbewegingen-ademloos-ringlang-en-straten-generaal-roepen-o/|titel=Burgerbewegingen Ademloos, Ringland en stRaten-generaal roepen op om Oosterweelwerken verder te zetten|bezochtdatum=2021-06-18|auteur=VRT NWS|datum=2021-06-17|werk=vrtnws.be}}</ref> |
In 2021 werd in bodemmonsters tot 17 µg PFOS per kg droge aarde gemeten.<ref>{{Citeer web|url=https://www.gva.be/cnt/dmf20210615_93713403|titel=PFOS-norm overschreden op werf Oosterweel, op drie andere meetlocaties niet|bezochtdatum=2021-06-18|werk=Gazet van Antwerpen}}</ref> Volgens milieujuriste [[Isabelle Larmuseau]] is de opslag van met PFOS vervuilde grond in een veiligheidsberm in strijd met de [[Verdrag van Stockholm inzake persistente organische verontreinigende stoffen#Europese POP-verordening|Europese POP-richtlijn inzake persistente organische verontreinigende stoffen]].<ref>{{Citeer web |url=https://www.tijd.be/politiek-economie/belgie/vlaanderen/dading-tussen-3m-en-lantis-is-onwettig/10315748.html |titel='Dading tussen 3M en Lantis is onwettig' |auteur= |uitgever=[[De Tijd (België)|tijd,be]] |datum=24 juni 2021 |bezochtdatum=13 juli 2021 }}</ref> en moesten die werken dus stilgelegd worden. Maar de overheid pleitte ervoor om de werken ondanks de vervuiling voort te zetten. Burgerbewegingen [[Ademloos (actiegroep)|Ademloos]], [[Ringland (organisatie)|Ringland]] en [[StRaten-generaal]] sloten zich hierbij aan, omdat ze vreesden dat het stilleggen ook het einde van de sanering zou betekenen.<ref>{{Citeer web|url=https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2021/06/17/burgerbewegingen-ademloos-ringlang-en-straten-generaal-roepen-o/|titel=Burgerbewegingen Ademloos, Ringland en stRaten-generaal roepen op om Oosterweelwerken verder te zetten|bezochtdatum=2021-06-18|auteur=VRT NWS|datum=2021-06-17|werk=vrtnws.be}}</ref> |
||
De Palingbeek in de buurt van de 3M fabriek blijkt besmet,<ref>{{Citeer web|url=https://www.standaard.be/cnt/dmf20210618_97935431|titel=PFOS-commissie moet 3M, Ovam en Schauvliege aan de praat krijgen|bezochtdatum=2021-06-19|werk=De Standaard}}</ref> evenals andere waterlopen.<ref>{{Citeer web |url=https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2021/06/22/tot-110-keer-te-veel-pfos-in-vlaamse-meren-en-rivieren/ |titel=Tot 110 keer te veel PFOS in Vlaamse waterlopen, "erin zwemmen was sowieso al geen goed idee" |auteur= |uitgever=[[vrtnws.be]] |datum=23 juni 2021 |bezochtdatum= }}</ref> Ook het water van de [[Schelde (rivier)|Schelde]] zou meer PFOS bevatten dan toegelaten, maar hier is het onduidelijk vanwaar die vervuiling komt.<ref>{{Citeer web|url=https://www.standaard.be/cnt/dmf20210612_92199908|titel=Sectorfederatie ontkent lozen van PFOS in Schelde: ‘Dit houdt geen steek’|bezochtdatum=2021-06-18|werk=De Standaard}}</ref> |
De Palingbeek in de buurt van de 3M fabriek blijkt besmet,<ref>{{Citeer web|url=https://www.standaard.be/cnt/dmf20210618_97935431|titel=PFOS-commissie moet 3M, Ovam en Schauvliege aan de praat krijgen|bezochtdatum=2021-06-19|werk=De Standaard}}</ref> evenals andere waterlopen.<ref>{{Citeer web |url=https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2021/06/22/tot-110-keer-te-veel-pfos-in-vlaamse-meren-en-rivieren/ |titel=Tot 110 keer te veel PFOS in Vlaamse waterlopen, "erin zwemmen was sowieso al geen goed idee" |auteur= |uitgever=[[vrtnws.be]] |datum=23 juni 2021 |bezochtdatum= }}</ref> Ook het water van de [[Schelde (rivier)|Schelde]] zou meer PFOS bevatten dan toegelaten, maar hier is het onduidelijk vanwaar die vervuiling komt.<ref>{{Citeer web|url=https://www.standaard.be/cnt/dmf20210612_92199908|titel=Sectorfederatie ontkent lozen van PFOS in Schelde: ‘Dit houdt geen steek’|bezochtdatum=2021-06-18|werk=De Standaard}}</ref> |
||
Versie van 30 sep 2021 10:54
Het PFOS-schandaal is een milieuschandaal in België dat in juni 2021 aan het licht kwam toen bij werken aan de Oosterweelverbinding een vervuiling ontdekt werd met grote hoeveelheden van de giftige stof PFOS 15 km rond Zwijndrecht, veroorzaakt door het bedrijf 3M.[1][2][3] Hoewel het giftige effect van PFOS bij deskundigen en bij het bedrijf reeds sedert de jaren 1970 bekend was,[4][5][6] en de Belgische bevoegde diensten minstens sedert 2017 op de hoogte waren, kwam de zaak pas breed in de pers naar aanleiding van de graafwerken aan de Oosterweeltunnel.
