beneden

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  beneden    (hulp, bestand)
• IPA: / bəˈnedən / (3 lettergrepen)

Woordafbreking

• be·ne·den

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘voorzetsel’ voor het eerst aangetroffen in 1236
• In de betekenis van ‘bijwoord van plaats’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1285
• van Middelnederlands beneden; in het Germaans afgeleid met het voorvoegsel *bi-, de oorsprong van Nederlands be- (2)

Bijwoord

		vnw. bijw.
voorzetselbijwoord		beneden
persoonlijk		erbeneden
aanwijz.	nabij	hierbeneden
	veraf	daarbeneden
vragend/betrekk.		waarbeneden

beneden

1. op een plek die lager is, onder

   • Zij wonen beneden. 

   ▸ Heel langzaam volgden we de contouren van de haarspelden naar beneden.

   ▸ 'Als je zo midden in de nacht naar beneden springt met een parachute, ja ik weet er niets van, maar ik neem aan dat het midden in de nacht moet zijn, dan ben je toch enorm bang?'Hij verzekerde haar dat hij niet bang zou zijn.

2. prepositioneel deel van een voornaamwoordelijk bijwoord

   • Hij woont al jaren in een flat waar een muziekwinkel beneden is. 

3. een kleiner aantal

   ▸ Als we met drieduizend of meer waren, zoals op deze voorzomerse dag, deelde de politie de burgerlijke pers mee dat we met tweeduizend waren, wat de journalisten naar beneden toe afrondden zodat drieduizend mensen op straat er een paar honderd in de kolommen werden.

4. ten zuiden van

   • Zij wonen beneden de grote rivieren. 

Antoniemen

• boven

Hyponiemen

• daarbeneden, hierbeneden, waarbeneden

Afgeleide begrippen

• Beneden-Zeeschelde, beneden de Moerdijk, benedenbuur, benedendeks, benedenhoofd, benedenhuis, benedenstrooms, benedenverdieping, benedenwaarts, benedenwinds, benedenwoning

Voorzetsel

beneden

1. op een plek die lager is

   • Beneden het huis is een grote kelder. 

Vertalingen

    1.   

Engels: below (en) Papiaments: abou

Pools: na dole (pl) Spaans: abajo (es)

Gangbaarheid

• Het woord beneden staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "beneden" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.