Chemische producten
PFOS (perfluoroctaansulfonzuur) en PFOA (perfluoroctaanzuur) behoren tot de familie van PFAS (poly- en perfluoralkylstoffen). Verschillende rapporten, intern en extern aan 3M, hebben al sinds de jaren 1960 gemeld dat deze stoffen giftig zijn voor mens en dier.[7] 3M stopte in 2000 met de productie in Zwijndrecht. Het gebruik in blusschuim werd sinds 2011 verboden.[8] Helaas werden er op diverse plaatsen opslagtanks gevonden met historische contaminatie (General Motors-fabriek[9], brandweer van Mechelen). De vervuilingsnormen werden sinds 2010 gevoelig verlaagd.[10] Een algemene eigenschap van deze producten is dat ze niet afbreken in de natuur en dus de naam van eeuwige chemicaliën krijgen.[9]
Naast PFOS bleek 3M ook de stof FBSA te hebben geloosd in de Schelde.[11]
Geschiedenis
Diverse instellingen en ministers speelden een rol in deze zaak.
Lantis en 3M sloten in november 2018 een dading af die elke rechtszaak uitsluit op de gronden van de Oosterweelwerf.[12] 3M zou gedreigd hebben om de fabriek te sluiten.[13] De vorige intendant van de Oosterweel werf schat dat 3M 500 tot 600 miljoen euro zou moeten betalen voor sanering.[14]
Op 9 juni 2021 werd gemeld dat Vlaams Minister Zuhal Demir prof. Karl Vrancken van VITO en de Universiteit Antwerpen aanstelde om als intendant het probleem gedurende een jaar te onderzoeken, met een eerste verslag na drie maanden.[15][16] Het Vlaams Parlement stelde voor een parlementaire onderzoekscommissie op te richten.[17] De Vlaamse Regering was in 2017 op de hoogte[18], de burgemeester van Zwijndrecht was niet op de hoogte.[19] Op de spoedzitting van de gemeenteraad op 21 juni werd de vraag gesteld of de burgemeester van Antwerpen Bart De Wever op de hoogte was.[20] OVAM had in 2017 een persbericht voorbereid over de gevaren en de mogelijke gevolgen van de vervuiling, maar toenmalig Vlaams Minister Joke Schauvlieghe stuurde dit niet uit[21], op advies van OVAM omdat er nog te weinig inzicht was in de risico's.[22] Toenmalig Vlaams Minister Ben Weyts raamde in 2017 de kosten van sanering op 30 tot 50 miljoen euro.[23][24]
In 2021 werd in bodemmonsters tot 17 µg PFOS per kg droge aarde gemeten.[25] Volgens milieujuriste Isabelle Larmuseau is de opslag van met PFOS vervuilde grond in een veiligheidsberm in strijd met de Europese POP-richtlijn inzake persistente organische verontreinigende stoffen.[26] en moesten die werken dus stilgelegd worden. Maar de overheid pleitte ervoor om de werken ondanks de vervuiling voort te zetten. Burgerbewegingen Ademloos, Ringland en StRaten-generaal sloten zich hierbij aan, omdat ze vreesden dat het stilleggen ook het einde van de sanering zou betekenen.[27]
De Palingbeek in de buurt van de 3M fabriek blijkt besmet,[28] evenals andere waterlopen.[29] Ook het water van de Schelde zou meer PFOS bevatten dan toegelaten, maar hier is het onduidelijk vanwaar die vervuiling komt.[30]
Medio juni 2021 heeft de Vlaamse Regering beperkingen opgelegd aan de consumptie van eieren en groenten van 1,5, 5 en 10 km rond de site.[31][32] Een grootschalig bloedonderzoek bij de bevolking werd aangekondigd[33] op advies van toxicoloog Jan Tytgat.[34]
Op 25 juni 2021 ging in het Vlaams Parlement een commissie van start die het schandaal moet onderzoeken.[35] Tijdens de besprekingen in de commissie bleek dat er vanuit de Vlaamse regering sedert 2017 op was aangedrongen niet te communiceren over de kwestie.[36] Ambtenaren van het departement Omgeving getuigden anoniem in de pano-reportage van 22 september dat milieuhandhaving van hogerhand vaak werd afgeremd.[37]
Externe links
Bronnen, noten en/of referenties
- ↑ Hoe gevaarlijk is PFOS?. De Tijd (11 juni 2021).
- ↑ Wat is PFOS, hoe schadelijk is dit chemische product en wie is getroffen door vervuiling? Mogelijk perimeter van 15 kilometer op komst. Het Laatste Nieuws (10 juni 2021).
- ↑ PFOS-vervuiling in Zwijndrecht. De Standaard (11 juni 2021).
- ↑ (en) 3M Knew About the Dangers of PFOA and PFOS Decades Ago, Internal Documents Show. The Intercept (31 juli 2018). Gearchiveerd op 23 juni 2021.
- ↑ (en) A problem with their ‘miracle cure’ PFOS? 3M already knew in 1975 (13 juni 2021). Gearchiveerd op 13 juni 2021.
- ↑ Grotere kans op prostaatkanker en hartaandoeningen: 3M wist al meer dan 40 jaar dat er problemen waren met ‘wondermiddel’ PFOS. De Morgen (13 juni 2021).
- ↑ 1963, Saint Paul, Minnesota ‘PFOS zijn matig giftig’. De Standaard. Geraadpleegd op 19 juni 2021.
- ↑ Emerging Contaminants :: Factsheets PFOS production. www.emergingcontaminants.eu. Geraadpleegd op 19 juni 2021.
- ↑ a b Tom Ysebaert, Spons van zand gaat eeuwige chemicaliën te lijf. De Standaard. Geraadpleegd op 19 juni 2021.
- ↑ perfluoroctaansulfonzuur | | Risico's van stoffen. rvszoeksysteem.rivm.nl. Geraadpleegd op 19 juni 2021.
- ↑ Chemiebedrijf 3M geeft nu zelf aan dat het de mogelijk giftige stof FBSA in de Schelde loost. vrtnws,be (24 augustus 2021). Geraadpleegd op 28 augustus 2021.
- ↑ Multinational moest amper 75.000 euro betalen voor zware PFOS-verontreiniging zodat proces de aanleg van Oosterweelverbinding niet zou hinderen, Lantis telde 63 miljoen neer. hln.be. Het Laatste Nieuws. Geraadpleegd op 18 juni 2021.
- ↑ VRT NWS, Burgeractivist in PFOS-dossier Thomas Goorden: "3M chanteerde Vlaamse regering met vertrek in 2017". vrtnws.be (15 juni 2021). Geraadpleegd op 18 juni 2021.
- ↑ VRT NWS, Intendant: "Chemiebedrijf 3M zal honderden miljoenen moeten betalen voor PFOS-vervuiling". vrtnws.be (18 juni 2021). Geraadpleegd op 18 juni 2021.
- ↑ Specialist coördineert onderzoek naar PFOS-vervuiling in Zwijndrecht. Gazet van Antwerpen. Geraadpleegd op 18 juni 2021.
- ↑ Vlaamse overheid lanceert website over PFOS-verontreiniging en stelt opdrachthouder aan. Gazet van Antwerpen. Geraadpleegd op 18 juni 2021.
- ↑ Demir suggereert parlementaire onderzoekscommissie over PFOS-vervuiling. De Standaard. Geraadpleegd op 18 juni 2021.
- ↑ Mail aan politici bewijst: risico’s van PFOS waren in september 2017 al bekend bij Vlaamse regering. Het Nieuwsblad. Geraadpleegd op 18 juni 2021.
- ↑ Burgemeester Zwijndrecht niet op de hoogte gebracht van PFOS-vervuiling: ‘Betreurenswaardig’. De Standaard. Geraadpleegd op 18 juni 2021.
- ↑ Oppositie roept Antwerpse gemeenteraad in spoed bijeen over PFOS: ‘De Wever moet duidelijkheid geven’. De Standaard. Geraadpleegd op 18 juni 2021.
- ↑ VRT NWS, Nieuw detail, maar niet onbelangrijk: persbericht van OVAM over PFOS-vervuiling in 2017 nooit uitgestuurd. vrtnws.be (17 juni 2021). Geraadpleegd op 18 juni 2021.
- ↑ Ruben Mooijman, Het is beter te veel dan te weinig te communiceren. De Standaard. Geraadpleegd op 18 juni 2021.
- ↑ Nota Weyts van december 2017: sanering vervuilde gronden Linkeroever op 30 tot 50 miljoen euro geschat. hln.be. Het Laatste Nieuws. Geraadpleegd op 18 juni 2021.
- ↑ PFOS-vervuiling in december 2017 op agenda ministerraad: “Leugens van Weyts schrijnend”. Het Nieuwsblad. Geraadpleegd op 18 juni 2021.
- ↑ PFOS-norm overschreden op werf Oosterweel, op drie andere meetlocaties niet. Gazet van Antwerpen. Geraadpleegd op 18 juni 2021.
- ↑ 'Dading tussen 3M en Lantis is onwettig'. tijd,be (24 juni 2021). Geraadpleegd op 13 juli 2021.
- ↑ VRT NWS, Burgerbewegingen Ademloos, Ringland en stRaten-generaal roepen op om Oosterweelwerken verder te zetten. vrtnws.be (17 juni 2021). Geraadpleegd op 18 juni 2021.
- ↑ PFOS-commissie moet 3M, Ovam en Schauvliege aan de praat krijgen. De Standaard. Geraadpleegd op 19 juni 2021.
- ↑ Tot 110 keer te veel PFOS in Vlaamse waterlopen, "erin zwemmen was sowieso al geen goed idee". vrtnws.be (23 juni 2021).
- ↑ Sectorfederatie ontkent lozen van PFOS in Schelde: ‘Dit houdt geen steek’. De Standaard. Geraadpleegd op 18 juni 2021.
- ↑ Geen eieren van eigen kippen meer: deze maatregelen neemt Vlaamse regering rond 3M-site. De Standaard (14 juni 2021).
- ↑ Overheid neemt plots forse maatregelen: “Eet geen eigen eieren of pluimvee en drink geen grondwater als u in de omgeving van de 3M-fabriek woont”. Het Nieuwsblad. Geraadpleegd op 18 juni 2021.
- ↑ ‘Grootschalig bloedonderzoek moet duidelijkheid geven over PFOS’. De Standaard. Geraadpleegd op 18 juni 2021.
- ↑ Toxicoloog Jan Tytgat: “Neem bloedstalen af bij inwoners Wase gemeenten om PFOS-concentratie te meten”. hln.be. Het Laatste Nieuws. Geraadpleegd op 18 juni 2021.
- ↑ Onderzoekscommissie naar PFOS-vervuiling van start: vijf vragen en antwoorden. VRT (25 juni 2021).
- ↑ Meer en meer bewijzen dat vanuit Vlaamse regering gevraagd werd om niet te communiceren over PFOS-vervuiling. vrtnws.be (24 september 2021). Gearchiveerd op 24 september 2021.
- ↑ Milieu-inspecteurs getuigen in "Pano" na PFOS-vervuiling: "Harde aanpak werd afgeraden, ook bij 3M". vrtnws.be (22 september 2021). Gearchiveerd op 23 september 2021.